Cure SMA Konferansından İzlenimler

28 Haziran- 1 Temmuz tarihleri arasında Amerika’da CureSMA konferansına Yönetim kurulu üyemiz İpek Badırgalı katıldı. Dünyanın en büyük SMA araştırma konferansı olan yıllık SMA Araştırma Toplantısından izlenimlerini bilgilerinize sunuyoruz.

Konferansa 160 farklı ülkeden, 2 bin 500’ün üzerinde kişi katıldı. Bu kongrede Türkiye’den tek katılımcı bendim. Halbuki konferansta oldukça faydalı bilgiler verildi. Konferansa katılanlar arasında doktorlar, fizyoterapistler ve aileler bulunuyordu. Hastalığı hiç bilmeyenleri de düşünerek kısa bir özet yapmaya çalıştım, umarım ki faydalı olur.

SMA 10 bin kişiden birinde görülen nadir bir kas hastalığı. SMA dünyadaki çocuk ölümlerinin 1 numaralı sebebi.

Dünya’nın en büyük SMA derneği CureSMA’nın verilerine göre;

• Amerika’da 10,000 SMA hastası bulunuyor.
• Amerika’da her yıl 350’den fazla kişiye SMA teşhisi konuyor.
• Haziran 2019 itibariyla; Amerika’da 2,900 SMA hastası Spinraza ilacını aldı.
• Dünya’da 7,250 SMA hastasının Spinraza tedavisi aldığı tahmin ediliyor.

Hastalığın tedavisiyle ilgili klinik çalışma modelleri SMN bağımlı ve SMN bağımsız olmak üzere ikiye ayrılıyor.

SMA hastalığından sorumlu olan SMN genini hedef alan çalışmalar SMN bağımlı olarak adlandırılıyor.

Örneğin; Biogen’in ürettiği Spinraza SMN bağımlı tedaviye bir örnek. SMA hastalarında, survival motor nöronların üretilmesinden ve sağlıklı çalışmasından sorumlu olan SMN1geni mutasyona uğradığından vücuda gerekli olan survival motor nöronları sentezleyemiyor. Yeteri kadar survival motor nöron sentezlenmediğinde, omurilikteki motor nöronlar zamanla azalarak kayboluyor ve beyindeki hareket mesajlarını kaslara iletemiyor. Hareket emrini alamayan kaslar ise zamanla zayıflayarak tamamen işlevini kaybediyor. Bu nedenle, SMA hastaları yürüme, ayakta durma gibi basit günlük faaliyetleri dahi yapamıyor ve hastalığın tipine/seyrine bağlı olarak zamanla tekerlekli sandalyeye bağlanıyor.

Tüm SMA hastalarında, SMN1 geninin bir de kopyası bulunuyor. SMN2 adı verilen bu kopya gen; asıl genin sadece %10’u kadar survival motor nöron üretebiliyor. Spinraza ilacı ise; işte bu genin verimliliğini artırarak daha çok motor nöron üretmesine yardımcı oluyor. Böylece beyindeki sinyaller kaslara iletilerek, hareket eylemi gerçekleştiriliyor.

Spinraza ilacını üreten Biogen’in CureSMA konferansında sunduğu en son verilere göre;

• Toplamda 25 SMA tip 1 ve SMA tip 2 hastasının katıldığı NURTURE klinik denemesinde, bebeklerin tamamına 6 haftalık olmadan önce Spinraza ilacı verildi. Mart 2019 itibariyla, 4. yılına girmek üzere olan çalışmanın sonuçları şöyle:
  • Hastaların tamamı hayatta ve herhangi bir ventilasyon cihazına ihtiyaç duymuyor.
  • Hastaların yaş ortalaması 3. Hastalığın normal seyrinde, SMA tip 1 hastalarının büyük kısmının bu yaşa gelmeden hayatını kaybetmesi ve/ya ventilasyon cihazına bağlanması beklenirdi.
  • Hastaların tamamı bağımsız olarak, kendi kendilerine oturabiliyor. Bu, tedavi almayan bir SMA tip 1 hastası için imkansız.
  • Hastaların % 88’i bağımsız olarak yürüyebiliyor. Hastalığın normal seyrinde, SMA tip 1 ve tip 2 hastaları asla bunu başaramazdı.
  • Motor fonksiyon testi olan CHOP INTEND skalasında, hastaların maksimum ortalama skoru 64’e ulaştı.
  • Spinraza’nın uzun vadeli olarak verimli çalıştığı izlendi, hastaların hiç birinin hareketlerinde azalma gözlenmedi.
  • Spinraza ilacının 4 yıllık veriler doğrultusunda güvenli olduğu ve vücutta iyi bir şekilde tolere edildiği raporlandı.

