Birçok toplumda ailenin temelini evlilik oluşturur. Hemen hemen bütün ülkelerde ailenin kurulması ve aile birliğinin bozulması yasalarla düzenlenmiştir.
Evlilik bağının yalnızca bir erkek ile bir kadın arasında kurulabileceği evliliklere monogami denir. Oysa bazı ülkelerde bir erkek birden çok kadınla, bir kadın birden çok erkekle evlenebilir. Çok eşli bu tür evliliklere poligami denir. Bugün birçok ülkede evlilikler tek eşlidir.
Geçmişten günümüze toplumlarda birçok değişmeler meydana gelmiştir. Meydana gelen bu toplumsal değişimlerin aileye de olumlu, olumsuz bir takım etkileri olmuştur Bunlar;
Ekonomik sıkıntıların aileler üzerindeki etkileri de azımsanmayacak ölçüdedir. Köylerde yaşayan ailelerde bu etki daha hafif olabilir. Ancak bazı ailelerde de alışkanlık hâline getirilen kızların başlık parası karşılığında evlendirilmeleri ya da mal ve mülkün bölünüp parçalanmaması için akraba ile yapılan evlendirilmeler ekonomik baskıların ortaya çıkardığı sorunlardır.
Ekonomik sıkıntıların en çok etkilediği aileler, gecekondu aileleri ve kentlerde yaşayan ailelerdir. Babanın ve/veya annenin işini kaybetmesi sonucunda ailenin tek geçim kaynağı ortadan kalkmaktadır. Eğer ailenin sosyal bir güvencesi, özel birikimi veya ek geliri yoksa durum daha da zorlaşmakta, çocukların iş gücü olarak kullanılmasına, kimi zaman yasal olmayan yollarla para kazanmaya yönelmesine neden olmaktadır.
Aile, evlilik ve kan bağına dayanan, karı, koca, çocuklar arasındaki ilişkilerin oluşturduğu toplum içindeki en küçük birliktir. Toplumlar ailelerin bir araya gelmesiyle oluşur. Zaman içinde aile değişmemiş, ancak ailenin üyelerinde ve üyelerin görevlerinde bazı değişmeler olmuştur. Endüstri devriminden önce yaygın olan kalabalık aile türüne geniş aile adı verilir. Endüstri devrimi sonrasında ortaya çıkan ve yalnızca anne, baba ve çocuklardan oluşan aile türüne de çekirdek aile denir.
Ülkemizde evlilik Medenî Kanun ile düzenlenmiştir. Evlilik nikâhla gerçekleşir. Nikâh, tanıkların önünde yapılan resmî evlilik sözleşmesidir. Yasalarımıza göre Türkiye’de erkekler ve kadınlar, aynı anda yalnızca bir kişiyle evli olabilirler.
Toplumda ailenin büyük önemi vardır. Aile, bireyin ve toplumun fonksiyonlarında en temel öğedir. Aile, bireyin yaşamında çok önemli bir yer tutan beslenme, bakım, sevgi ihtiyacı, duygusal gelişim, psikolojik gelişim, eğitim, kültürel değerleri kazanma, sağlıklı zihinsel gelişimini sürdürme gibi temel ihtiyaçlarını karşıladığı birincil yer ve çevredir.
Aile üyeleri arasındaki ilişkiler ve aile ortamı, psikososyal yönden gelişen bireyin en çok etkileşime uğradığı yerdir. Bu ilişkiler, bireyin kendine güvenmesini, kendine ve diğer bireylere sevgi duymasını, kimlik kazanmasını, kişilik gelişimini, sosyal beceriler geliştirmesini ve topluma adaptasyon sürecini olanaklı hale getirir. Ailelerin bazı özellikleri vardır. Bunlar: