4857 Sayılı İş Kanunu’nun 46. maddesi gereğince, Çalışılmayan hafta tatili günü için bir iş karşılığı olmaksızın işçinin ücreti tam olarak Ödenir. Hafta tatilinde Çalışan işçinin ücreti, Çalışma karşılığı olmaksızın Ödenmesi gereken bir yevmiye yanında, Çalışmanın karşılığında da bir buÇuk yevmiye olarak Ödenmelidir. Şu hale gÖre Çalışılan hafta tatilinin ücreti iki buÇuk yevmiye olmalıdır.
Hafta tatili ücretleri Çalışılan dÖnem ücreti üzerinden hesaplanır. Son ücrete gÖre hesaplama yapılması doğru olmaz. Bu durumda hafta tatili ücretlerinin hesabı için işçinin son ücretinin bilinmesi yeterli değildir. İstek konusu dÖnem içinde işçi ücretlerinin miktarı da belirlenmelidir. İşçinin geÇmiş dÖnemlere ait ücretinin belirlenememesi halinde bilinen ücretin asgari ücrete oranı yapılarak bilinmeyen ücretin buna gÖre tespiti yapılmalıdır.
Ancak işçinin işyerinde Çalıştığı süre içinde terfi ederek Çeşitli unvanlar alması veya son dÖnemlerde toplu iş sÖzleşmesinden yararlanması gibi durumlarda, bilinen son ücretin asgari ücrete oranının geÇmiş dÖnemler yÖnünden dikkate alınması doğru olmaz. Bu gibi hallerde, ilgili meslek kuruluşlarından bilinmeyen dÖnemler için ücret araştırması yapılmalı ve dosyadaki diğer deliller birlikte değerlendirmeye tabi tutularak sonuca gidilmelidir.
Parça başına veya yapılan iş tutarına gÖre ücret Ödenen işlerde, bir ödeme dÖnemi içinde kazanılan ücretler toplamı Çalışılan gün sayısına bÖlünerek hesaplama yapılmalıdır. Yüzde usulünün uygulandığı işyerleri bakımından da işçinin o hafta elde ettiği ücretlerin toplamı altıya bÖlünerek tatil ücreti elde edilir. Yüzde usulü ya da parÇa başı ücret Ödemesinin ÖngÖrüldüğü Çalışma biÇiminde hafta tatili ücreti, belirlenen günlük ücretin zamlı kısmına gÖre hesaplanmalıdır.
*Hafta tatili ile bayram tatili aynı güne denk geliyor ise, bir tatilden iki alacak hesaplanmayacağı için, işçi lehine olan hafta tatili ücreti (bir buÇuk katı fazlası olduğu için)hesaplanır.
Ulusal Bayram ve Genel Tatil Günlerinde çalışan işçilerin elde edeceği ücrete Ulusal Bayram ve Genel Tatil Ücreti (UBGT) denir. İşçilerin Ulusal Bayram ve Genel Tatil Günlerinde çalışıp çalışmayacağı toplu iş sözleşmelerinde veya iş sözleşmelerinde kararlaştırılabilir.
Sözleşmede böyle bir hüküm bulunmaması durumunda Ulusal Bayram ve Genel Tatil Günlerinde çalışması için işçinin onayı gerekmektedir.
Ulusal Bayram ve Genel Tatil Ücreti Davasının kanununi dayanağını 4857 sayılı İş Kanunu n 44., 45. ve 47. Maddeleri ile 2 429 Sayılı Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanun oluşturmaktadır.
Ulusal Bayram Ve Genel Tatil Ücreti Davasının şartları şu şekilde sıralanabilir:
Ulusal Bayram ve Genel Tatil Günü ücretini alabilmek için öncelikle bu günlerde çalışmış olmak lazımdır. Ulusal Bayram ve Genel Tatil Günleri, 2429 sayılı Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanun’da gösterilmiştir. Kanun’a göre Ulusal Bayram ve Genel Tatil Günleri;
4857 sayılı İş Kanunu n 2. Maddesine göre İşyeri “İşveren tarafından mal veya hizmet üretmek amacıyla maddî olan ve olmayan unsurlar ile işçinin birlikte örgütlendiği birime denir.”
Aynı maddeye göre İşverenin işyerinde ürettiği mal veya hizmet ile nitelik yönünden bağlılığı bulunan ve aynı yönetim altında örgütlenen yerler (işyerine bağlı yerler) ile dinlenme, çocuk emzirme, yemek, uyku, yıkanma, muayene ve bakım, beden ve meslekî eğitim ve avlu gibi diğer eklentiler ve araçlar da işyerinden sayılır.
İşyeri, işyerine bağlı yerler, eklentiler ve araçlar ile oluşturulan iş organizasyonu kapsamında bir bütündür.
İşçinin hafta tatilinde ve Pazar mesaisinde yaptığı çalışmalar, fazla çalışmalar gibi yüzde 50 zamlı ödenmelidir. Ancak fazla çalışmadan farklı olarak, hafta tatilinde çalışan işçiye toplamda 2.5 günlük ücret ödenecektir. Çünkü işçi hafta tatilinde çalışmadan 1 günlük ücret hak ediyor zaten. Buna ilave olarak yukarıda belirttiğimiz şekilde ücret eklenecektir. Örneğin aylık 3000 TL’ye çalışan bir işçinin günlük kazancı 100 TL’dir. Pazar mesaisi yapan işçinin alacağı ücret; 100 + 100 + 50 olmak üzere 250 TL’dir. Ayrıca fazla mesai ücreti ile ilgili detaylı bilgilere makalemizden ulaşabilirsiniz.
İşçiler çalıştığı süre zarfında alacaklarının hepsini alamamış olabilir. Uygulamada sık rastlanılan bir durumdur. Hafta tatili ücretindeki zamanaşımı 5 yıldır. Ancak işçinin kıdemi ne olursa olsun, 5 yıldan önceki ödenmemiş hafta tatili ücretleri, dava yoluyla alınamaz. Dolayısıyla işyerinden alacağı olan işçilerin bu süreye dikkat etmesi önemlidir.
İşçinin hafta tatilinin bölünemez olduğu kabul edilmiştir. Bu sebeple hafta tatilinin yirmi dört saatten az olarak kullandırılması halinde, işçiye hafta tatili hiç kullandırılmamış sayılır. Hatta hafta tatilinde çalışması 1 saati bulmayan işçi dahi hafta tatili ücreti alacağının tamamına hak kazanacaktır.
Bu konu hakkında benzer makaleler için tıklayın