Geçtiğimiz ay Amerikan Gıda ve İlaç enstitüsü FDA’den onay alan ZolgenSMA yine SMN bağımlı tedavi modeline bir örnek. Bu gen terapisinde, SMA hastalarında bozuk olan SMN1 geni yerine, sağlıklı olarak sentezlenen SMN1 geni vektör yardımıyla gönderiliyor. ZolgenSMA sadece tek bir doz olarak uygulanıyor ve 60 dakikada tamamlanan bir operasyon.  ZolgenSMA üreticisi Novartis (Avexis), daha büyük yaştaki hastalar için de klinik çalışmalar olacağını ancak şu anda belirli bir zaman planı olmadığını belirtti.

CureSMA konferansında verilen bilgiler doğrultusunda, yaklaşık 1 yıl içinde FDA onayı alması beklenen bir diğer ilaç ise Genentech (Roche) firmasının Risdiplam ilacı. Risdiplam’ın en büyük özelliği oral (ağız) yolla alınacak bir hap şeklinde olması. 180 SMA tip 1 ve tip 2 hastasının katıldığı Sunfish klinik çalışmasında, 1 yıl içinde hastalardaki survival motor nöron (SMN) protein miktarı 2 katından daha fazla arttı.

SMN bağımsız klinik çalışmalarda ise, sinirlerin korunması ve ya vücuttaki kasların geliştirilmesi yoluyla SMA hastalığının tedavi edilmesi hedefleniyor. Kasın verimliliğini artırmayı amaçlayan Cytokinetics firmasının Reldesemtiv çalışmasında fare deneylerinde (faz 1) kas gücünün arttığı raporlandı. Genç ve yetişkin SMA hastalarında yapılan denemelerde ise Reldesemtiv’in olumlu faydası gözlemlenerek faz 2 çalışmaları tamamlandı. Firma, bir sonraki klinik deneme aşaması olan faz 3 çalışmalarıyla ilgili henüz bir karar vermedi.

Kas tonusunu (kitlesini) artırmaya yönelik bir diğer SMN bağımsız çalışma da Scholarrock firmasının Topaz denemesi. Vücutta üretilen kas protein miktarı, yıkıma uğrayan kas protein miktarından daha az olduğunda kaslarda zayıflama meydana geliyor. Sağlıklı insanlarda yapılan klinik çalışmaya göre; vücuttaki Myostatin miktarı azaldığında, kas protein yıkımı da azalıyor. Böylece kas kitlesi büyüyor. 2019 Mayıs ayında, SMA hastalarında başlayan Topaz denemesiyle, ilacın hasta bireylerdeki etkisi araştırılmaya başlandı. 1 yıl sürecek olan bu çalışmada hastalar Scholarrock firmasının geliştirdiği ilacı alırken; aynı zamanda Spinraza (Nusinersen) tedavisine de devam edecek.

Konferansın bir diğer güzel yanı ise ailelerin, çocukların birbiriyle kaynaşmasına olanak sağlaması ve çocuklar için özenle düşünülmüş aktiviteler sunması idi.

İnanıyorum ki; devam eden 23 adet farklı ilaç araştırması, 6 adet aktif klinik deneme ve gelecekte eklenecek kombinasyon terapiler sayesinde, SMA hastaları için gelecek çok daha güzel gelecek!

Sevgi ve saygılarımla,

İpek Badırgalı
Kasder Yönetim Kurulu Üyesi