Korona virüs, şu anda hayatımızın önemli bölümünü kaplamakta. Hepimizi tedirgin eden bu durum evcil hayvan sahipleri için ayrı sorular doğuruyor. Sizler için korona virüs ve hayvanların ilişkisini inceledik ve blog yazımızda merak edilen konuları cevaplamaya çalıştık.
Soru: Korona virüs nedir?
Cevap : Korona virüs burun akıntısı, öksürük, boğaz ağrısı ve ateş gibi çeşitli belirtilere neden olabilen bir virüstür. Genellikle enfekte olmuş bir kişiden, doğrudan temas yoluyla bulaşır. Dünya genelinde 1.5 milyonun üzerinde kayıtlı korana virüs vakası vardır. Virüsten kurtulan insan sayısı 355 bin iken kaybedilen can sayısı 95 binin üzerindedir.
Soru: Hayvanlarda korona virüs var mı?
Cevap: Sığır, at, köpek, kedi, yaban gelinciği, deve, yarasa ve diğerleri de dahil olmak üzere çeşitli evcil ve vahşi hayvan türleri dahil olmak üzere tüm memelilerde görülmektedir. Kedi, köpek ve insanda belirlenen korona virüs türleri birbirlerinden farklıdır . İnsanlarda görülen Covid-19’un, Nal burunlu yarasalarda bulunan bir virüs ile genetik yakınlığı sahip olduğu belirlenmiştir.
Soru: korona virüs, hayvanlardan insanlara bulaşır mı?
Cevap: Çok yaygın olmasa da, hayvanlardan insanlara bulaşabilen korona virüs türleri bulunmaktadır. İnsanları etkileyen son iki korona virüs türü yarasadan (SARS) ve tek hörgüçlü deveden (MERS) bulaşmıştır. COVID-19 olarak bilinen korona virüsün kaynağı için araştırmalar devam etmektedir. İlk çalışmalar Çin’deki bir canlı hayvan pazarını gösterse de henüz herhangi bir resmi bilgi yoktur.
Öte yandan CDC(Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri)’ye göre, “Şu anda, hayvanların COVID-19’u yayabileceğine veya bir enfeksiyon kaynağı olabileceğine dair bir kanıt yoktur.”
Soru: İnsanlar kedilere-köpeklere korona virüsü (COVID-19) bulaştırır mı?
Cevap: Covid-19 hastaları ile ilişkide bulunan ve belirtiye rastlanan vakalar vardır.
Bunlardan ilki Hong Kong’ta görülen bir vakadır. POMERIAN ırkı bir köpek sahibine Covid-19 teşhisi konulmuştur. Sahibi hastaneye yatıran yetkililer köpeği karantinaya almıştır. Bu standart bir uygulamadır. Tedavi süreci boyunca köpeğe 5 farklı test uygulanmış ve hepsi pozitif çıkmıştır. Buna rağmen köpekte herhangi bir hastalık belirtisine rastlanmamıştır. Taburcu olan hasta köpeğiyle birlikte evine dönmüş ve köpek iki gün sonra hayatını kaybetmiştir. Köpeğin ölüm sebebinin korona virüs enfesiyonu olmadığı belirtilmesine rağmen haber “pomerian cinsi köpek korona virüs sebebi ile öldü” bu şekilde yayılmıştır.
Bir diğer vaka Belçika’da belgelenmiştir. Korona virüs teşhisi konan bir hastanın kedisinde ishal ve yüksek ateş görülmüştür. Kedi sahibinin, kedi ile beraber yaşadıkları evden getirdiği dışkı ve kusmuk numuneleri üzerinde yapılan Covid-19 testi pozitif çıkmıştır. Ancak bu örneğin bulaşık örnek olma ihtimali oldukça yüksektir. Yine bu haber de “sahibi kediye korona bulaştırdı” şeklinde yayılmıştır.
New York’ta rapor edilen vaka bunlardan en ilgincidir. USDA(Amerika Birleşik Devletleri Tarım Bakanlığı) New York’ta bir hayvanat bahçesinde yaşayan bir kaplanda Covid-19’a neden olan SARS-CoV-2’ye rastlandığını doğrulamıştır. Mart’ın ortasından beri kapalı olan hayvanat bahçesindeki ilk belirt 27 Mart’ta gözlemlenmiştir.
Hayvan veterinerliği, hayvancılık ve kümes hayvanları konusunda faaliyet gösteren Idexx Laboratories adlı şirket kedi ve köpekleri de içeren binlerce evcil hayvan üzerinde araştırma yapmış ve negatif sonuçlar elde etmiştir. Bu araştırmalar için daha önceden alınan ABD ve Güney Kore menşeili örnekler kullanılmıştır.
Soru: Evcil hayvanımın COVID-19 korona virüsüne karşı koruyacak bir aşı var mı? Maske kullanmak onu virüsten korur mu?
Cevap: Şu anda, insanlar veya hayvanlar için hiçbir COVID-19 aşısı bulunmamaktadır. Dünya Sağlık Örgütü 12-18 ay içinde insanlar için bir aşı olabileceğini öngörüyor. Evcil hayvanlar için yapılan maskeler, vücut sıvısı damlacıklarının bulaştığı hastalıkların önlenmesinde etkili olmayabilir.
Soru: Kendimi, evcil hayvanımı ve sevdiklerimi COVID-19 korona virüsten korumanın en iyi yolu nedir?
Cevap: COVID-19 korona virüs belirtileri gösteriyorsanız, lütfen virüsün yayılmasını önlemeye ve doktorunuz tarafından önerilen diğer insanlarla ve evcil hayvanlarınızla temasları sınırlamaya yardımcı olmak için iyi takılmış bir maske takın. Evcil hayvanınızın için veteriner hekiminizi veya acil kliniğinizle iletişime geçin. Hastalanırsanız veya hastaneye yatmanız gerekiyorsa, evcil hayvanınızla ilgilenecek bir gönüllü bulun ve evcil hayvanınız için en az 2 hafta yiyecek ve ilaç bulundurun. Bunun dışında Sağlık Bakanlığımız bu konu için işe yarayacak şeylerin bulunduğu 14 maddelik bir liste yayınlamıştır. Bu maddelere aşağıdan ulaşabilirsiniz.