Bazı insanlar hayvanlarla konuşur. Gerçi pek dinlemezler. İşte sorun da bu.
– A.A. Milne (Winnie-the-Pooh)
Evcil hayvan bakımında checklist kullanımı derken ne kastediyor olabiliriz? Çoğumuz seyahate giderken yanımıza alacaklarımızın bir listesini yaparız. Listemizdeki ihtiyaçlar alındıkça yanını tikler ve her şeyi aldığımızdan emin olarak seyahate çıkarız. Bu bizim olumsuz sürprizlerden kaçınmamıza yardımcı olur. Aynı şekilde evcil hayvanlarımızın rutin günlük bakımlarında da checklist kullanmak erken sinyal sistemi gibidir. Ufak değişiklikleri henüz büyümeden fark edebilir ve önleyici tedbirler alabiliriz. Hepimiz kedimizi veya köpeğimizi günlük olarak okşarız, onunla oyunlar oynarız, gezeriz, konuşuruz vb. Ancak okşama ritüelimizi amaca uygun hale getirebiliriz. Amaca uygun okşama bize evcil hayvanımızın fiziksel durumundaki değişiklikleri fark etme ve haberdar olma fırsatı sağlar. Hem O’nun içinde bundan daha eğlenceli bir kontrol edilme şekli olabilir mi? Aşağıda kedinizi veya köpeğinizi her okşadığınızda veya etkileşime girdiğinizde değerlendirmeniz gerekenlerin bir listesini bulacaksınız. Aslında amacımız, her bakışımızı daha da derinleştirerek baktığımızı görmeyi sağlamak.
Kepek, kızarıklık, kabuklanma, parazit ve koku içermemelidir. Bir zamanlar parlak ve sağlıklı görünen tüyleri şimdi donuk veya renksiz mi? Eksik saç var mı?
Asimetri, şişmiş alanlar veya başka problemler var mı? Kırılmış bir bıyık var mı?
Baş simetrik olmalı, düzensiz şekilli çıkıntılar olmamalıdır. Özellikle çenesine dokunulduğunda acı veren alanlar olmamalıdır.
Gözlerin akı beyaz mı sarımsı mı? Göz renginde değişiklik var mı? Herhangi bir akıntı var mı? Evcil hayvanınızın gözleri temiz mi? Herhangi bir bulanıklık veya pusluluk var mı? Göz bebekleri simetrik mi?
Kirpikler göze değmemelidir; kapaklar göz küresi üzerinde rahat durmalıdır.
Renk veya kokuda değişiklik var mı? Evcil hayvanınızda daha önce sorun olmayan ağız kokusu var mı? Herhangi bir dişi kırık veya eksik mi? Evcil hayvanın diş etleri şişmiş mi? Ağızda kanama var mı?
Dişler beyaz ve pürüzsüz olmalıdır; diş etleri pembe olmalıdır. Diş etlerinde ince bir mukus tabakası olmalı ve dil, ince bir nem tabakası ile kaplı pembe olmalıdır. Diş etleri pembe yerine oldukça kırmızısıysa, bu bir problemdir.
Renk veya kokuda değişiklik var mı?
Evcil hayvanınızın kulakları kokusuz olmalı ve kulağın iç kısmına dokunulduğunda ince yağlı bir tabaka hissedilmelidir. Başın sallanması olmamalıdır; kulak çevresindeki deride şişme veya renk değişikliği olmamalıdır.
Evcil hayvanınızın kemik yapısı size tuhaf veya farklı mı geliyor? Yürüyüşünde veya duruşunda bir değişiklik var mı? Evcil hayvanınız ayakta durmakta veya yürümekte zorlanıyor mu? Merdiven çıkmak gibi görevler eskisinden daha mı zor?
Evcil hayvanınız yumuşak bir yürüyüşte yürümelidir; kemikler hareket ederken ses çıkarmamalıdır. Evcil hayvanınız bariz bir tereddüt veya rahatsızlık duymadan vücut yapısını esnetebilmelidir. Fırçalama veya okşama sırasında rahatsızlık duymamalıdır.
Asimetri, şişmiş alanlar veya diğer olağandışı durumlar var mı? Dokunulduğunda pürüzsüzler mi? Tırnaklar patilerle birlikte doğal şekilde mi? Evcil hayvanınızın hareketleri pürüzsüz mü? topallama var mı? Normal kas kütlesinde azalma var mı? Herhangi bir şişlik veya yumru var mı?
