Bir şirketin başarısı, büyük ölçüde çalışanlarının motivasyonu ve bağlılığına dayanır. Çalışanların değerli ve takdir edildiğini hissetmeleri, bu motivasyonun ve bağlılığın anahtarıdır. Bu nedenle, Employee Appreciation Day (Çalışan Takdir Günü) gibi özel günler, iş yerinde olumlu bir kültür yaratmanın yanı sıra çalışan memnuniyetini ve bağlılığını artırmanın da bir yolu olabilir.
Her yıl Mart ayının ilk Cuma günü kutlanan Çalışan Takdir Günü, işverenlerin çalışanlarına ne kadar değer verdiklerini göstermeleri için mükemmel bir fırsattır. Bu gün, bazı işverenlerin çalışanlarına ekstra tatil günü hediye etmeleri, öğle aralarını uzatmaları veya mola odasında ücretsiz pizza sunmaları gibi jestlerle kutlanır.
Ancak, bu tür geçici jestlerin ötesinde, çalışanların gerçekten takdir edildiğini hissetmeleri için daha derin ve sürekli bir yaklaşıma ihtiyaç vardır. Birkaç dilim pizza, kısa süreli bir mutluluk yaratabilir, ama bu, çalışanların takdir edildiğini hissetmeleri için yeterli değildir. Özellikle doğrudan liderler olan yöneticilerin, çalışanlarına ne kadar değer verdiklerini göstermek için daha samimi ve otantik yollar bulmaları gerekir.
Belki de bu, ilk defa bir takım yöneten bir lider ya da büyük bir ekip yönlendiren bir orta kademe yönetici olarak sizi kapsıyor. Eğer çalışanlarınıza takdirinizi nasıl ifade edeceğiniz konusunda soru işaretleriniz varsa, size 5 Takdir Dili’ni tanıtmak isteriz. Bu diller, dünya genelinde oldukça popüler olan 5 Sevgi Dili temel alınarak oluşturulmuştur ve size takdirinizi samimi ve düşünceli bir şekilde nasıl ifade edebileceğiniz konusunda fikir vermek için tasarlanmıştır.
Gerçek Takdir Nedir?
Çalışanları kısa bir süreliğine mutlu eden bu tür jestlerin ötesinde, gerçek takdirin daha fazlasını gerektirdiği bir gerçektir. İşte bu noktada, 5 Takdir Dili devreye giriyor.
1992’de Gary Chapman, bireylerin sevgiyi nasıl ifade ettikleri ve aldıkları konusunda bir bilinç oluşturmayı amaçlayan 5 Sevgi Dili konsepti ile dünyayı tanıştırdı. Bu, insanların birbirleriyle nasıl daha iyi ilişki kurabileceklerini anlamalarına yardımcı olma amacını taşıyordu. Ancak, Chapman bu konseptin sadece kişisel ilişkilerle sınırlı olmadığının farkına vardı.
Bu nedenle, 2007’de Chapman, bu dilleri iş dünyasında nasıl uygulayabileceği konusunda yardım almak için psikolog Paul White ile birlikte çalışmaya başladı. İkili, bu sevgi dillerini iş yaşamına uyarlayarak, takdirin nasıl daha etkili bir şekilde ifade edilebileceği konusunda yeni bir yaklaşım geliştirdi: 5 Takdir Dili.
Peki, bu 5 Takdir Dili nedir? Bunlar; olumlu söylemler, kaliteli zaman, hizmet eylemleri, hediyeleşme ve fiziksel temas olarak sıralanabilir.
Bu 5 Takdir Dili, çalışanların iş yerinde takdiri nasıl almak istediklerini ve başkalarına nasıl gösterdiklerini anlamalarına yardımcı olmak için oluşturuldu. “The Five Languages of Appreciation” (İş Yerinde 5 Takdir Dili) adlı kitapta, Chapman ve White, her bireyin birincil ve ikincil takdir diline sahip olduğunu belirtiyorlar. Birincil dilimiz, diğerlerinden daha derinden bize hitap eder. Her ne kadar beş dildeki takdiri kabul etsek de, mesaj birincil dilimizle iletilmedikçe gerçekten teşvik edilmiş hissetmeyiz. Eğer mesajlar sürekli olarak bu dilin dışında bir şekilde gönderilirse, mesajın amacı kaybolur ve gönderenin umduğu etkiyi yaratmaz.
