Hemen hemen hepimizi yakından ilgilendiren ve meslek mensupları olarak en sık karşılaştığımız sorular başında işsizlik ödeneği ( işsizlik maaşı ) ile ilgili sorular gelmektedir. İşsizlik maaşı alır mıyım? , ne zaman alırım ? , nasıl alırım ? ne gerekli ? v.s. Bu makalemde kısaca 10 madde ile tüm yönleri ile ele almaya çalıştım. İnşallah faydalı olur.
1- KİMLER İŞSİZLİK MAAŞI ALMAYA HAK KAZANIR
Tüm
sigorta kollarına tabi çalışırken kendi istek ve kusuru dışında işini kaybeden
yada 4857 sayılı iş kanunun 24. Md. İstinaden haklı nedenle iş akdini fesih
eden çalışanlar işsizlik ödeneği almaya hak kazanırlar. 4857 sayılı iş kanunun
24. Md. Kısaca değinirsek;
İşverenin Ahlak ve İyi niyet kurallarına aykırı hareket etmesi, ( hakaret , taciz v.b.)
İşçinin sağlık problemleri nedeni ile çalışamaz durumda olması,
Zorlayıcı diğer nedenler.
2- KİMLER İŞSİZLİK MAAŞI ALAMAZ ?
Kendi istek ve arzusu ile ve 24. Md. Belirtilen şartlar olmaksızın işi bırakan yada 4857 sayılı iş kanunun 25. Md. Göre işveren tarafından işçinin ahlak ve iyi niyet kuralarına aykırı davranışları nedeni ile iş akdi fesih edilen işçi işsizlik ödeneği alamaz ; tabidir ki kıdem tazminatı hakkı da bulunamaz.
3- İŞSİZLİK MAAŞI ALMA ŞARTLARI NELERDİR ?
İşten ayrılıştan önceki son üç yıl içerisinde en az 600 gün prim ödemiş olmak.
İşten ayrılıştan önceki son 4 ay içerisinde hizmet akdi ile çalışıyor olmak ve 120 gün prim ödemiş olmak. ( 18/01/2019 Tarihli Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile son 4 ay içerisinde 120 gün prim şartı esnetilmiş ve son 4 ay hizmet akdi ile çalışıp çeşitli nedenlerle eksik gün bildirilerek 120 günü tamamlayamama işsizlik ödeneği almaya engel olmaktan çıkarılmıştır.)
Maddede izah etmiş olduğum gibi Kendi kusur ve isteği dışında iş akdi sonlandırılmış olmak.
4- BAŞVURULAR NEZAMAN VE NEREYE YAPILIR ?
İşten ayrılış bildirgeniz ve nüfus cüzdanınızla en yakın iş kur müdürlüğüne dilekçe ile yada
iskur.gov.tr
veya Türkiye.gov.tr adresinden E-Devlet şifresi ile işsizlik ödeneği online başvurusu ile başvurulabilir. İş akdi fesih edildiği tarihi izleye 30 gün içerisinde başvuru yapmak gereklidir. 30 Gün süre hak düşürücü süre olmayıp bu süreyi aşanlar bu süreden sonra başvuru yapmaları halinde hak ettikleri işsizlik ödeneği alma süresinde geç başvurulan süreler düşülerek işsizlik ödeneği alma hakkını kazanabilirler.
5- NE KADAR SÜRE İŞSİZLİK ÖDENEĞİ ( MAAŞI ) ALINIR ?
İşsizlik ödeneği (maaşı) alma süresi işsiz kalmadan önce ödenmiş olan primlerle orantılı olarak değişmektedir. Buna göre İş akdi fesih edildiği tarihten önce Toplam prim gün sayısı;
600 – 799 Gün arasında Olanlar 6 ay.
800-1079 Gün arasında olanlar 8 ay.
1080 Gün ve üzeri olanlar 10 ay süre ile işsizlik maaşı alabilirler.
6- İŞSİZLİK ÖDENEĞİ NE KADARDIR ÖDEMELER NEZAMAN NEREDEN ALINIR ?
2022 Yılı için belirlenmiş en düşük işsizlik ödeneği ; 1.986.40 TL
2022 Yılı için belirlenmiş en yüksek işsizlik ödeneği ; 3.972,81 TL dir.
İşsizlik ödenekleri ( maaşları ) takip eden ayın 5. Günü Herhangi bir PTT şubesinden alınabilmektedir. 6 Ay süre ile alınmayan işsizlik ödenekleri PTT tarafından tekrar İŞKUR’ a iade olunur. İade olan ödenekleri tekrar almak için İŞKUR’ a açıklayıcı bir dilekçe ile tekrar başvurmak gereklidir.
7- İŞSİZLİK ÖDENEĞİ ALIRKEN İŞKUR’ A BİLDİRMEM GEREKENLER NELERDİR ?
İşsizlik
ödeneği alırken aşağıdaki durumlarla karşılaşan sigortalı işsiz durumu en yakın
İş Kurumu’ na 15 gün içerisinde bildirmek zorundadır.
İşe başlama.
Yurt dışına çıkış.
Adres değişikliği.
Askerlik hizmeti ( Silah altına alınma)
Yetkili sağlık kuruluşlarından alınan istirahatler.
Yaşlılık aylığı bağlanma.
8- İŞSİZLİK ÖDENEĞİ ALIRKEN İŞE BAŞLAMA DURUMUNDA NE YAPILIR ?
İşsizlik ödeneği alırken bir hizmet akdine bağlı olarak işe başlayan sigortalı durumu en yakın İŞKUR’ a 15 gün içerisinde bildirir. İşe başlama tarihi itibari ile işsizlik ödeneği kesilecektir. Burada önemli bir hususu belirtmek isterim ki işsizlik ödeneği alırken ve işsizlik ödeneği alma hakkı dolmamışken ( 6 ay , 8 ay ,10 ay ) iş bulup çalışmaya başlayan ve bunu süresinde İŞKUR’a bildiren sigortalı işsiz yeni işinden nedeni ne olursa olsun ayrılması durumunda hak etmiş olduğu işsizlik ödeneğini kaldığı yerden hak ettiği sürece almaya devam eder.
9- İŞSİZLİK ÖDENEĞİNİ ALDIM. BİRDAHA ALMAM İÇİN GEREKEN NEDİR ?
En az 600 gün daha prim ödemek ve yine 3. Md . deki diğer şartları da sağlamak koşulu ile tekrar işsizlik maaşı alınabilir.
10- İŞSİZLİK ÖDENEĞİ KESİLEBİLİR Mİ?
İşsizlik ödeneği aşağıda belirtilen durumlarda İŞKUR tarafından kesilebilir.
İŞKUR tarafından sigortalı işsize
teklif edilen ; mesleklerine uygun ve son çalıştıkları işin ücret ve çalışma
koşullarına yakın ve ikamet edilen yerin belediye mücavir alanı sınırları
içinde bir işi haklı bir nedene dayanmaksızın reddedilmesi.
Yaşlılık aylığı alındığı tespit
edilmesi durumunda.
İŞKUR
tarafından önerilen meslek geliştirme, edindirme ve yetiştirme eğitimini haklı
bir neden göstermeden reddeden veya kabul etmesine karşın devam etmeyen,
Haklı
bir nedene dayanmaksızın İŞKUR tarafından yapılan çağrıları zamanında
cevaplamayan, istenilen bilgi ve belgeleri öngörülen süre içinde vermeyen
sigortalı işsizlerin işsizlik ödenekleri kurum tarafından kesilebilmektedir.