Evcil hayvanınızın hayatında hangi yeme alışkanlıkları oluşturuldu? Normalde günde ne sıklıkla yemek yer? Ne kadar hızlı yemeyi tercih eder? Nerede yemek yiyor? Evcil hayvanınız yiyecek alımını önemli ölçüde azalttı mı? Normalden çok daha fazla su içmeye mi başladı? Ek su elde etmek için hiç klozet veya kirli su birikintisi gibi alışılmadık kaynaklardan su arar mı?
Evcil hayvanınız, geçmişte çevresiyle oldukça ilgiliyken şimdilerde içine kapanık ve yalnız kalmayı mı tercih ediyor?
Evcil hayvanınız canlı, uyanık, duyarlı olmalı ve karşılaştığı uyaranlara göre hareket etmelidir. Evcil hayvanınız sizi sahibi olarak tanıyor ve size cevap veriyor mu? Öngörülebilir oyun, beslenme ve dinlenme kalıplarınız var mı?
Evcil hayvanınız muhtemelen “iç mekan” veya “dış mekan” ortamı tercih ediyor. Hangisi? Nereden biliyorsunuz? Evcil hayvanınızın kendi dünyasında gelişen olaylara belirli bir temel “varsayılan” ilgi düzeyi vardır. Bu ilgi düzeyini birden ona kadar bir ölçekte nasıl değerlendirirsiniz? Değiştiğini nereden bileceksiniz?
Evcil hayvanınızın enerji seviyesi yüksek ve ilgili iken, şimdi düşük ve kayıtsız mı? Evcil hayvanınız egzersiz veya fiziksel efor için sabırsızlanıyor mu? Evcil hayvanınızın nefes darlığı var mı? Varsa hangi düzeyde aktivite bunu ortaya çıkarıyor? Kendinizi evcil hayvanınızın hızla yaşlandığını düşünürken buldunuz mu? Son olarak, evcilinizle ilgili bilginize ve geçmişinize dayanarak evcil hayvanınız hakkında sizi rahatsız eden bir şey var mı? Evcil hayvanınızın vücudu, genel tavrı veya sizinle olan bağlantısı hakkında doğru olmayan bir şey mi var? Enerjisi farklı görünüyor mu?
Amaca uygun okşama konusunda bir tavsiye: “Ne fark ettiğinize göre hareket etmelisiniz.” Bazen, evcil hayvanlarımızın davranışlarında, fiziksel durumlarında veya enerji seviyelerinde önemli değişiklikler fark eder. . . ve daha sonra fark ettiklerimiz konusunda herhangi bir işlem yapmaz veya veterinere danışmayız. Bunu neden yaparız? Bazen bunun nedeni kendimize, “Sorun yok, evcil hayvan yaşlanınca böyle olur” dememizdir. Örneğin, bir evcil hayvanın ayakta durmakta veya yürümekte zorluk çektiğini ya da yalpaladığını (yani omurganın eğrildiğini) fark edebilir ve bunu yaşlılık belirtisi olarak düşünebiliriz. Her evcil hayvanın eninde sonunda yaşlanacağına inanarak, değişiklikten bahsetmiyor, dikkat etmiyor veya bir veterinerden randevu almıyoruz.
Burada dikkat edilmesi gereken iki önemli nokta vardır:
1.
Yaşlılık bir hastalık değildir. Bir problem varsa, bunun özel bir nedeni vardır ve evcil hayvanınızın problemini veterinerinizle görüşmelisiniz.
2.
Daha yaşlı evcil hayvanların bile, tıpkı insanlar gibi, iyi bir yaşam kalitesine hakkı vardır.
Evcil hayvanlarını sevenler, gerçekte neler olup bittiğini öğrenme yükümlülüğüne sahiptir. Kambur duruş veya benzeri semptomlar durumunda, hareketlilikteki değişiklikler tümör gibi çok daha ciddi bir sorunun işareti olabilir ve çoğu zaman da öyledir!
Sadece yaşlılıkta değil, yaşamlarının her döneminde onların hemşiresi olmak bize yalnızca günlük fazladan dikkate mal olur. Ancak önleyeceği sıkıntıların yanında sizce buna değmez mi?
Sağlıkla Kalın
B.N.B