Deprem Travması Nasıl Atlatılır? Deprem Sonrası Neler Yapılmalı?

Deprem gibi doğal afetler sırasında ve sonrasında insanlar yüksek düzeyde stres, kaygı ve öfke gibi duygular yaşayabilir. Özellikle şiddetli depremler çok fazla can ve mal kayıplarına yol açabildiği için depremden etkilenen kişilerin içinde bulundukları durumla başa çıkmaları zor olabilir. Deprem sonrası herkesin verdiği tepki birbirinden farklıdır ve bunlar zaman içinde değişiklik gösterebilir. Bu nedenle depremden etkilendiyseniz, başkalarının ne hissettiğine bakmadan kendiniz nasıl hissettiğinizi anlayın ve hislerinizi kabul edin. Bu sayede net bir şekilde düşünmeye başlayabilir ve kendinizi ve ailenizi korumak için neler yapmanız gerektiğini daha iyi anlayabilirsiniz.

Deprem Sonrası Neler Yapılmalıdır?

Depremin kişilerin hayatı üzerindeki etkileri oldukça şiddetli ve geniş kapsamlı olabilir. Bununla birlikte deprem nedeniyle yaşadığınız travmayı atlatmak için yapacağınız bazı şeyler, bu süreci atlatmanıza yardımcı olabilir.

• Destek arayın: Deprem sonrası bir an önce destek bulmak, olayın olumsuz etkilerini kısa sürede atlatmak için yardımcı olabilir. Bu nedenle deprem sonrası bölgeye gönderilen destek personelleriyle konuşmak, depremin etkileriyle başa çıkmanın yollarını bulmanız açısından önemlidir. Bu nedenle yardım için gelen personellerle mutlaka iletişime geçin ve neler yapabileceğinizi konuşun.

Deprem sonrası psikolojik ilk yardım nasıl yapılır? Öneriler

• Rutin oluşturmaya çalışın: Yemek yiyeceğiniz veya gün içinde arkadaşlarınızla ve ailenizle konuşacağınız saatleri belirleyin. Deprem nedeniyle günlük rutininiz büyük ölçüde etkilenmiş olduğu için hayatınız üzerindeki kontrolü kaybetmiş hissedebilirsiniz. Bunu engellemek için programlayabileceğiniz şeyler varsa bunlarla bir rutin oluşturmaya çalışın.
• Depremin etkileri hakkında konuşun: Depremle ilgili neler hissettiğinizi diğer insanlarla paylaşın veya duygularınızı ifade edebileceğiniz başka yollar bulun. Deprem sonrası üzüntü, kaygı ve öfke gibi duygular hissetmeniz doğaldır. Bu duyguların dışa vurulmaya ihtiyacı vardır. Duygularınızı ne kadar içinizde tutarsanız, bunların zamanla o kadar yoğun hale gelmelerine neden olursunuz.
• Öz bakımınıza odaklanın: Deprem, duygusal olduğu kadar fiziksel olarak da tükenmenize neden olabilir. Bu nedenle kendinize bakmanız önemlidir. Vücudunuza ve zihninize bakmanız, travmayı atlatmanızı kolaylaştıracaktır. Bu nedenle iyi beslendiğinizden ve yeteri kadar uyuduğunuzdan emin olun. Alkolden, sigaradan ve uyuşturucu maddelerden uzak durmaya çalışın.

• Haberleri izlemeyi azaltın: Günün 24 saati haberleri takip etmek mümkün olsa da bunu yapmamanız gerekir. Depreme haberlerine sürekli olarak maruz kalmanız, stresinizi arttırabilir ve olayı tekrar yaşamanıza neden olabilir. Bu nedenle haberleri sürekli takip etmemeye ve sizi rahatlatabilecek aktiviteleri yapmaya çalışın. Ayrıca
• Hayatınızda değişiklikler olacağını kabul edin: Deprem nedeniyle sevdiklerinizi ve evinizi, işinizi ve okulunuzu kaybetmiş olabilirsiniz. Bu kayıpların etkileri hem fiziksel hem de zihinsel olarak uzun süre devam edebilir. Bu nedenle hayatınızda değişiklikler olacağını kabul etmeniz ve geleceğinizi buna göre yeniden şekillendirmeniz gerekecektir. Bunu kabul etmek zor olabilse de stresinizi azaltmanız açısından önemlidir. Hayatınızda meydana gelecek değişiklikler üzerinde kontrolünüz olmayabilir. Bu nedenle deprem sonrası yeni şartlara uyum sağlamadan önce önemli kararlar almamaya çalışın.
• Uzman yardımı alın: Deprem sonrası yaşadığınız sıkıntılar günlük hayatınızı haftalarca ve aylarca etkilemeye devam ediyorsa uzman yardımı almayı ihmal etmeyin. Deprem sonrası uyku bozuklukları, hiçbir şey hissedememe, sinirlilik ve mide ağrısı gibi belirtileriniz olabilir. Yaşadığınız belirtiler nedeniyle günlük hayatınıza devam edemiyorsanız, uzman desteği almanız çok önemlidir. Depremden doğrudan etkilenmemiş olsanız dahi çok fazla stres ve kaygı hissetmeniz mümkündür. Bu nedenle depresyon veya travma sonrası stres bozukluğu belirtileriniz varsa bunlara ne kadar erken müdahale ederseniz, sorunları atlatmanız o kadar kolay olacaktır.

Çocuklarda Deprem Travması: Ne yapmalı, nasıl yardım etmeli?

Travma Sonrası Stres Bozukluğu Belirtileri

Deprem sonrası yoğun duygular yaşamanız normal olsa da travma sonrası stres bozukluğu belirtilerine dikkat etmeniz gerekir. Travma sonrası stres bozukluğu (TSSB), deprem gibi travmatik olaylar sonrası gelişen bir kaygı bozukluğudur. TSSB belirtileri genelde yaşanan travmatik olay sonrası 3 ay içinde ortaya çıkmakla birlikte belirtilerin ortaya çıkması daha uzun zaman alabilir.

TSSB ile ilişkili olarak görülen belirtiler genellikle şu şekilde olmaktadır:

• Travmatik olayı tekrar tekrar yaşıyor gibi hissetmek
• Hiçbir duygu hissedememek
• Diğer insanlarla olan ilişkileri koparmak
• Travmayı düşünmekten veya travmayı hatırlatacak şeylerden ve kişilerden kaçınmak

TSSB bazı durumlarda aşağıdaki belirtilere de neden olabilmektedir:

• Olumsuz ruh hali ve olumsuz düşünme
• Duyguları kontrol etmede zorluk
• Öfke, sinirlilik, panik ve sürekli kaygı hali
• Hiçbir şeyden zevk alamamak
• Kendini değersiz hissetmek
• Diğer insanlardan uzaklaşmak
• Uyumada ve odaklanmada zorluk
• Kolayca ürkme
• Suçluluk hissetme
• Kendine zarar veren davranışlar
• Sürekli bir tehdit varmış gibi hissetmek ve tetikte olmak

Anksiyete nedir? Kaygı neden olur? Belirtileri ve tedavi yöntemleri

Yukarıdaki belirtilere sahipseniz ve bunlar nedeniyle günlük hayatınızın etkilendiğini düşünüyorsanız, mutlaka bir uzman yardımı almalısınız. Bu sayede TSSB ile başa çıkma stratejilerini öğrenebilir ve gerekli tedaviyi alabilirsiniz.