Bilindiği üzere, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa eklenen Geçici 4. Maddesi, 19/8/2008 tarihinde çıkarılan 5797 sayılı kanunla değiştirilmiştir. Bu geçici 4. Madde şu şekildedir; ”Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce iştirakçi olup, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamına alınanların kesenek ve karşılıkları, fiili hizmet zammı ve itibari hizmet süresi karşılıkları ile %100 artış farkları hakkında 5434 sayılı Kanunun bu Kanunun yürürlüğe girmeden önceki hükümleri uyarınca işlem yapılır. (Değişik ikinci cümle: 31/7/2008-5797/3. madde.)’’ Bu kanuna istinaden 01/10/2008 tarihinden önce işe giren radyasyon kaynakları ile çalışanlarının Fiili Hizmet Zammının 90 gün olarak yararlandırılması gerekmektedir. Fiili Hizmet Zammı Süresini 5434 sayılı kanunun 10. Kısım, madde 32 nin h) bendinde ‘‘ (Ek: 19/9/1972 – 1621/1 md.) Mesleği olan ve bu sebeple röntgen, radyum ve benzeri ve benzeri iyonizen radyasyonlarla bilfiil çalışan tabip, teknisyen, sağlık memuru, radyasyon fizikçisi ve teknisyeni ve iyonizen radyasyonla yine bilfiil çalışan bilumum personel ve yardımcıları Yukarıdaki fıkra kapsamına giren iştirakçilerin fiili hizmetlerine eklenecek müddet, 5434 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra görevde bulunup da, o zamandan beri iyonizen radyasyon laboratuarlarında bilfiil çalışmış olanların emeklilik işlemlerinde uygulanır. Mesleği icabı röntgen, radyum ve benzeri iyonizen radyasyon laboratuarlarında çalışanlara 1 yıl içinde uygulanacak FHZ süresi 3 ay olarak hesaplanmıştır.’’
33. maddesinde de en üst sınır olarak alınabilecek FHZ süresini 8 yıl olarak belirtilmiştir.‘‘MADDE 33– (Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) (8/6/1949 tarihli ve 5434 sayılı Kanunun hükmüdür.) 32 nci maddede gösterilen vazifelere yıl başından sonra girenlerin fiili hizmet müddet zamları, girdikleri ay hariç olmak üzere, o yılın geri kalan ayları için ve yıl sonundan önce ayrılanların fiili hizmet müddeti zamları da, ayrıldıkları ay da dahil olmak üzere, yılın geçmiş ayları için hesaplanır. (Değişik: 8/7/1971 – 1425/4 md.) Fiili hizmet müddeti zamları, emeklilik muamelelerinde fiili hizmet sayılır. Bu zamların toplamı 8 yılı geçemez. Lokomotif makinist ve ateşçileri 8 yıl kaydına tabi değildir.’’ demektedir.
Bu konuda Ankara 5. İdare Mahkemesinde dava açan Mustafa Talat Erdem 5434 sayılı kanunun 32/h ve 33. maddesi gereğince her yıl ,için 90 gün FHZ süresi ve 8 yıl FHZ’ndan yararlandırılmıştır. Konu SGK tarafından temyiz edilmiş, temyize bakan Ankara 11. İdari Dava Dairesi yani İstinaf Dairesi konuyu 8 yıl FHZ süresinden yararlandırılması yönünden bozmuştur. 5 yıl yararlandırılmalıdır demiştir. 5434 sayılı kanunun 32/h bendi yönünden bir bozma kararı vermemiştir. Gerekçeli karar incelendiğinde, 90 gün FHZ süresi yönünden bozma kararı verilmemiştir.
Diğer taraftan İstanbul 6. İdare Mahkemesine dava açan Hamdullah Dandini’ye mahkeme tarafından, 5434 sayılı kanunun 32/h bendi ve 33. maddesi gereğince hem 90 gün FHZ süresi ve 8 yıl FHZ’ndan yararlandırılmasına karar verilmiştir.
SGK davayı temyiz etmiştir. Davaya bakan İstanbul Bölge İdare Mahkemesi, 8. İdare Dava Dairesi yani İstinaf Mahkemesi, Hamdullah Dandini kararını onamıştır. Onanan kısım, 5434 sayılı kanunun 32/h bendi ve 33. maddeleridir. Yani 1 Ekim 2008 yılından sonra da yılda 90 gün FHZ süresi ve 8 yıl FHZ’ndan yararlandırılması kısmıdır.
Bu durumda İstanbul 8. İdare Dava Dairesi yani İstinaf Mahkemesi Hamdullah Dandini’ye lehte karar verirken Ankara 11. İdare Dava Dairesi yani İstinaf Mahkemesi 5434 sayılı kanunun 33. maddesi yönünden bozma kararı vermiştir. Yani 8 yıl FHZ süresinden yararlandırılması kısmını 5 yıla düşürmüştür. 5434 sayılı kanunun 32/h bendi yönünden bir bozma kararı vermemiştir. Yani Yani 1 Ekim 2008 yılından sonra da yılda 90 gün FHZ süresinden yararlandırılması yönünden bir bozma kararı yoktur.
Mustafa Talat Erdem 5434 sayılı kanunun 33. maddesini yani 8 yıl FHZ süresinden yararlandırılması yönünden Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru yapmıştır.
Kişisel Görüşüm: 90 günlük fiili hizmet süresi davaları hakkında bütün mahkemeler değişik kararlar verebilmektedir,bununla birlikte Ankara’dan açılacak davalar genellikle olumsuz sonuçlanırken İstanbul’dan açılan davalar olumlu sonuçlanmaktadır. Ankara’dan dava açacaklar için iyi düşünmeleri gerektiğinin altını çiziyorum. Bu davalara kimse yüzde yüz kazanırız gibi görmeden açmaları ve yukarıdaki yazılanlara dikkat etmesi gerektiğini unutmamalıdır.
Türk Medikal Radyoteknoloji Derneği Başkanı Barış Cavlı