Bozulabilir gıda taşımacılığında, taze ürünlerin lojistiği çoğu başka türü göre risklerle doludur. Bu taşımacılık türünde bozulma, kalite kaybı ve bayatlama riskleri bulunur.
Bozulabilir gıda taşımacılığında genel olarak frigorifik treyler veya reefer konteynerler kullanılır. Bu taşımacılık; meyve, sebze, deniz ürünleri, bazı ilaç ürünleri, süt ve unlu mamuller, et ve bitki gibi malların hareketini kapsar. Bu taşımacılık türü, çiftçileri, fırıncıları, et üretim tesislerini ve ilaç şirketlerini pazara bağlamaya yardımcı olur. Bozulabilir gıda taşımacılığı sayesinde, mallar son müşteriden uzak yerlerde bile kaliteli ve taze bir şekilde saklanabilir.
Bozulabilir gıda taşımacılığı yaparken, taşıma şekli, konteyner tipi, sıcaklık ayarları ve ürünlerin taze kalması için taşıma süresi gibi bazı faktörlere dikkat edilmesi gerekir. Taşıma şekli ya da konteyner tipinde sorun olan gıdalarda bozulmalar yaşanabilir. Soğuk hava zincirini bozmamak adına gıdaların uygun soğutma koşulları bulunan konteynerlere yüklenmesi gerekir.
Gıda taşımacılığında, nakliye gereksinimlerinden biri bile karşılanmadığı takdirde, mallar bozulabilir, işlemeye ve tüketmeye uygunsuz hale gelebilir. Bu tip problemlerle karşılaşmamak için lojistik firmasına eksiksiz ürün bilgisi verilmeli, çıkış ve varış noktaları hakkında detaylı plan çıkarılmalıdır. Bozulabilir gıdaların sağlam bir şekilde son noktaya varması için tüm talimatlar lojistik şirketine açıkça ifade edilmeli ve prosedürler uygulanmalıdır.
Bozulabilir ürünlerin, taze, güvenli ve sorunsuz bir şekilde taşınması için, depolama ve nakliye ortaklarıyla net bilgi paylaşımı yapılması gerekir. Lojistik ekiplerinin bozulabilir gıda hakkında paylaşmaları gereken önemli noktalar şunlardır.
Kolay bozulabilir gıdalar için doğru pazarın bulunması önemlidir. Bu ürünün pazara hızlı ve sağlam bir şekilde gönderilmesi mali açıdan fayda sağlar. Bu sebeple ürününüz açısından yoğun talep görecek yerler ve mevsimler göz önünde bulundurulmalıdır.
Lojistik firması seçimi yapıldıktan sonra, ürüne özel talimatların net bir şekilde iletilmesi önemlidir. Ürünün nasıl ele alınacağı, nakliye boyunca korunması gereken sıcaklık, hangi ürünlerin yan yana tutulamayacağı, hangilerinin taşımaya uygun olmadığı bilinmelidir. Multimodal taşımacılık söz konusuysa, tüm sağlayıcılar takip edilmeli mümkünse tek bir sağlayıcının tüm hizmeti vermesi sağlanmalıdır.
Bozulabilir gıda taşımacılığı alanında önemli bir diğer nokta alıcı ile iletişimin kurulmasıdır. Malların varış noktasına güvenli bir şekilde teslim edildikten sonra nasıl depolanacağı ve yönetileceği bilinmelidir. Bu depolama ve yönetim faaliyetlerinin talimatlara uygun olması gerekir.
Son olarak, bozulabilir gıda taşımacılığında yeterli bir sigorta teminatı önemli bir konudur. Bu malların yolda bozulma riski her zaman vardır. Bu sebeple sigorta yapılması mali zararların önüne geçecektir.
Bozulabilir gıda taşımacılığı sırasında sıcaklık kontrolü son derece önemli bir konudur. Bu taşımacılık alanında genellikle sıcaklık kontrollü intermodal kargo konteynerleri deniz yoluyla taşınır. Kargo hacimleri ve maliyetleri göz önüne alındığında bu en çok tercih edilen moddur. Reefer adı verilen soğumalı konteynerler, sıcaklık izleme ve veri kayıt cihazları ile donatılmış, yalıtımlı nakliye araçlarıdır. Soğuk gıda taşımacılığı genel olarak bu araçlarla yapılır.
Bu tip konteynerlerdeki sıcaklık, ürünün kalitesini korumak için istenen seviyelerde ayarlanabilir. Deniz ürünleri, et ürünleri, sebze ve meyve gibi gıdalar için bu konteynerlerin kullanılması ideal seçenektir. Sıcaklık değeri, taşınan yükün türüne ve üreticisinin talebine göre değişiklik gösterir.
Et ve deniz ürünlerini -30°C’de taşımak için soğutmalı konteynerler kullanılır. Aynı konteyner, gerekli temizlikten sonra +24°C’de ortamdaki gıda maddelerini taşımak için kullanılabilir.
Soğuk gıda taşımacılığı alanında zincirin bozulmaması da ürünün kalitesi açısından önemlidir.
