İçindekiler
Tireler, eşanlamlıları veya kelime gruplarını ve anlamı olan cümleleri bağlamak için kullanılan kelimelerdir. Bağlantılar, “sıralı, karşıt, nedensel, açıklayıcı, artırıcı, denklik ve olasılıksal” bağlayıcılar gibi türlere ayrılır.
Örnekler:
Temel kitaplarını ve defterlerini bizimle unuttu (Sırala)
Kitabı okudu ama özetleyemedi. (muhalefet)
Halkın bu gerçeği anlaması gerekir çünkü bu halkın gerçeğidir. (nedensellik)
Ne ailen ne de arkadaşların seni aramadı.
Koca ya da erkek arkadaş kalmadı!
Anlatıya güç katmak için anlık duygularımızın ifadesi olarak ağzımızdan çıkan kelimeler veya kelime kombinasyonlarıdır. Ünlemler iki türe ayrılır:
1. Soylu ünlem sözcükleri
Ey, hey, bre, vah, tüh gibi kelimeler aslında ünlem kelimeleridir.
Örnekler:
2. Daha sonra ünlem anlamı kazanan kelimeler
Kökenlerinde ünlem olmayan, ancak cümlede ünlem anlamı kazanan kelime veya kelime gruplarıdır.
Örnekler:
Alçak adam!
Güzel Sanatlar!
O koşuyor!
Not: ‘ile’ edatı bazen bir işlev için bir cümlede kullanılır. Bağlaç görevi gören ‘ile’ edatı, cümlede ‘ve’ bağlacının işlevini üstlenir. Örneğin, “Emre ve (ve) Aras üzerinde çalışıyorlar.[كتاب الجيولوجيا]İle edatı cümle içinde edat olarak değil bağlaç olarak kullanılır. [jeolojikitabıüzerindeçalışıyorlar”cümlesindeileedatı;¡edatgörevindedeğilbağlaçgörevindekullanılır
Başka bir kaynak:
Kelime ve tamlamaları, özellikle de cümleleri birbirine bağlamak için kullanılan eşanlamlı veya anlam (bağlaşıklık) ve yapı (gramer, bağdaşıklık) bakımından birbiriyle ilişkili olan sözcüklere bağlaç denir.
Uyarı: bağlaçlar, benzer veya ilgili sözcükleri ve deyimleri birbirine bağladıklarında bağlaç oluştururlar. Bu bağlantı grupları, cümle öğelerinde özne, özne, yüklem, dolaylı nesne ve zarf tümleci olarak işlev görür.
Örnek: Halide Edip Adıvar ve Yakup Kadri Karaosmanoğlu en çok okunan yazarlar arasındadır.
bağlama grubu (konu görevinde)
Sit Fayk Abasianik, öykülerinin çoğunda kuşlardan ve balıklardan bahseder.
bağlama seti (nesne ayrılmış)
Uyarı: Bağlaçları bir cümleden çıkarmak genellikle cümlenin anlamını daraltmaz veya bozmaz. (Cümleden edatlar çıkarılırsa anlatım bozukluğu olduğunu unutmayın).
Yaygın olarak kullanılan konjugasyonlar aşağıda verilmiştir.
Bu bağlantı eşanlamlı kelimeleri ve cümleleri birbirine bağlar.
Örnek: Matematik ve Türkçe derslerinde daha başarılıyım.
bağlama grubu (dolaylı bir nesnede)
Sabah erkenden kalkıp yola koyulduk. (cümleleri birbirine bağlar).
İlk cümle İkinci cümle
Amerika ile Kuzey Kore arasındaki gerilim tırmandı.
Bağlantı grubu (konu görevinde)
İle: ‘ve’ bağlacı genellikle eşanlamlı olarak kullanılır. Ancak, bu ilişkilendirmeler bağlama göreviyle kullanılmaz.
ve sözcükleri arasında anlamlı bir ilişki kurduğunda edat halini alır. Bu durumda “ve”, “ile” ile değiştirilemez.
Örnek: Hayatınızda hiç gazete veya dergi okudunuz mu?
bağlama seti (tanımsız bir nesne atamasında)
Dünya ile Güneş arasındaki mesafe çok büyük.
Bağlaç grubu sıfat grubunun içindedir (özne işlevinde)
Kardeşimle aramız pek iyi değil.
Edat grubu (zarf görevi durumunda)
De: ilgi kelimesini geçmişte olan veya olduğuna inanılan benzer bir kelime ile ilişkilendirir; Eşitlik, benzerlik ve katılım anlamlarını katar. Bu bağlantı, işlevsel olarak “dahi, hatta” bağlantılarla aynıdır. Bu bağlaç, içindeki cümleye göre değerlendirilir ve çok farklı anlamlar verir. Ana anlamlar şunlardır:
Uyarı: De bağlacı durum eki ile karıştırılmamalıdır. de / da her zaman ayrı yazılır; Ünsüz yakınlığına uymaz ve ta/te biçimleri yoktur.
