Güzel bir gülüş insanın dışarı açılan penceresidir. Rahat bir gülüş kendini ifade etmede çok önemli bir role sahiptir. Son yıllarda gülüş tasarım konsepti büyük popülarite kazanmıştır.
Gülüş tasarımı; yüz, dudaklar, gülümseme, konuşma, diş ve diş etlerinin birbirleri ile uyumu, işlevsellik ve estetik gibi faktörler göz önünde bulundurularak, ağızdaki mevcut problemleri gidermek ve estetik bir görünüm kazanmak adına, hastanın kişisel ihtiyaçlarına uygun fonksiyonel ve estetik bir diş tedavi planlanması ve bunun önceden görselleştirilmesidir. Her ne kadar ‘gülüş tasarımı’ terimi estetik amaçlı yapılan diş tedavileri olarak bilinse de aslında gülüş tasarımı tedaviye başlanmadan önceki tasarım ve simülasyon sürecidir.
Gülüş tasarım işlemlerini 2 ye ayırabiliriz;
Öncelikle ağız içerisinden ölçü alınarak alçı çalışma modeli elde edilir. Bu model üzerinde özel mumlarla yapılması planlanan diş (örn lamina) hasta ile de iletişim halinde olarak istediği formda hazırlanır. Silikon ölçü ile veya şeffaf silikon ile model üzerinden ölçü alınır. Elde edilen silikon anahtarın içine yapay diş elde edebileceğimiz geçici kron materyali ilave edilir (eğer şeffaf silikon kullanılmışsa daha estetik olduğu için akıcı kompozit ile işleme devam edilir) ve dişler üzerine tatbik edilir sertleşmesi beklendikten sonra çıkarılır ve dişler üzerine yapılması planlanan restorasyon aktarılmış olur. Hasta bire bir yapılması planlanan restorasyonu anında görmüş olur onayı alındıktan sonra gerçek preparasyon işlemlerine geçilir.
Digital gülüş tasarım işlemlerine fotoğraf çekimleriyle başlanır. Temel olarak cepheden gülüş esnasında ve ekartörlü 2 fotoğraf dişlerin oklüzal yüzeylerini gösteren 1 fotoğraf ve ön dişlerin ön arka yöndeki kurvatürünü göstermek için saat 12 pozisyonunda 1 fotoğraf alınarak işleme başlanır.
Fotoğraflar power pointe, keynota veya özel bir gülüş tasarım proğramına aktarılarak gerekli tasarımlar yapılır ve hastaya anında nasıl bir dişlere sahip olabileceği gösterilir. Uygun diş formu hasta ile beraber belirlenerek tasarım yapılır.
Digital gülüş tasarım programlarına 2 boyutlu olan Smile Designer Pro ve Dsd App i örnek verebilirim. Smile Designer Pro her platformda (Windows, Mac) çalışırken Dsd App yalnızca ipad de çalışır. 3 boyutlu olarak da nemo, egzocad, 3shape programlarını örnek verebilirim.
Smile Designer Pro ile gülüş tasarımı şöyle yapılır.
Program açılıp karşımıza gelen ekrana hasta bilgileri kaydedilir tasarım için gerekli fotoğraflar sisteme yüklenir. Sonra orta hat okluzal düzlem ve pupillerden geçen düzlemler ve dudak konturu tesbit edilir. Hastanın cinsiyetine yaşına ve isteğine bağlı olarak sisteme yüklü olan diş formlarından birisi seçilir gerekli boyut düzenlemeleri yapılarak bir simülasyon oluşturulur ve hastanın beğenisine sunularak gerekli düzenlemeler yapılır ve tasarım tamamlanır.
Gülüş tasarımının temelinde hiç süphesiz sağlıklı ve estetik diş etleri yatar. Estetik bir tasarım için önce diş eti sağlığı değerlendirilerek işleme başlanır.
Eğer pigmente dişetleri ne sahipse birey dişetleri lazer ile veya geleneksel yöntemlerle tedavi edilerek gül kurusu pembe rengine dönüşmesi sağlanır.
Gingivitis yani dişeti hastalığı varsa diş yüzey temizliği ve polisaj yapılır ve daha da önemlisi etkin ağız bakım teknikleri öğretilir.
Dişeti hastalığı kemiğe kadar ilerlemiş periodontitis oluşmuşsa çeşitli cerrahi işlemler yapılarak dişeti ve kemik sağlığının tekrar kazanılması amaçlanır.
Gülüş tasarımında göz önüne alınması gereken bir diğer faktör de dişeti seviyesi dir. İdeal bir dişeti gülme esnasında 0.5 -1 mm kadar gözükür. Eğer gülme esnasında dişetleri belirtilen miktardan fazla gözüküyor ise bu durum dişeti gülüşü (gummy smile) olarak adlandırılır. Tedavisinde vakanın şiddetine bağlı olarak dişeti seviyelemesi gerekirse kemik de seviyeleme bazan da ileri cerrahiler gerekir.
Eğer bu dişeti gülüşüne dudakların hacim yetersizliği neden olmuşsa dudak dolgusu yapılır. Sebep dudakların aşırı hareketliliği ise botoks uygulamasıyla dudakların aşırı hareketleri engellenebilir. Eğer üst dudak yukarda konumlanmış ise bu durum da dişeti gülüşüne neden olur tedavisi dudakların aşağı konumlandırılması (dudak repozisyonu) ile yapılır.