Boşanma her ne kadar dostane olmuş olsa da bu sürece çocuk da şahitse bu süreçten etkilenmemesi mümkün değildir. Boşanma , çocuğun dünyasında birçok değişikliğe sebep olur. Siz boşanma aşamalarını atlatırken çocuğunuzun desteğe ihtiyacı olabilir. Ebeveyni olarak çocuğunuza bu süreçte nasıl yardım edebileceğinizi merak ediyor musunuz?
Boşanma ile başa çıkılacağını bilmek hem yetişkinler hem çocuklar için zor olabilir. Çocuklar ve boşanma hakkında bilmeniz gereken/emin olmanız gereken en önemli şey; çocuğunuzun neler olup bittiğini anlamasıdır. Bunu yaparken çocuğunuzun hangi gelişim basamağında olduğunu, çocuğunuzla nelerin paylaşılması ya da paylaşılmaması gerektiği ile ilgili danışmanlık desteği almanız gerekebilir.
Boşanma , ailedeki herkesi duygusal olarak olumsuz etkileyecektir. Peki boşanma çocukları nasıl etkiler? Etkilenme düzeyi çocukların kişilik özelliklerine, sorunlarla başa çıkma yeteneklerine ve yaşlarına bağlı olarak farklılık gösterecektir.
Çocuklarda Stres Basıl Belli Olur?
Yukarıda boşanmadan etkilenme derecesinin yaşa bağlı olarak değiştiğine değinmiştim. Üç yaşından küçük çocuklar normalden daha şiddetli ve uzun ağlayabilirler, mide sorunları ortaya çıkabilir, hatta uyku düzenleri bozulabilir. Bunlar dışında en sık görülen tepki regresyon/gerilemedir. Çocuğunuz o güne kadar başardığı kilometre taşlarını tekrar başarabilmek için bir çaba içine girebilir. Örneğin tuvalet alışkanlığı kazanmış çocuklar beze ihtiyaç duymaya başlayabilir. Gece tuvalet tutmaya alışmışsa kaçırmaya başlayabilir. Biraz daha büyüdüğünde kendini sosyal ortamlardan soyutlayabilir . Okulda sorunlar yaşayabilir, iştahı azalabilir veya çok yemek yemeye başlayabilir.
Yaş biraz büyüdüğünde ergenlik döneminde ise saldırgan davranışlar sergileyebilir ya da kendine zarar verecek davranışlar gösterebilir.
Bu Davranışlar Neden Ortaya Çıkar?
Özellikle okul öncesi çocukları ayrılık için kendilerini suçlayabilirler. Çok sık görülen bir tepkidir. Süreç onlar için anlaşılmazdır. Bu yaş grubu kendini ifade ederken konuşmayı tercih etmediğinden sabırlı olup uzman yardımına başvurulmalıdır. Çocukların bu süreçte bu tepkiler göstermelerini anlayışla karşılamalısınız. Tepkisiz kalmaları da sizi düşündürmelidir. Ailede bir sorun varsa bundan etkilenmemeleri olanaksızdır. Önemli olan bu süreçte nasıl konuşulduğu ve davranıldığıdır.
Okul çocukları bu durumu kabul etmekte güçlük çekebilirler. Yas belirtileri gösterebilirler. Bu belirtiler çocuğun gün içinde en çok zaman geçirdiği okul da bu durumla mücadele etmeye çalışması demektir. Evde çocukla konuşulmuyorsa tepkilerini okulda gösterecektir. Okul çağı çocukları da boşanma için kendilerini suçlayabilirler. Artık benmerkezci düşünmedikleri için bir ebeveyn ya da iki ebeveyn tarafından da reddedildiklerini/reddedileceklerini düşünebilirler.
Peki Çocuğunuzun Boşanma ile Başa Çıkmasına Nasıl Yardımcı Olabilirsiniz?
-Boşanma bir anda verilen bir karar değildir. Öncesinde bütün aile üyeleri için yıpratıcı ve uzun bir süre geçmiş olabilir. İlk başta ve bütün süreç boyunca yapabileceğiniz ilk şey gerçekten boşanmaya karar verdiğinizde çocuğunuzla hemen konuşmanızdır. Tabi ki nasıl ve neler konuşulacağını biliyor olduğunuzu varsayıyorum.
-Çocuğunuza yardımcı olmak için uzmandan yardım almayı düşünebilirsiniz. Hem çocuğunuzun içinde bulunduğu durumu daha rahat anlamak, hem de neler yapılabileceğini öğrenmek için
– Boşanmanın onun suşu olmadığını açık, net ve ısrarlı şekilde anlatın.
– Endişe veya korkuları olup olmadığını sorun
-Konuşurken sesinizi tonu yumuşak, sevgi dolu ve güven verici olmalı
-Günlük rutinleri devam ettirin. Rutinler, birçok şeyin değişmediğini hissettirdiğinden rahatlatıcı olabilir.
Peki Neleri Yapmamalısınız?
-Eşinizle birbirinizi özellikle de çocuğunuzun önünde suçlamayın.
-Çocuğunuzu bir haberci gibi kullanmayın. Kimse ebeveynler arasında kalmak istemez. Bu durum endişenin artmasına sebep olur.
-Çocuğunuza boşanma hakkında konuşması için baskı yapmayın. Konuşma için seçenekler sunun ve konuşmak için hazır hissedip size geldiğinde güvende hissettiğinden emin olun. Sorabileceği sorulara da hazırlıklı olun.
-Çocuğunuz duygularını paylaştığında duygularını küçümsemeyin “böyle hissetmemen gerekiyor, çocukça şeyler söyleme, sadece bebekler böyle düşünür, hiç yaşına uygun şeyler değil, gibi cümleler kurmaktan kaçının. Çocuklar hatta yetişkinler bile hissettikleri her duygunun kabul edildiğini görmek ister.