Şimdi, 5 Takdir Dili’nin farklılıklarını daha ayrıntılı inceleyerek, sizin birincil ve ikincil dilinizin ne olduğunu belirlemenize yardımcı olalım:
Onaylama sözcükleri, iş yerinde takdirin ifade edilmesinde en etkili araçlardan biridir. Bunlar, sözlü övgüleri, yazılı takdirleri, tanımayı ve teşekkür ifadelerini kapsar. Basit bir “teşekkür ederim” veya “harika iş” sözlerinin gücünü asla küçümsememek gerekir.
Chapman ve White’ın 100.000’den fazla katılımcıyla yaptığı kapsamlı çalışmaya göre, katılımcıların yaklaşık yarısı (%45) takdiri onaylama sözcükleriyle almayı tercih etti. Bu, insanların onaylanma ve takdir edilme arzusunun derinlemesine kök saldığını vurgular.
Tarihsel Öncelik: Tarihsel olarak, sözcükler profesyonel ortamlarda iletişimin birincil aracı olmuştur. Yıllık değerlendirmelerden günlük geri bildirimlere kadar, sözlü ve yazılı onaylamalar takdir ve teşviki iletmekte temel rol oynamıştır. Bu tarihsel eğilim, kelimelerin profesyonel alanda öğrenilmiş bir davranış olarak rolünü pekiştirir.
Kolaylık ve Erişilebilirlik: Takdiri sözcükler aracılığıyla ifade etmek önemli bir zaman ya da kaynağa ihtiyaç duymaz. Kısa bir iltifat, teşekkür notu ya da bir onay hareketi büyük bir fark yaratabilir. Bu doğuştan gelen basitlik, onaylama sözcüklerini evrensel olarak erişilebilir kılar.
Anında Etki: Sözlü onayın sağladığı anında teşvik edici etkisi bulunmaktadır. Takdirin diğer formları hazırlık ya da planlama gerektirebilirken, kelimeler anında ifade edilip alıcıya hemen etki edebilir.
Esneklik: Onaylama sözcükleri, çeşitli bağlamlara uyarlanabilir. Resmi bir takdir mektubu, iyi yapılmış bir işi tanıyan bir e-posta ya da bir toplantıda yapılan spontane bir övgü olsun, kelimeler duruma uygun şekilde biçimlendirilebilir.
Olumlu Bir İş Ortamı Yaratır: Düzenli olarak sözcüklerle takdir ifade etmek, olumlu ve işbirliğine dayalı bir iş ortamı oluşturabilir. Açık iletişimi teşvik eder, güveni inşa eder ve çalışanların en iyisini sunmaya devam etmelerini teşvik eder.
Takdir dillerinin her birinin kendi benzersiz değeri olsa da, onaylama sözcüklerinin evrensel çekiciliği ve erişilebilirliği, iş yerindeki takdir araçları arasında vazgeçilmez bir araç yapar.
Kaliteli zaman, takdir dilleri arasında son derece değerli ve etkili bir yoldur. Bu dil, sadece sözcüklerle değil, zamanla ve ilgiyle değer verilmesini ifade eder. Kaliteli zaman, bir diğerinin yanında geçirilen kesintisiz anları, samimi sohbetleri ve gerçekten aktif bir şekilde dinlemeyi içerir. Chapman ve White’a göre, kaliteli zaman dili, iş yerinde takdirin ifade edilmesi için en popüler ikinci yol olan hizmet eylemleriyle başa baş gidiyor.
