Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin nasıl belirleneceği hususunda idarelerin takdir yetkisi bulunmaktadır.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun yukarıda aktarılan “İhalenin karara bağlanması ve onaylanması” başlıklı 40’ıncı maddesinde yer alan hükme göre ekonomik açıdan en avantajlı teklif, idarece sadece fiyat esasına göre veya fiyat ile birlikte işletme ve bakım maliyeti, maliyet etkinliği, verimlilik, kalite ve teknik değer gibi fiyat dışındaki unsurlar da dikkate alınarak belirlenebilir ve anılan Kanun’un sözü geçen maddesinin gerekçesinde belirtildiği üzere ekonomik açıdan en avantajlı teklifin nasıl belirleneceği hususunda idarelerin takdir yetkisi bulunmaktadır.
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İhale işlem dosyası” başlıklı 20’nci maddesi ile “Fiyat dışı unsurlar ve bu unsurlara yönelik düzenleme” başlıklı 61’inci maddesinde yer alan hükümlere göre fiyat dışı unsurlara, bu unsurların parasal değerlerine veya nispi ağırlıklarına ve hesaplama yöntemine yönelik olarak düzenlemeyi yapan birim veya görevliler tarafından gerekçeli bir açıklama belgesinin hazırlanması gerekmektedir.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 53.3’üncü maddesine, anılan Tebliğ’in yapım işi ihalelerine ilişkin bölümünde yer verilmiş olsa da buradaki düzenleme içerik bakımından genel olarak fiyat dışı unsurlara yönelik olduğundan, bu düzenlemenin hizmet alımı ihalelerine de teşmil edilebileceği, bu kapsamda hizmet alımı ihalelerinde de ihale konusu işi oluşturan bileşenler itibarıyla isteklinin teklifi ile yaklaşık maliyet yapısının birbiri ile uyumunun fiyat dışı unsur olarak belirlenebileceği anlaşılmaktadır.
İdari Şartname’nin yukarıda aktarılan 35’inci maddesinden, ekonomik açıdan en avantajlı teklifin, fiyatla birlikte fiyat dışı unsurlar da dikkate alınarak belirleneceği, idare tarafından yapılan değerlendirmenin, isteklinin “teklif fiyatı değerlendirmesi” ile “kalite ve teknik değer nitelik, verimlilik değerlendirmesi” üzerinden alacağı puanlar toplamına göre yapılacağı,
“Teklif fiyatı” puanlamasının 60 tam puan üzerinden yapılacağı, sınır değer hesabına dâhil edilen istekliler arasında sınır değerin üstündeki ilk teklif fiyat sahibi isteklinin 60 puan alacağı, diğer isteklilerin ise teklif tutarlarının sınır değer altında veya üstünde olması durumlarına göre idarece belirlenen formüller üzerinden puanlandırılacağı,
Fiyat dışı unsur olarak belirlenen “Kalite ve teknik değer nitelik, verimlilik” değerlendirmesinin de 40 puan üzerinden yapılacağı, bu değerlendirmenin 2 aşamalı olacağı, ilk aşamada ihale dokümanında belirtilen 9 adet iş kalemi için toplam 39 puan üzerinden “ iş kalemleri bazında teklif fiyat nitelik değerlendirmesi ”nin yapılacağı, söz konusu her bir iş kalemi için istekli tarafından teklif edilen o iş kalemi tutarının, isteklinin toplam teklif bedeline oranının; aynı iş kalemlerinin yaklaşık maliyetteki tutarlarının toplam yaklaşık maliyete oranının %90 -%110 aralığında (%90 ve %110 dahil) kalması durumunda her bir iş kalemi için İdari Şartname’deki tabloda yer alan puanların verileceği, isteklilerin tekliflerinin %90 -%110 aralığı dışında kalması halinde ise puan alınamayacağı, her bir iş kalemi için verilen puanların toplamının esas alınacağı; ikinci aşamada ise 1 tam puan üzerinden “Öz malı (kendi malı) nitelik puanı” değerlendirmesinin yapılacağı, sonuç olarak toplam puanın, teklif fiyat puanı ile kalite ve teknik değer nitelik, verimlilik puanının toplamından oluşacağı anlaşılmaktadır.
Yukarıda aktarılan tespitler neticesinde, kamu ihale mevzuatında ekonomik açıdan en avantajlı teklifin hangi yöntem kullanılarak belirleneceği ve işin niteliği ile idarenin ihtiyacına göre işletme ve bakım maliyeti, maliyet etkinliği, verimlilik, kalite ve teknik değer gibi unsurlar dikkate alınarak fiyat dışı unsurların belirlenmesi hususlarında idarelere takdir yetkisinin tanındığı, hizmet alımı ihalelerinde ihale konusu işi oluşturan bileşenler itibarıyla isteklinin teklif yapısı ile yaklaşık maliyet yapısının birbiri ile uyumunun fiyat dışı unsur olarak belirlenebileceği, iddia konusu fiyat dışı unsur düzenlemesi ile yaklaşık maliyet içerisinde idarece belirlenen her bir iş kaleminin yaklaşık maliyetteki oranı ile isteklinin teklifindeki aynı iş kalemlerinin her birinin isteklinin teklif fiyatına oranının karşılaştırılmasının amaçlandığı hususları dikkate alındığında, yapılan doküman düzenlemesinin mevzuata aykırılık teşkil etmediği sonucuna varılmıştır.