Bozulabilir gıda taşımacılığı birçok farklı risk faktörünü bünyesinde barındırır. Küreselleşen dünya bir malın herhangi bir varış noktasına hızlı ve güvenli bir şekilde varmasını şart koşar. Bozulabilir gıda taşımacılığı, lojistik sürecin hassas bir alanını oluşturur. Operasyonel süreçte dikkat edilmesi gereken birçok konu vardır. Çevresel koşullardan etkilenen gıda taşımacılığı alanında, çeşitli modlar kullanılarak ürün dünyanın dört bir yanına taşınabilir. Bu lojistik sürecin yönetiminde ise dikkat edilmesi gereken dört temel husus vardır. Bunlar şu şekilde sıralanabilir;
Yoğunlaşma, bozulabilir gıdaların ve ambalajlarının bozulmasının ana nedenidir. Bu nedenle, yükün yüklenmesi ve boşaltılması süreçlerinde yoğunlaşma yaşanmaması için her türlü çaba gösterilmelidir. Depo ve konteyner arasındaki sıcaklıklarda fark olması, yoğunlaşmaya en açık durumuna işaret eder.
Bozulabilir gıda taşımacılığında, mallar yüklenmeden önce reefer konteynerler önceden soğutulmalıdır. Konteyner yüklemeden sonra, hava sirkülasyonu için yeterli alana sahip olmalıdır. Bazı durumlarda, kuru konteynerler, yüklenen malların sıcaklığını korumak için yalıtımlı astarlar veya vakum panelleri ile kaplanır, ancak bu, bozulabilir malların uzun bir mesafeye taşınması için çok etkili bir yöntem olmayabilir.
Bozulabilir gıda taşımacılığı yapılırken en önemli faktörlerden bir diğeri zamanlamadır. Teslimat süresi belirlenirken, gümrükleme, limanda bekleme, nakliye ve benzeri süreçler dikkate alınmalıdır.
Teslim süresine dâhil edilmeyen gecikmeler, stok süresinin dolmasına neden olabilir. Bozulabilir malların taşınması için daha iyi yollar seçilebilir. Sınırlı raf ömrüne sahip bozulabilir ürünler, tam olarak planlandığı gibi bırakılmalı ve alınmalıdır. Bir gecikme öngörüldüğünde veya bir gecikmeyle karşılaşıldığında, bunların sıcaklık kontrollü depolanması için düzenlemeler yapılmalıdır.
Gönderilen malların temiz ve ambalajlanmalarının sağlam olması operasyonel süreç açısından önemli bir diğer noktayı oluşturur. Hasarlı ve sızıntı yapan paketler bozulmalara neden olacaktır. Ayrıca bu tür malları taşıyan konteynerin özellikle zemini, iç duvarları ve kapıları temiz olmalıdır. Mikroskobik mantar ve diğer organizmalardan arındırılmış olmalıdır.
Bozulabilir kargoların soğuk zinciri, yolculuk boyunca korunmalıdır. Bir gönderiyi takip etmek ve buna göre planlamak için Radyo Frekansı Tanımlama (RFID), gönderi takibi vb. gibi çeşitli teknolojiler kullanılabilir. Sıcaklık ve nem sensörleri ve monitörleri, yoldaki soğutma ekipmanının arızasını tespit etmeye ve malları korumak için gerekli önlemleri hemen almaya yardımcı olur.
Bozulabilir kargolar gönderirken önemli bir faktör, malları elleçleyenlere net talimatlar vermektir. Taşıma ve depolama talimatlarını gösteren etiketler, bozulabilir kargoların kalite ve durumunun korunmasına yardımcı olabilir. Başta müşteri olmak üzere tüm temel paydaşlar, malların depolama ve nakliye koşulları hakkında bilgilendirilmelidir.
Bunların yanı sıra, gönderici ve hizmet sağlayıcısı, uygun depolama alanı, iş gücü ve kargoyu elleçlemek için ekipman vb. gibi bir beklenmedik durum durumunda yapılacak alternatif düzenlemeleri tartışmalı ve karar vermelidir.
Bozulabilir gıda taşımaclığında, malların nakliye sırasında doğru yönetimi çok önemlidir. Bu yönetim uzman bir ekip tarafından yapılmadığı zaman, malların kalite ve raf ömrü olumsuz etkilenebilir. Bu nedenle doğru taşıma şeklinin belirlenmesi önem arz eden faktörler arasında yer alır.
Doğru taşıma şeklinin seçiminde lojistik firması seçimi de dikkatli yapılmalıdır. Lojistik firması seçimi yapılırken şu konulara dikkat edilmelidir;
Bu seçim yapılırken lojistik firmasının birden fazla hizmet (depolama vs) sunması avantaj sağlayacaktır. Özellikle çok modlu bir taşımacılık yapılacaksa, firma uzman bir ekipten oluşmalıdır.
Yüzden fazla ülkeye lojistik hizmet sağlayan, Integrated Service Solutions (ISS) Global Forwarding, bozulabilir gıda taşımacılığı konusunda deneyimli ve eğitimli bir kadroya sahiptir. Integrated Service Solutions (ISS), esnek operasyonel süreç yönetimiyle; hava , deniz ve karayolu taşımacılığında entegre çözümler sunar. Siz de bozulabilir gıda taşımacılığı konusunda güvenli bir lojistik süreç için Integrated Service Solutions (ISS) ile iletişime geçebilirsiniz.