Biyogüvenlik Kabini

Biyogüvenlik Kabini Nedir ?

Biyogüvenlik kabinleri , bulaşıcı olabilecek patojenler ve mikroorganizma lar üzerinde güvenli ve sağlıklı bir şekilde çalışmalar yapmak için kullanılan kabinlerdir. Biyogüvenlik kabinleri, zararlı olan bakteri ve virüslerden kurtulmak için çeşitli atık hava filtreleri ile tasarlanmıştır. Biyogüvenlik kabinleri çevreyi ve personeli korumak ve deneyi korumak amaçlarıyla birbirinden ayrılan 2 farklı türe sahiptir. Biyogüvenlik kabinleri, mikrobiyolojik işlemlerde, robotik çalışmalara imkan sağlamaktadır. Bacalı Biyogüvenlik kabini, genellikle tüberküloz ve verem gibi hastalıklarda kullanılırken, Sitotoksik Biyogüvenlik kabini ilaç yapımı alanında kullanılmaktadır.

Biyogüvenlik Kabini Çeşitleri Nelerdir?

Biyogüvenlik kabini, kullanım alanları ve amaçlarından dolayı farklı şekillerde tasarlanabilmektedir. Biyogüvenlik kabinleri güvenlik donanımları ve diğer özellikleriyle birlikte üç farklı tasarım olarak karşımıza çıkabilir. Kabinlerin sınıflandıran, sahip oldukları koruma donanımlarıdır. Sınıf arttıkça koruma seviyesi de doğru orantılı olarak artmaktadır.

Class I Biyogüvenlik Kabini

Kullanıcı ve çevre koruması sağlayan kabinlerdir. Ürün koruması yoktur. Kabin içine çekilen hava sayesinde kullanıcı korunurken, çekilen havanın filtreden geçirilerek dışarı atılması sayesinde çevre korunmaktadır.

Class II Biyogüvenlik Kabini

Kullanıcı, çevre ve ürün koruması sağlayan kabinlerdir. Risk grubu 1,2 ve3 olan ajanlarla çalışmaya uygundur. Önden içeriye çekilen hava sayesinde kullanıcı, tavandan çalışma alanına doğru gelen hava filtreden geçtiği için ürün ve yine dışarı atılan hava filtreden geçtiği için çevre korunmuş olur. Kendi içinde ise 4 sınıfa ayrılır.

Class II A1 Biyogüvenlik Kabini

Re sirkülasyon oranı %70 ve dışarı atılan hava oranı %30 olan kabinlerdir. Ön hava giriş hızları minimum 75 fpm (0.38 m/s)’dir. Pozitif basınçlı kirli plenum negatif basınçla çevrili olmadığından artık günümüzde çok tercih edilmemektedir.

Class II A2 Biyogüvenlik Kabini

Re sirkülasyon oranı %70 ve dışarı atılan hava oranı %30 olan kabinlerdir. Ön hava giriş hızları minimum 100 fpm (0.51 m/s)’dir. Biyolojik olarak kirlenmiş plenum negatif basınç altındadır veya negatif basınçla çevrilidir.

Class II B1 Biyogüvenlik Kabini

Re sirkülasyon oranı %40 ve dışarı atılan hava oranı %60 olan kabinlerdir. Ön hava giriş hızları minimum 100 fpm (0.51 m/s)’dir. Biyolojik olarak kirlenmiş tüm bölmeler odaya negatiftir veya negatif basınçlı bölmelerle çevrilidir. Baca bağlantısı zorunludur.

Class II B2 Biyogüvenlik Kabini

Re sirkülasyon yoktur. İçeriye giren havanın tamamı re sirkülasyon yapmadan dışarı atılır (%100 – total exhaust). Ön hava giriş hızları minimum 100 fpm (0.51 m/s)’dir. Biyolojik olarak kirlenmiş tüm bölmeler odaya negatiftir veya negatif basınçlı bölmelerle çevrilidir. B2 tip kabinler kimyasal ve toksik maddelerle çalışılırken kullanılabilir. Baca bağlantısı zorunludur.

Class III Biyogüvenlik Kabini

Tamamen sızdırmaz özelliktedir. Tehlikeli biyolojik ajanlar çalışma alanına kapaklı bir bölmeden alınır. Operatör işlemlerini ön camda bulunan eldivenler aracılığıyla yapar. Glove box olarak da isimlendirilir. Kabin negatif basınç altında tutulur ve HEPA filtrelerden besleme havası alınır. Risk grubu 4 ajanlarla çalışmaya uygundur.

Günümüzde daha çok Class II A2 ve Class II B2 tip kabinler tercih edilmektedir.

“ Biyogüvenlik kabini nedir? ” sorusuna yanıt bulduğumuza göre artık özelliklerini inceleyebiliriz;

Biyogüvenlik kabinleri,

• Üzerinde çalışılan mikro organizmaları ve bakterilerin havalandırma filtresi ile etrafa yayılmasını engellemektedir.
• Çalışanların, üzerinde çalıştığı mikroorganizma veya bakterilerden etkilenmesini engellemektedir.
• İlaç hazırlama işlemlerinde oldukça güvenli olduğundan, ilaç firmaları için vazgeçilmez konumdadır.
• İncelenen mikroorganizma ve bakterilere karşı, ışık donanımıyla birlikte daha fazla inceleme imkanı sunmaktadır.
• Çeşitli ölçülere sahip tasarımlarıyla hemen hemen her laboratuvarda kendisine yer bulabilmektedir.

