Evlenme ehliyet belgesi ; evlenecek olan çiftlerin evlenmelerine engel bir durumun bulunmadığını gösteren bir belgedir. Taraflar bu belge ile beraber medeni hal, yaş ve evlilik ehliyetine sahip olup olmadıkları gibi durumları resmi olarak kanıtlayabilmektedirler. Esasında nüfus kayıt örneği ile eşdeğer bir belge olmaktadır. Türk vatandaşlarının internet ortamında eksik nüfus bilgilerinin olması durumunda, vatandaşlardan evlenme ehliyet belgesi istenebilmektedir.
Ancak yabancı uyruklu vatandaşların Türkiye’de evlenmek istemeleri durumunda, yazılı olarak evrak sunmaları gerekmektedir. Bu sebeple yabancı bireylerden evlenme ehliyet belgesi istenmektedir. Çiftler Nüfus Müdürlüklerinden veya yetkili kurumlardan bu belgeyi alabilmektedirler. Yabancı uyruklu olanların kendi ülkelerinden ya da Türkiye’deki ülke temsilciliklerinden evlenme ehliyet belgesi alabilme imkanları bulunmaktadır. Yurt dışında evlenecek olan Türkler de aynı yöntemle evrak alabilmektedirler.
Şubat 2015’te Bakanlar Kurulu tarafından alınan kadar gereği çiftlerin evlenmek için ibraz etmeleri gereken belgeler arasına evlenme ehliyet belgesi de eklenirken bu belge olmadan evlilik akitlerinin olmayacağı da belirtildi. Buna göre evlenme yönetmeliği ikinci maddesinin birinci fıkrasına eklenen evlenme ehliyet belgesi, çiftlerin evlenme esnasındaki milli hukukları gereğince evlenmelerine sakınca olmadığı ve üzerinde evlenme şartları ve ehliyetinin de yer aldığı belge olarak tanımlandı.
Evlenecek olan çiftlerin evlenmeleri konusunda herhangi bir engelin bulunmadığına dair alınması gereken bir belgedir. Ancak günümüzde evlendirme memurları elektronik ortamda kimlik paylaşım sisteminden gerekli bilgileri alabildikleri için her evlenecek olan çiftin bu belgesi alması zorunlu değildir.
Evlenme ehliyet belgesini alması gerekenler ise aşağıdaki gibidir:
Evlenme ehliyet belgesinin alınabileceği yetkili kurumlar aşağıda verilmiştir:
Birçok belge online olarak e-devlet sisteminden alınabiliyor olsa da evlenme ehliyet belgesinin e-devlet sisteminden alınabilmesi mümkün olmamaktadır.
Evlenme ehliyet belgesi, tek kişinin alacağı bir belge değildir. Başvurunun evlenilecek olan kişi ile beraber yapılması, evlenmek istediklerine dair dilekçelerini imzalamaları istenmektedir. Türkiye’nin yurt dışı temsilciliklerine başvuru yapacak olan çiftler, beraber evlenme ehliyet belgesi başvurusu yapmalıdırlar.
Evlilik işlemleri için evlenme ehliyet belgesi talep edilmesi Türkiye’nin son dönemde oldukça fazla tartıştığı çocuk gelin olaylarının tam anlamıyla önüne geçilmesi için de önemli bir eşik olarak nitelendirilebilir. 2010 yılından bu yana çocuk gelin vakalarına sıklıkla dikkat çeken dernek ve sivil toplum kuruluşları ile koordineli bir şekilde çalışan hükümet evlilik akitlerinin yapılabilmesi için çiftlerden her birinin evlenme ehliyetine sahip olduğunu gösteren evlenme ehliyet belgesini şart koşmuş, bu belgeyle birlikte evlenmelerinde bir sakınca olmadığının resmi anlamda da dile getirilmesi istenmiştir.
Bu belgenin yanında sağlık raporu ve nüfus kayıt örneği ile birlikte evlilik başvurusu yapılabilirken, özellikle yaşı küçük bireyler ile birlikte evlilik yönünden herhangi bir kısıtı bulunanların ya da evlilik için anne baba iznine ihtiyaç duyanların evlilik talepleri için evlenme ehliyet belgesi oldukça önemlidir.
Evlenme ehliyet belgesi yukarıda belirtilen durumlar haricinde Türkiye’de evlenmek isteyen yabancı uyruklu kişiler için de ibrazı önemli belgelerden biridir. Bir Türk vatandaşıyla, Türk vatandaşı olmayan yabancı uyruklu birinin yapacağı evliliklerde alınması gereken evlenme ehliyet belgesi yabancı detayı ise aşağıdaki gibidir;
Yabancı uyruklu kişiler için istenen evlenme ehliyet belgesiyle alakalı üzerinde tekrar tekrar durulması gereken hususların bulunduğu muhakkaktır. Burada yabancı uyruklu kişinin kendi ülkesinden almış olduğu doğum raporu ve evlenme ehliyet belgesinin mutlaka önce kendi resmi makamları, sonra da Türkiye genelindeki il hukuk müdürlüklerinden onaylatılmış olması gerekmektedir. Niteliği ne olursa olsun Türk makamlar tarafından onaylanmamış evlenme ehliyet belgesi geçersizdir.
Aynı zamanda alınan bu evlenme ehliyet belgelerinde kişilerin medeni durumlarının bekar olması yanı sıra evlenmeye engel bir durumlarının olmaması da gerekmektedir. (bu ibare ilgili evrak üzerinde değişik şekillerde vurgulanabilmektedir) Burada atlanmaması gereken bir diğer durum da belge onaylarının fahri konsolosluklardan yapıldığında geçerli olmayacağıdır. Bu nedenle evlenme ehliyet belgesi onayları fahri konsolosluklardan değil, mevzuatta belirtilen merciler tarafından yapılması gerektiğidir.
Türkiye’deki Nüfus Müdürlüklerinden alınacak olan evlenme ehliyet belgesinden herhangi bir ücret talep edilmemektedir. Ancak yurt dışındaki resmi makamlardan ya da temsilciliklerden evlenme ehliyet belgesi alınacak ise; bu durumda kuruma bağlı olarak ücret ödenmesi gerekebilmektedir.
Evlenme ehliyet belgesinin belirli bir geçerlilik süresi bulunmaktadır. Ancak alındığı ülkeye göre bu süre değişiklik gösterebilmektedir. Türkiye için bu süre 6 ay olmaktadır.
Evlenme ehliyet belgesinde bulunan ve doldurulması gereken bilgiler şu şekildedir:
Bağlı bulunulan Nüfus Müdürlüğü üzerinden alınabilmektedir.
Almanya’da ikamet edilen yerdeki yetkili Alman nüfus idaresi tarafından düzenlenmektedir.
Hayır, evlenemez.
Ülkelerinin dış temsilciliğinden bekarlık belgesi almaları istenmektedir.
Evlenme ehliyet belgesinde hem kadının hem erkeğin kimlik bilgileri, varsa yasal temsilcilerinin izni ve evlenme izni talep ettiklerine dair imza istenmektedir.