Haksız işgal tazminatı olarak tanımlanan ecrimisil, taşınmazın malikinin rızası olmaksızın işgal veya tasarruf edilmesi nedeniyle ödenen tazminatı ifade eder. Ecrimisil ile ilgili yasal düzenleneme ilk olarak Türk Medeni Kanunu’nun 995.maddesine karşımıza çıkmaktadır. Buna göre, “İyiniyetli olmayan zilyet, geri vermekle yükümlü olduğu şeyi haksız alıkoymuş olması yüzünden hak sahibine verdiği zararlar ve elde ettiği veya elde etmeyi ihmal eylediği ürünler karşılığında tazminat ödemek zorundadır.” Ecrimisil talep edilebilmesi için birtakım şartların gerçekleşmesi gerekmektedir. Buna göre;
Ecrimisil talebi taşınmazı fiilen haksız olarak kullanan ve kullandıran kişiye karşı ileri sürülebilir. Bu durumda kullanan ve kullandıran müteselsil olarak sorumlu olur. Yerleşik Yargıtay içtihatlarına göre, taşınmazın fiili hakimiyete alınmadan, kısa süreli kullanılması işgal olarak nitelendirilemez. Ancak kullanım kısa sürmüş olsa bile fiili hakimiyet ve işgal var ise ecrimisile hak kazanılır.
Türk Medeni Kanunu’nun 693.maddesi uyarınca, paylı mülkiyette paydaşlardan her biri, diğerlerinin hakları ile bağdaştığı ölçüde paylı maldan yararlanabilir ve onu kullanabilir. Paydaş, diğer paydaşların haklarını ile bağdaştığı ölçüde taşınmazı kullanıyorsa ecrimisil talep edilemez. Paydaşlar arasında açılacak ecrimisil davalarında öncelikle, tüm paydaşları bağlayan harici taksim sözleşmesi ve özel bir parselasyon planının olup olmadığı veya fiili kullanma biçiminin oluşup oluşmadığı değerlendirilmelidir. Bir paydaşın, taşınmazda payına karşılık çekişmesiz olarak kullandığı bir alan varsa bu paydaşın açacağı ecrimisil davası kabul edilmez.
Türk Medeni Kanunu’nun 691.maddesi uyarınca, paylı mülkiyete tabi bir taşınmaz pay ve paydaş çoğunluğu sağlanarak yapılan kira sözleşmesi ile kiraya verilebilir. Paylı mülkiyete tabi bir taşınmazın pay ve paydaş çoğunluğu sağlanmadan kiraya verilmesi halinde, kira sözleşmesine katılmayan paydaş, taşınmazı kullanan ve işgalci konumunda olan kiracıya ve taşınmazı bu kiracıya kiraya veren diğer paydaş veya paydaşlar aleyhinde ecrimisil davası açabilir.
Ortaklardan birinin diğer ortakların rızasını almadan tek başına taşınmazdan yararlanması halinde taşınmazdan yararlanamayan ortaklar, yararlanmaya engel olan ortak aleyhine ecrimisil davası açabilirler.
Türk Medeni Kanunu’nun 701.maddesi uyarınca, elbirliği mülkiyetine tabi bir taşınmazın geçerli bir kira sözleşmesi ile kiraya verilebilmesi için tüm ortakların katılımı veya onayının alınması zorunludur. Tüm ortakların katılımı veya onayı olmaksızın taşınmazın kiraya verilmesi halinde, kira sözleşmesine katılmayan veya onay vermeyen ortak, kiracıya ve kira sözleşmesine katılan veya onay veren ortaklar aleyhinde ecrimisil davası açabilir.
Gerek elbirliği mülkiyetinde gerek paylı mülkiyette ortakların veya paydaşların birbirlerine karşı ecrimisil talep edebilmeleri için kural olarak intifadan men koşulu aranmaktadır. İntifadan men koşulu kısaca, ortaklardan veya paydaşlardan birinin taşınmazın diğer ortaklardan veya paydaşlardan herhangi birisi tarafından kullanımına onay vermediğinin bildirilmesi, açıklanması şeklinde tanımlanabilir. Aşağıda sayılan hallerde intifadan men koşulu aranmaz. Buna göre;
Paydaşlar arasında yapılan kullanım anlaşması sonucu her paydaşın yararlanacağı ortak taşınmaz veya bölümlerinin belli bulunması
Ecrimisil bedeli arsa ve binalarda kira geliri üzerinden hesaplanırken, tarım arazilerinde ürün esasına göre hesaplanır.
25.05.1938 tarih ve 29/10 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı ve yerleşik Yargıtay içtihatları uyarınca, ecrimisil davaları beş yıllık zamanaşımı süresine tabi olup, bu beş yıllık süre dava tarihinden itibaren geriye doğru işlemeye başlar.
Ecrimisil davalarında görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesidir.
Ecrimisil davalarında yetkili mahkeme genel yetkili mahkeme olan davalının dava açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesidir. Ecrimisilin haksız fiil olarak kabul edilmesi nedeniyle ecrimisil davası, haksız fiilin işlendiği yer mahkemesinde de açılabilir.
Ecrimisil davasının el atmanın önlenmesi davası ile birlikte açılması halinde ise taşınmazın bulunduğu yer mahkemesi kesin yetkilidir.