Mineraller arasında yer alan ve sağlığımız için önemli rollere sahip olan çinko vücudumuzdaki hormon ve enzimlerin yönetilmesine fayda sağlamaktadır. Çinko, insanlar için olduğu kadar hayvanlar, bitkiler ve mikro organizmalar için de gerekli bir eser elementtir Çinko insan vücudunda 300’den fazla enzimin çalışmasında etkili bir rol oynar. Önemli bir mineral olan çinko, protein sentezi, yara iyileşmesi, DNA sentezi, hücre bölünmesi, bebek ve çocukların büyümesi gibi bir çok konuda gereklidir.
Vücudumuzdaki tükürük bezi, pankreas ve prostat bezi çinko salgılayan organlarımızdandır. Normal ve sağlıklı bir insan vücudunda olması gereken çinko miktarı 2 ya da 3 gram kadardır. Başta bağışıklık sisteminin düzenlenmesi olmak üzere, proteinlerin üretilmesine kadar varan pek çok görevi bulunmaktadır. Ayrıca vücudumuzda bulunan kasların dayanıklı olması için çinko vazgeçilmez bir yapı taşıdır.
Çinko bazı organlarımızın dokularında yer alır ve bu organlarımızın sağlıklı bir şekilde görevlerini yerine getirmesini sağlar. İşte bu organlarımız,
Özellikle kabak çekirdeği, karides, yumurta, süt, peynir, tahıllar, karides, istiridye, balık ve et gibi gıdalarda bol miktarda çinko bulunmaktadır. Bu sayede özellikle enfeksiyonel hastalıklarda vücudun savunmaya geçmesine yardımcı olur. Ayrıca yaraların da daha kolay iyileşmesini sağlar.
En çok kırmızı ve istiridye olsa da çinkonun bulunduğu besinler bunlarla sınırlı değildir. İşte en çok çinko içeren besinler;
100 gramında 6.7 mg çinko bulunduran kuzu eti, günlük yaklaşık çinko ihtiyacının yarısının karşılanmasına yardımcı olmaktadır. Elbette kuzu eti yalnızca çinko açısından değil, demir , fosfor, selenyum ve niasan açısından da oldukça zengindir.
Sarımsağın saç dökülmesini engellediği bilinmektedir. Bunun temelinde içerdiği çinko bulunmaktadır. Tek başına insan sağlığı için gerekli olan tüm çinkoyu sağlamasa da önemli ölçüde bu ihtiyacı karşılayacaktır.
100 gramında 6.6 mg çinko bulunan kabak çekirdeği de tam bir çinko deposu sayılabilir. Günlük çinko ihtiyacının yaklaşık yüzde 44 – 45’ini yalnızca kabak çekirdeğinden karşılamak mümkündür. Ayrıca kabak çekirdeği prostat sağlığı açısından da oldukça önemli bir besindir.
Tavuk yerine eğer hindi eti seçerseniz vücudunuza daha fazla çinko almış olursunuz. Çünkü hindi etinde bu mineralden bol miktarda bulunmaktadır.
Yer fıstığı da bol miktarda çinko içeren besinlerdendir. Ancak kalorisi yüksek olduğu için kolay kilo almanıza neden olacaktır.
Ispanak yalnızca demir değil, çinko açısından da oldukça zengin bir besin kaynağıdır.
Çinko açısından zengin bir başka bitkisel bezin de bezelyedir.
Çinko açısında iyi bir kaynak olan dana ciğeri, günlük çinko ihtiyacınızın büyük bölümünü karşılamaktadır.
100 gramında 8 mg çinko bulunduran mantar da iyi bir çinko kaynağıdır. Üstelik beyaz mantarı dilediğiniz gibi pişirip tüketebilirsiniz. Beyaz mantar ile doğada yetişen mantarların birbirleri ile karıştırılmaması gerekmektedir. Beyaz mantar kültür mantarı olarak bilinen bilinçli bir şekilde üretilen mantarlardır.
Kolesterol gibi bir probleminiz yok ise günde birkaç tane yumurtanın sarısını tüketerek ihtiyacınız olan çinkoyu rahatlıkla karşılayabilirsiniz.
Hem çinko, hem de kalsiyum açısından zengin olan susam da özellikle çocuklu yaşlarda sık tüketilmesi gereken bir besindir.
Çinko eksikliği sağlığı derinden etkileyebilecek komplikasyonları doğurabilmektedir. Bunların başında ise,
Çinkonun insan sağlığı açısında pek çok faydası bulunmaktadır. Güzellik vermesi başta olmak üzere, pek çok insanın yakındığı saç dökülmesini engellemesi de bunların başında gelir. İşte çinkonun sağlığa faydaları;
Aslında pek çok mineral gibi, çinko eksikliği de yetersiz ve yanlış beslenmeden kaynaklanabilmektedir. Örneğin yalnızca bitkisel ya da yalnızca hayvansal olmak üzere tek yönlü beslenen kişilerde çinko eksikliği daha sık görülmektedir. Ayrıca fazla alkol tüketimi de aynı şekilde vücuttaki çinkonun azalmasına neden olacaktır. Karaciğer enzim sorunları da yine çinko eksikliğini tetikler. Barbitürad ve kortizon içerikli ilaç kullananlarda da çinko eksikliği fazlasıyla söz konusu olmaktadır.
Tüm bunların yanında bazı kronik hastalıklar da çinko eksikliğini tetikler. Örneğin kronik bağırsak rahatsızlıkları bunların başında seyretmektedir. Üstelik bu hastalıkların tedavisi sırasında da hastaya çinko takviyesi yapılmalıdır.
Çinko hem çocuklar, hem de yetişkinler için çok önemli bir mineraldir. Dolayısıyla her gün alınması gereken bir dozu bulunmaktadır. İşte günlük ihtiyaç tablosu;
Yeterli alınmaması durumunda özellikle çocuklu yaşlarda ilk büyüme gerilikleri görülmeye başlayacaktır. Özellikle çocukların kilo ve boy açısından yaşıtlarından geri kalması, bariz bir çinko eksikliği belirtisidir. Ayrıca çinko eksikliğinin sonuçları arasında geç ergenliğe girme, ergenlikten çıkamama, ağrılı adet görme ve kısırlık gibi yaşam kalitesini düşürücü sorunlar da bulunmaktadır.
Çinko eksikliği yaşadığınızı düşünüyorsanız ve belirtileri varsa mutlaka doktorunuza danışmalısınız.