Kaliteli zamanın popülerliği göz önüne alındığında, bu takdir dilini tercih eden bir çalışana rastlama olasılığınız yüksektir. Eğer bu tür bir çalışanla karşılaşırsanız, onunla birebir toplantılar düzenlemekten çekinmeyin. Bu toplantılar, yoğun iş temposunda bile kesintisiz bir şekilde bağlantı kurma fırsatı sunar. Bunun yanında, bilinçli bir şekilde ofislerine uğrayarak ya da sanal çalışıyorsanız onları arayarak hal-hatır sormak, onlarla öğle yemeğine ya da kahve içmeye çıkmak da oldukça etkili olabilir.
Samimiyet: Kaliteli zaman, yüz yüze veya sanal olsun, samimi bir bağlantı kurmayı hedefler. Dinlemek, sorular sormak ve gerçekten karşındakinin söylediklerini anlamaya çalışmak bu dili etkili kılar.
Kesintisiz Zaman: Çalışanlarla geçirilen sürenin kesintisiz olması, onlara ne kadar değer verdiğinizi gösterir. Telefonlarınızı sessize alın, toplantı sırasında başka şeylerle meşgul olmayın ve tüm dikkatinizi onlara verin.
Aktiviteler: Takım etkinlikleri veya birebir yapılan aktiviteler, birlikte geçirilen kaliteli zamanın bir başka formudur. Bu, takımın birlikte vakit geçirmesi ve birbirlerini daha iyi tanıması için harika bir fırsattır.
Duygusal Bağlantı: Kaliteli zaman, duygusal bir bağlantı kurmayı amaçlar. Bu, çalışanların sadece iş performanslarıyla değil, aynı zamanda birey olarak değerli oldukları hissini yaşamalarını sağlar.
Kaliteli zaman dili, çalışanlarınıza sadece işleriyle değil, kişisel olarak da değer verdiğinizi gösterir. Onlara gerçekten önem verdiklerinizi hissettirmek için bu dilin sunduğu fırsatları değerlendirin.
İş yerinde hizmet eylemleri, yardımcı olma, düşünceli jestler veya pratik yardım yoluyla takdir göstermeyi ifade eder. Örneğin, bir çalışanınız bir projeyi tamamlamak için her gece geç saate kadar çalışıyorsa ve onun daha da geç kalmasına neden olacak acil bir talep gelirse, bu talebi kişisel olarak ele alarak çalışanınızın normal bir saatte eve gitmesini sağlamak isteyebilirsiniz. Eğer bu talebi kişisel olarak ele alamıyorsanız, onunla birlikte geç kalabilir veya ona yemek/kahve sipariş edebilirsiniz.
Tahmin edebileceğiniz gibi, bu, en popüler takdir dillerinden biridir. Chapman ve White’ın araştırmasına göre, hizmet eylemleri, çalışanların %22’si için birincil takdir dili ve diğer %15’i için ikincil takdir dili, bu da çalışanların üçte birinden fazlasının iş yerinde hizmet eylemlerine değer verdiği anlamına gelir.
Özveri: Bu dil, zaman ve enerji gibi kıymetli kaynakların kullanılmasıyla diğerine yardımcı olmayı amaçlar.
Düşünceli Jestler: Basit bir kahve getirme veya daha karmaşık bir görevi üstlenme gibi küçük jestler, takdirin samimi bir şekilde gösterildiğini kanıtlar.
Zor Anlarda Yardım: Özellikle çalışanların zorlandığı veya yoğun olduğu zamanlarda onlara yardımcı olmak, takdirinizi daha anlamlı kılar.
Ekip Çalışması: Bir takım üyesinin üzerindeki yükü hafifletmek, tüm takımın daha etkili çalışmasını sağlar ve takım ruhunu güçlendirir.
Hizmet eylemleri dili, takdirinizi göstermenin somut bir yoludur. Bu dil, çalışanlarınıza değer verdiğinizi ve onların zorlandığı anlarda yanlarında olduğunuzu gösterir. Bu tür jestler, ofis içinde pozitif bir atmosferin oluşmasına ve çalışan memnuniyetinin artmasına katkıda bulunabilir.
