Boyun Fıtığı ve Tedavisi

Omurgamızı oluşturan omurlar arasındaki disk denen yastıkçıklar, adeta darbe emici bir süspansiyon gibi görev görürler. Ancak disk yapılarda meydana gelebilecek herhangi bir hasar, diskin içinde bulunan jelatinöz kıvamdaki sıvının disk dışına doğru çıkmasına neden olur. Bu durumun boyunda meydana gelmesiyle boyun fıtığı oluşur.

Boyun fıtığı en sık C5-6 (servikal 5’inci, 6’ıncı) ve daha sonra ise C6-7 (servikal 6’ıncı, servikal 7’inci) bölgelerinde meydana gelir. Bunun nedeni ise bu omurların çok hareketli ve travmalara karşı daha hassas olmalarıdır.

Boyun Fıtığı Nedir?

Boyun fıtığı travmalar, zorlamalar, kazalar nedeniyle veya yaşlanma sonucu diskin su içeriğini kaybetmesiyle, diskin yastıklama görevini artık eskisi kadar iyi yapamaması sonucunda meydana gelen bir rahatsızlıktır.

Diskte meydana gelen hasarın devam etmesi sonucunda oluşacak yırtılma ile diskin jelatin içeriği yastıkçıktan dışarı taşacaktır. Bu sıvının omurga boşluğuna taşması sonucunda ise omurilikteki sinirler üzerinde bası meydana gelecektir. Bu durum da birtakım şikayetlerin oluşmasına neden olacaktır.

Boyun Fıtığı Neden Olur?

Direkt aynı noktaya bakmak, hareketsiz yaşam sürmek, egzersiz yapmamak, duruş bozuklukları, masa başında çok vakit geçirme, soğuk klimalar veya rüzgarda kalma vb. gibi birçok neden sorumlu tutulabilir.

Boyun fıtığı genellikle 20-40 yaşları arasındaki genç insanlarda ortaya çıkan bir hastalıktır. Ağır bir yük kaldırmak, ters bir boyun hareketi yapmak, boynun eşlik ettiği itme hareketlerini sık yapmak, bağ dokusu (yastıkçık) yırtılma riskini arttıracaktır. Trafik kazaları ve yüksekten düşmeler de nedenler arasındadır.

• Çeşitli kazalar sonucu kafaya alınan darbeler,
• Dengesiz bir şekilde ağırlık kaldırmak,
• Yaşlanmaya bağlı disk sıvısında azalma,
• Bilinçsiz olarak yapılan spor ve egzersizler,
• Ters ve ani yapılan hareketler,
• Bazı meslek grupları (şoförler, bankacılar gibi uzun süre oturma zorunluluğu gerektiren meslek grubunda olanlar, öğretmenler, uzun süre bilgisayar başında çalışmak ve ev hizmetinde çalışanlarda daha sık görülür)
• Boyun kaslarında zayıflık,
• Boynun yanlış hareketleri ve yanlış pozisyonlar,
• Yanlış duruş, psikolojik stres, yorgunluk,
• Ev işleri, dikiş nakış, perde asma, cam silme ve temizlik gibi faaliyetler riskleri arttırmaktadır.

Boyun Fıtığının Belirtileri Nelerdir?

Belirtilerden en önemlisi ve ilki ağrıdır. Boyun bölgesindeki şiddetli ağrılar boyun fıtığı belirtisi olabilir. Ancak boyun ağrılarının büyük bir çoğunluğunu kas ağrıları oluşturmaktadır.

Ağrı sadece boyun bölgesinde oluşmaz. Baş, kol ve hatta bacaklarda da olabilir. Ağrıya kollarda uyuşukluk hissi ve güç kaybı da eşlik edebilir. Baş dönmesi, dengesizlik, boyun tutulması ve yürüme güçlükleri de önemli boyun fıtığı belirtilerindendir. Genel olarak;

• Boyun, sırt, kol ve omuzlarda ağrı. Ağrı genellikle tek taraflıdır ve kola doğru yayılım gösterir.
• Kollarda uyuşma ve his kusurları
• Kollarda karıncalanma ve güç kaybı,
• Enseden sırta ve kollara vuran ağrı,
• Kollarda incelme, reflekslerde azalma,
• Oturmuş boyun fıtıklarında el becerilerinde azalma, duyu kaybı, elektriklenme, reflekslerde zayıflama, kol ve el kaslarında güç kaybı gözlenir.

Boyun Fıtığında Nelere Dikkat Edilmelidir?

Boyun çok narin bir anatomik yapıya sahiptir.

• Doğru oturuş pozisyonunda olunmalı,
• Boyunu zorlayacak yükleri taşımaktan kaçınmalı,
• Boyun kaslarını geliştirecek spor ve egzersizler yapılmalı,
• Uyurken ve yatarken uygun yükseklikte ve kalitede yastık kullanılmalıdır.

Boyun Fıtığı Nasıl Tedavi Edilir?

Öncelikle doğru duruş ve oturma pozisyonları öğretilmeli, ağır yük taşımaktan kaçınılmalıdır. Hastaların çoğu hiçbir tedavi görmeksizin genellikle iyileşir.

Pek çok hasta konservatif tedaviye cevap verdiği için tedavi bu şekilde planlanmalıdır. Akut dönemde;

• İstirahat; ağrı başladıktan sonraki bir iki gün için geçerlidir.
• Antiinflamatuar, kas gevşetici, ağrı kesici ilaçlar; geçmeyen ağrılarda epidural steroid enjeksiyonu, spinal enjeksiyonlar, sinir blokajları gerekebilir.
• Boyunluk ; doktorunuz gerekli görürse fıtığın ilerlemesini engellemek amacıyla özellikle ilk üç gün olmak üzere kullanılabilir ve faydası olabilir. Ayrıca ortopedik boyun fıtığı yastığı kullanılması ağrıların azalmasına yardımcı olabilir.

Fizik Tedavi ve Rehabilitasyona; bir iki günlük istirahatten hemen sonra başlanmalıdır. Boyun çevresi kasları güçlendirmek için boyun fıtığı egzersizleri önerilir. Egzersizler itme/çekme/germe tarzında olabilir. Fizik tedavi uzmanı veya fizyoterapist eşliğinde uygulanacak traksiyon boyundaki kas spazmını azaltacaktır. İlave olarak sıcak/soğuk uygulaması, elle masaj da uygulanabilir. Hastaların çoğu ameliyatsız düzelme gösterir.