Örnek: Üçü de yaralandı. (birlikte anlamı)
Önce kendin yap sonra bize sor (kınamanın anlamı)
Sen bir erkek olacaksın ve ben göreceğim. (aşağılama anlamında)
Gitmeyeceğim, gitmeyeceğim. (direniş, inat anlamında)
Buraya geldi ama burada durmadı. (kınama anlamında)
Kazanıp kazanmaman önemli değil. (zahmet etme anlamında)
Sen üniversiteyi kazan, ben de masraflarını karşılayayım. (istek anlamında)
Sana da kahve yapayım (diğerlerine yaptığım gibi)
Ben de bu filmi izledim. (eşitlik)
Ki: Bu çekim genellikle cümleleri birbirine bağlar. “Ki” bağlacından sonraki cümle
bir cümle tanımlayıcısı olur. “Ki” bağlacı, işaret sıfatı olan ki eki ile karıştırılmamalıdır. Bu eşleştirme kalıcıdır
Bağlaçlar ek değil, bir kelime türü olduğu için ayrı yazılır.
Örnek: Göz rengimi unuttuğunu duydum. (kınama anlamında)
Bizimle gelmediği için sıkılmıştı. (neden ve sonuç)
Atatürk, “Hayatta en doğru rehber bilimdir” diyor. (Açıklama)
Acaba beni affedecek mi… (Şüphe)
Dışarı çıkmalı mıyım… (tereddüt ederek)
Zıt anlamlı bağlaçlar: “Ama, ancak, ancak, yalnızca, ancak, ancak, hiçbir şey
Değilse, şey…” bağlaçlardır.
Örnek: Kendisiyle görüştük ama ikna edemedik.
Seni sadece hafta sonları görebilir.
O gün karanlıkta yürüdüm ama çok korkmuştum.
Baş bir orman gibidir, ancak bu bıyık her zaman kırpılır.
Nedensel anlamı olan çağrışımlar: “Çünkü, çünkü, beri, beri, değil mi …” gibi çağrışımlardır.
Örnek: Bu soruyu çözemedim çünkü bu konuda hiçbir şey bilmiyorum.
Bu yıl aşırı yağış olduğu için buğday çok başak verdi.
Buraya geldiğimden beri bir kahve iç.
Koşullu bağlaçlar: ‘if, if, if’ gibi bağlaçlar.
Örnek: Söyleseydik bize katılırdı.
Fikrini değiştirirsen bize haber ver.
Uykunuz gelirse yan odada uyuyabilirsiniz.
Olasılık: “aksi halde, çıkıyor” gibi bağlaçlar.
Örnek: Bu filmin sonu kötü olacak gibi görünüyor.
Ne güzel bir gün doğmuş, meğer açık denizdeymiş.
Yoksa onlarla gitmek istemiyor musun?
Soyut anlamı olan eşlenikler: “Yani kısaca, kısaca, yani örneğin …” bağlaçlardır.
Örnek: Bu durumda sanatçının görevi toplumu aydınlatmak ve yol göstermektir.
O halde bu tartışmayı burada kapatalım.
Kısacası orada kalmak istemiyorum.
Pekiştirme: “hem, hem de dahası, aslında …” gibi bağlaçlar.
Örn: Bu elbisenin fiyatı çok uygun ve size çok yakışmış.
Ürünler çok kaliteli ve fiyatları çok uygun.
Denklemi anlamlandıran çekimler: “or, or, or” gibi çekimler. Kavramlar arasında denklik ilişkisi kurar.
Örnek: Ödevin için bir roman ya da kısa hikaye seç.
Müzik veya çizim kategorisini seçebilirsiniz.
Karşılaştırmalı anlam kazanan bağlaçlar: “ne …….ne, ya ………… .ya, hem ……… .. hem de ……… ..
“İhtiyaç, ya …….. veya” gibi çağrışımlardır. Farklı anlamlar oluştururlar ve farklı unsurları birbirine bağlarlar.
Örnek: Babamdan ve annemden miras kalamazdım.
Gidiyor ve ağlıyor….
Ya bu deveyi otlatırsın ya da bu diyarı terk edersin.
Suçlu ve güçlüsün.
Arkasında hiçbir not ya da iz bırakmadı.
“Ondokuzuncu Yüzyılda Osmanlı Sahasında Yazılan Çin Edebî Nesir Eserleri”
[wpcin-random-posts]