Takdirin hediye dili, düşünceli sunumlar veya sembolik öğeler gibi somut takdir belirtilerini ifade eder. Chapman ve White’ın bu diller üzerine yaptığı araştırmada, çalışanlar arasında bu dilin açık ara en az popüler dil olduğunu keşfettiler; sadece %6’sı bunu birincil takdir dili olarak belirtti. Dahası, somut hediye, %70 oranında en az değerli dil olarak seçildi.
Bu nedenle, şükran ve takdirinizi ifade etmenin varsayılan yolu hediye olmamalıdır. Bunun yerine, hediye dilini nadiren kullanın veya bunun tercih edilen takdir dili olduğunu bildiğiniz çalışanlar için kullanın. Eğer hediye verme yoluna giderseniz, iş yerinde hediyeler konusunda Chapman ve White’ın yaptığı araştırmaya dayanarak aklınızda bulundurmanız gereken birkaç ipucu şunlardır:
Kişiselleştirilmiş, el yazısı bir not daima ekleyin: Bu, hediye vermenin ötesinde, gerçekten düşündüğünüzü ve değer verdiğinizi gösterir.
Şirketin promosyon ürünlerinden kaçının: Çoğu çalışan bu tür hediyeleri kişisel olmayan ve ucuz olarak algılar.
Deneyimsel hediyeler, fiziksel öğeler kadar, hatta daha fazla takdir edilebilir: Örneğin, bir spor etkinliğine veya konserde biletler.
İzinli günler veya esnek çalışma saatleri harika hediyeler olabilir: Çalışanınıza kendi zamanınızı vererek onun için ne kadar önemli olduğunu gösterebilirsiniz.
Hediye kartları, belirli bir perakendeciye (idealen kişinin sevdiği bir yere) olmalıdır: Genel ön ödemeli kredi kartları yerine spesifik bir yere hediye kartı, daha kişisel ve düşünceli olarak algılanabilir.
Doğru şekilde verildiğinde, hediyeler derin bir takdir ve şükran hissi yaratabilir. Buradaki önemli nokta, gerçekten neyin anlamlı olduğunu bilmek ve takdirinizi göstermenin en etkili yollarından biri olarak kullanmaktır.
Takdiri ifade etmenin son yolu fiziksel temastır; bir el sıkışma, beşlik, omuza hafif bir vuruş, yumruklaşma veya kısa bir sarılma gibi. Bunu ne zaman veya hatta kullanıp kullanmamanız, ilişkinin doğası, fiziksel temasın türü, kültürel bağlam ve şirketin politikaları gibi şeylere bağlı olacaktır.
Takdirin 5 Dili arasında, bariz nedenlerle en dikkatli olmanız gereken bu dilidir. Aslında, Paul White daha önce şöyle itiraf etmişti: “Sevgi dillerini iş odaklı ilişkilere nasıl en iyi uygulayabileceğimizi araştırmaya başladığımızda, dilin fiziksel temasını uygun bir şekilde çevirmek zor olacağını bildiğimiz halde tüm beş dili kullandık.” Sonunda, “Fiziksel ifadenin uygun eylemleri, günlük olarak et interactede interactede interactede bulunduğumuz birçok kişi tarafından değer görüyor ve iş temelli ilişkilere bir sıcaklık derinliği katabiliyor.”
Takdirin 5 Dili hakkındaki harika şeylerden biri, iş yerinde takdir, tanıma, övgü ve motivasyon hakkında bir konuşma başlatmanın basit ama son derece etkili bir yolu olmasıdır. Direkt raporlarını motive etme ve onları dahil etme yolları arayan liderler için, bu tür bir konuşmadan elde edilen bilgiler tüm farkı yaratabilir.
Bu nedenle, bir sonraki birebir toplantınızda veya ekibinizle bir personel toplantısında oturduğunuzda, onlara bu makaleyi önceden gönderin. Birincil ve ikincil takdir dillerini belirlemelerini isteyin ve aynısını yapacağınızı söyleyin. Daha sonra, buluştuğunuzda dilleriniz hakkında biraz zaman ayırın. Buradaki amacınız, lider olarak, çalışanlarınızı gelecekte daha derin, daha anlamlı bir seviyede anlamak ve onlarla bağlantı kurabilmek için daha çok dinlemektir.