Virüs çalışmaları için hangi ortam koşulları ve ekipmanlar gerekir?

• Bu tarz patojen ve viral bulaşıcılığı çok yüksek numuneler için, Biyogüvenlik Kabini Class IIA ve Class IIB sınıfı kabinlerin kullanılması gerekmektedir. Bu tarz kabinler, kullanıcı, ortam ve numune koruması sağlar. Esco Biyogüvenlik kabinleri, standart HEPA filtreler yerine ULPA filtre teknolojisi kullanarak 0,1 mikrona kadar partikülleri filtreleyerek ISO Class 3 seviyesinde temiz hava ortamı sağlamaktadır.

Çalışma öncesi ve hazırlığında nelere dikkat edilmeli?

• Özellikle biyolojik ve kontaminasyon riski yüksek numune çalışmalarından önce, kabin camı açılmadan yaklaşık 15 dakika UV ışık sterilizasyonu yapılması önerilmektedir. UV sterilizasyonundan sonra, kabin camı açılarak ekipman yerleştirilmeden önce %80 lik alkol çözeltisi ile tüm çalışma yüzeyi ve yan duvarların temizlenmesi, varsa kabin içi kullanılan cihazların yüzeylerinin de alkol çözeltisi ile temizlenmesi bir önceki çalışmadan kaynaklanabilecek kontaminasyonu engellemeye yardımcı olur. Ayrıca ekipmanların kabin içine alınması sırasında, tekrar alkol çözeltisi ile dezenfekte edilmesi kontaminasyonu önleme açısından yararlı olacaktır.

Çalışma sonrasında nelere dikkat edilmeli?

• Analiz ve çalışmalarınız bittikten sonra da hazırlık sürecinde olduğu gibi, kabin içi ekipmanları dışarı alırken %80’lik alkol çözeltisi ile dezenfekte edilmelidir. Sonrasında ise kabin, yan duvar ve çalışma yüzeyleri, varsa kabin içi cihazların yüzeyleri %80 alkol çözeltisi ile temizlenmesi önerilmektedir. Kabin ön camı tamamen kapatıldıktan sonra UV ışık siterilizasyon işlemini 15 dakika süre ile yapılarak kabin içinde kalan patojen ve virüsleri etkisiz hale getirmek için kullanılması gerekmektedir.

Biyogüvenlik kabini, laboratuvar içeren tüm sektörlerde kullanılabilir. Bu sektörler genellikle;

• Gıda
• Ziraat
• Petrokimya
• Tıp
• Veterinerlik
• Hastane
• İlaç
• Çevre
• Kimya

Mikrobiyolojik güvenlik kabini iç mekan temiz hava sistemlerinden, kapı ve pencerelerden uzakta ve trafiğin en az olduğu yerlere konmalıdır. Mikrobiyolojik güvenlik kabini suya, neme ve kullanılacak kimyasallara dayanıklı malzemeden yapılmış olmalıdır. Biyogüvenlik kabinindeki hava sirkülasyon sistemi sürekli hava akımı sağlayabilecek kapasitede ve 24 saat çalışabilir durumda olmalıdır. Elektrik tesisatı ve ekipmanları ile mekanik tesisatı ve ekipmanları birbirinden tecrit edilmiş olmalıdır. Elektrik prizleri ve anahtarları korumalı olmalıdır. Aşırı ısı çıkarabilen yakıcılar ve ısıtıcılar Hepa filtrelere zarar verebilir bu yüzden biyogüvenlik kabini içerisinde bunların kullanımlarına dikkat edilmeli alev bekleri gereğinden fazla açılmamalı filtrelere yaklaştırılmamalıdır. Emiş menfezlerinin önünde engelleyici malzemeler araçlar olmamalıdır. Hava emiş ve çıkış ızgaralarının her zaman önleri açık olmalıdır. Biyogüvenlik kabini içerisinde çalışmaya başlamadan evvel gerekli güvenlik önlemleri alınmalıdır.

İnsan hatalarının nedeni genellikle bilgi eksikliği ve dikkatsizliktir. Alınan tüm önlemlere rağmen laboratuvar ortamında oluşabilecek kazalar göz önünde tutularak kurumda bir ilk yardım ekibi bulunmalıdır. Mikrobiyoloji, biyokimya, sitotoksik ilaç hazırlama vb. alanlarda yapılacak çalışmalarda veya kanserojen maddeler ile çalışılırken steril kabin kullanılmalıdır. Biyogüvenlik kabinleri mutlak suretle toprak korumalı bir elektrik tesisatına bağlanmış olmalıdır. Biyogüvenlik kabini ön kapağı açılmadan evvel havalandırma fanı aktif hale getirilmelidir. Modele göre belirli bir süre içerideki hava sirkülasyonunun çevrimini tamamlaması beklenmeli ve içerisinin sterilizasyonu sağlandıktan sonra çalışmalara başlanmalıdır. Bu süre modele göre değişmekle birlikte en az beş dakikadır. Mikrobiyolojik güvenlik kabinleri kullanılmadığı zamanlarda mutlaka ön düşey kapak kapalı konumda tutulmalıdır. Çalışma sırasında ise ön cam kapak mümkün olan en alt seviyeye kadar indirilmelidir. Bu sayede içerideki ortamın dışarı ile bağlantısı minimize edilmiş olacaktır. Bazı çalışmalarda kullanıcıların ekstra maske ve koruyucu laboratuvar gözlüğü takması gerekebilir.