Yiyeceklere olumsuz tepkiler veren köpekler ve kediler, yedikleri bir yiyecek veya yiyecek katkı maddesine anormal bir tepki gösterirler. Bu advers reaksiyonlar iki kategoriye ayrılır:
Gıda alerjisi veya aşırı duyarlılık, immünolojik bir yanıtın neden olduğu gıdaya karşı bir advers reaksiyondur (tipik olarak IgE aracılı tip I aşırı duyarlılık; bununla birlikte, tip III ve IV de oldukça şüphelidir)
Gıda intoleransı ise immünolojik olmayan bir nedenden ötürüdür (örneğin, gıda zehirlenmesi, çöpçülük yapmış olması, çikolata veya soğan yutulması).
Evcil hayvanlar rutin olarak çeşitli yiyecekleri yutsa da, gıdayla ilgili reaksiyonlar aslında seyrek görülür. Olumsuz gıda reaksiyonlarının genel olarak tüm köpek ve kedi dermatozlarının sadece % 1 ila % 6’sını ve dermatoloji uygulamalarında görülen tüm vakaların ise % 10 ila % 20’sini oluşturduğu düşünülmektedir. Bazı ters reaksiyonlar, alerjene maruz kaldıktan birkaç dakika sonra meydana gelebilirken gecikmiş yanıtların gelişmesi ise birkaç saat hatta günler sürebilmektedir.
Gıda alerjisi olan köpeklerde kesin olarak bir cinsiyet veya yaş belirtilmemiş olmasına rağmen, yapılan araştırmalar % 33 oranında ilk kez 1 yaşından küçük olduklarında yaşadıklarını belirtiyor. Yine kesin olarak söylenmese de bazı köpek ırklarının gıda alerjisine yatkın olduğunu düşünülmektedir. Alman çobanları, golden retrieverlar ve fransız bulldoglar gibi.
Kedilerde ise genel fikir 4 ila 5 yaşlarında gıda alerjisi görülmesinin daha sık olduğudur.
Köpeklerde bazen gastrointestinal (GI) problemlerin eşlik ettiği mevsim dışı kaşıntı , gıda alerjilerinin en yaygın klinik belirtisi olarak görülmektedir. Kaşıntı genellikle her yerde olabilmekle beraber, ayaklarda, kulaklarda, yüzde (ağız ve çene) ve kasık bölgesinde ortaya çıkıp ikincil deri lezyonları geliştirebilme olasılığı çok yüksek.
Kedilerde ise mevsimsel olmayan kaşıntı, gıda alerjisi konusunda en sık ve tutarlı sayılan bulgular arasında yerini almakta. Gıda alerjisi olan kedilerin % 10 ila % 15’inde GI belirtileri (genellikle ishal, bazense kusma) görülmekte. Bir çalışmada, gıda alerjisi olan kaşıntılı kedilerin yine % 33’ünde eşzamanlı GI sorunları olduğu görülmüş
Gıda alerjilerini tespit etmek oldukça zordur çünkü ;
gibi bir çok sebep olabilir. Veteriner bakımı , yapılacak teşhis ve ilaçlı tedaviler tamamen benim dışımda hekimlere ait bir konu.
Ancak burada size bahsetmek istediğim gıda eliminasyon diyetinin nasıl yapıldığı.
Bir gıda eliminasyonu denemesinin amacı, etkilenen bir köpeği veya kediyi rahatsız edici alerjeni, evcil hayvanın diyetinden çıkarmaya çalışmak için daha önce maruz kalmadığı yeni bir protein diyeti ile beslemektir.
İdeal eliminasyon yiyeceği aşağıdaki kriterleri karşılamalıdır :
Her evcil hayvan için “standart” bir diyet olmadığından , evcil hayvanın maruz kaldığı tüm yiyecekler dikkatlice incelendikten sonra bir diyet seçimi yapılmalıdır. Bu dönemde sadece su ve hazırlanan diyet dışında başka hiçbir gıda verilmemelidir. Bu diyet yaklaşık olarak 8 ila 12 hafta kadar devam ettirilmelidir.
Bir eliminasyon diyetinden başarıyla çıkılması sonuç alındığı anlamına gelmez. Çünkü henüz neyin sebep olduğu tespit edilememiştir. Ve eliminasyon diyetleri ömür boyu sürdürülebilir değillerdir. Bundan sonra eski diyete meydan okuma safhası gelir. Eski diyet tekrar verildiğinde sorun yaklaşık 2 hafta içinde tekrar ortaya çıkacaktır. Bu noktada, evcil hayvana tekrar eliminasyon diyeti uygulanmalı ve ardından bireysel olarak şüpheli alerjenlerle mücadele edilmelidir. Her spesifik alerjen, alerjenlerden hangisinin olumsuz gıda reaksiyonlarına neden olduğunu belirlemek için evcil hayvanın diyetine 1 ila 2 hafta boyunca birer birer eklenmelidir. Bu aşamadan sonra kalıcı bir diyet planlaması ve kaçınılacak gıdalar listesi çıkartılabilir.
Evcil hayvanların gıda alerjileri yaşaması biz bakıcıları için son derece sinir bozucu olabilir. Dostunuzun sürekli kendini ısırması, kaşıması, tırmalaması ; yaşadığı rahatsızlığa çare bulamamanız oldukça üzücüdür. Her gün yenilen gıda sonrasında kayıt tutmak ciddi bir emektir ve zaman ayırılması gerekir. Ancak ,hayat boyu tekrar tekrar hem sizin hem de sevgili dostunuzun bu durumu yaşamaması için yapılması gereken bir fedakarlıktır.
Sağlıkla kalın.
B.N.B