ADIVAR, HALIDE EDIB (1884-9 1.1964)
romancı. İstanbul’da doğdu. Reggie Nazın Muhammed Edib Bey’in kızıdır. Üsküdar Amerikan Kadın Koleji’nden mezun olmuştur. Salih Zeki’den Arapça, Kuran, Türk musikisi ve matematik, Reza Tevfik Bölükbaşı’ndan felsefe ve edebiyat dersleri aldı. 1901’de hocası Salih Zeki ile evlendi. 31 Mart olayından sonra Mısır’a kaçtı. Oradan İngiltere’ye gitti. 1909’da eğitimle ilgili yazılarının beğenilmesi nedeniyle Darü’l-Muallim’e (Öğretmen Okulu) eğitim öğretmenliğine atandı. İkinci evliliği 191.7’de Dr. Adnan Adıvar’la yaptı. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nde Batı edebiyatı dersleri verdi. İzmir’in Yunan işgalini protesto etmek için düzenlenen ünlü Sultanahmet mitinginde heyecan verici bir konuşma yaptı. İstanbul’un işgalinden sonra eşiyle birlikte Anadolu’ya kaçarak milli mücadeleye katıldı. Sakarya Meydan Muharebesi’nden sonraki günlerde savaşta aktif rol aldı ve hemşire olarak çalıştı. “Onbaşı” ve “Çavuş” unvanlarını aldı. Milli mücadeleden sonra eşiyle (1924-1939) Avrupa’ya gitti. 1939’da College of Arts’ta İngilizce Profesörü olarak atandı. İstanbul’da öldü.
Halide Edip iş, fikir ve edebiyat alanlarında Türk kadınının başarılı bir örneğidir. Kadın haklarının ateşli bir savunucusu olarak yıllarca mücadele etti. Aldığı eğitim nedeniyle Doğu ile Batı sentezini en başarılı şekilde yapabilen yazarlarımızdan biridir. Yazarlık hayatına gazete ve dergilerde yayımladığı yazı, söyleşi ve denemelerle başlamış, bu eserlerinde kız çocuklarının eğitimi ve psikolojisi üzerinde durmuş, aşk konusunu ön plana çıkarmıştır. İlk romanlarında aşk teması hakimdir. Kurtuluş Savaşı, onun fikir dünyasını değiştirmiş ve ideolojik romanlar yazmasını sağlamıştır.
Romanlarının bir kısmı Türk örf ve adetlerine dayanan örf romanları olup, canlı çizgilerle sosyal hayatımızı yansıtır. Kısa öbeksiz fiil ve sade bir dil olan Bakkal Sinkley, CHP Roman Yarışması’nda birinci oldu. Bu konuda yazarı eleştirenler oldu. Eserleri boyunca kadın kahramanların daha güçlü ve canlı bir şekilde anlatıldığı ve sunulduğu görülür. Halide Edip Adıvar insan yaratmada çok başarılı. Cumhuriyet döneminin en çok okunan eserlerini yazdı. Kitaplarından bazıları Batı dillerine çevrilmiştir.
Hikayeler:
1. Yıkık Tapınak (1911), 2. Kurt Dağa Tırmanıyor (1922), 3. Kubbede Kalan İyi Beyler (1974), 4. İzmir’den Bursa’ya (İçerideki Üç Öykü Yazara Ait, 1963) , 1970).
Romanları:
1. Cehennem (1909-1974), 2. Ralk’ın Annesi (1909, 1924), 3. Seifli Talp (1910), 4. Handan (1912), 5. Yeni Turan (1912), 6. Son Eserleri (1913) , 1909, 1939), 7. Mivot Hokum (1917. 1919). 8. Ateş Gömlek (1922, 1923), 9. Kalp Ağrısı (1924), 10. Dayak A Bitch (1923, 1926), 11. Son of Zeno (1927, 1928), 12. Uçan Bakkal (1935, 1936), 13 Yolpalas Cinayeti (1936), 14. Midge (1938, 1939), 15. Bitmeyen Panayır (1946), 16. Dönen Ayna (1953), 17. Kile Hanım Sokağı (1958, 1975), 18. Kerim Usta’nın Oğlu (1958) ), 1974), 19. Sevda Sokağı Komedisi (1959, 1971), 20. Çare saz (1961, 1972), 21. Hayat Taşları (1963).
Tiyatro Eserleri: 1. Kenan Çobanları (1918), 2. Maske ve Ruh (1937).
hatıralar:
1. Mor Salkımlı Ev (1951, 1955; İngilizce “Memoirs” 1926), 2. Türk’ün Ateşte İmtihanı (Memories of the Military Struggle, 1962, Life dergisi; İngilizce “The Turkish Ordeal”, 1928).
Diğer eserleri şunlardır: 1. İngiliz Edebiyatı Tarihi (3 cilt, 1940-49), 2. Türkiye’de Doğu, Batı ve Amerikan Etkileri (1954, 1955; İngilizce ve Urducaya da çevrilmiştir). 2. Gazete ve dergilerdeki diğer incelemeler, fikir yazıları ve çeviriler.
Abdul Rahim Tersi Adli (Sultan Bayezid II)
[wpcin-random-posts]