Çok sayıda diş eksikliğinin olduğu ve sabit protezler ile tedavi yapılamadığı durumlarda uygulanan diş protezi tipidir. Dişlerde hazırlanan yuvalara oturan gizli tutucularından dolayı halk arasında ‘çıtçıtlı protezler’ olarak da bilinir.
Hassas bağlantılı protezler de ölçü ve çeşitli provalar ile ortalama 5 seansta hazırlanır. 5 seans için ortalama 2 hafta yeterlidir.
Çıtçıtlı protezlerde dişlerde hazırlanan yuvalara oturan hassas parçalar mevcuttur. Takarken ve çıkarırken ilk yapıldığında çok sıkı iken zamanla daha rahat takıp çıkarılırlar.
Bu tip protezler parsiyel protezdeki gibi alt çenede dilin altından, üst çenede ise damaktan geçen metal kısımlara sahiptir. Protezde bu parçaların olması ilk başlarda alışmayı zorlaştırır. Fakat, belirli bir süre geçtikten sonra çoğu hasta kendi dişiymiş gibi bu protezleri rahatça kullanır.
Hassas bağlantılı protezlerin temizliği tam protezlerle aynıdır.
Hassas bağlantılı protezler hem yumuşak dokudan hem de mevcut dişlerden destek alınarak yapıldığı için tutuculuğunda problem yaşanmaz. Rahatça kesme, ısırma ve öğütme fonksiyonları yapılabilir.
Hassas bağlantılı protezlerin yuvalar içerisine oturan kısımları protezi yerinden çıkarmayı önlemektedir, bu nedenle yemek yerken hareket etmezler. Zamanla hassas bağlantılarında gevşeme görülebilir, bu durumda da lastikler kolayca değiştirilebilir.
Hassas bağlantılı protezlerin dişlerden destek aldığı kısımlar protezin içerisinde olduğu için kancalı protezlere göre çok daha estetik olurlar.
Tam diş protezlerin kullanımında dikkat edilmesi gerekenlere ilave olarak takıp çıkarırken hassas bağlantı parçalarına zarar vermemek gerekir. Takıp çıkarma işlemleri yavaş ve dikkatli şekilde yapılmalıdır. Protezin tam olarak oturduğundan emin olduktan sonra çene kapatılmalı, protez çeneyi kapatarak yerleştirilmeye çalışılmamalıdır, aksi halde hassas bağlantı kısımlarında hasar görülebilir.
Parsiyel diş protezlerinde olduğu gibi hassas bağlantılı protezde de kaide kısmı ve dişler kolaylıkla tamir edilebilir. Hassas bağlantıların içerisindeki lastikler gevşerse değiştirilebilir fakat hassas bağlantı kısımları kırılırsa tamiri zordur.
Parsiyel protezlerde olduğu gibi hassas bağlantılı protezlerde de kırığın şekli ve boyutuna bağlı olarak değişmekle birlikte genelde 1, 2 günde tamiri mümkün olmaktadır.
Parsiyel protezlerde olduğu gibi hassas bağlantılı protezler de hemen hemen her hastaya uygulanabilir, şeker hastalarına da rahatlıkla uygulanabilir. Uygulama sonrasında ağızda oluşabilecek vuruk ve yaraların iyileşmesi uzun sürebilir, ayrıca ağız kuruluğu problemi de olabileceği için özel jeller ve yapay tükürük kullanımı gerekli olabilir.
Hassas bağlantılı protezde kemik dokusunun hacmi çok önemli değildir. Mevcut dişlerden de destek alınarak yapılan bir protez olduğu için mevcut dişlerin sayısı, sağlamlığı ve boyutları önemlidir.
Öncelikle alerji testi yaptırılıp nelere alerji olduğu belirlenir. Hassas bağlantılı protezlerde metal ve akrilik malzeme kullanılır. Metal alerjisi mevcutsa hangi metale karşı olduğu tespit edilip başka bir metal kullanılarak protez uygulaması yapılabilir. Fakat akriliğe karşı alerji varlığında hassas bağlantılı protez kullanımı mümkün değildir, bu durumda implant destekli protezler kullanılabilir.
Hassas bağlantılı protezler iyi bakım ve hijyen sağlandığında uzun yıllar hizmet eder. Kullanıma bağlı olarak hassas bağlantıların lastikleri ve diğer parçalarında bollaşma ya da kırılma ile karşılaşılabilir. Destek alınan dişlerde kayıp olursa protezin tekrarlanması gerekir.
Hassas bağlantılı protezler dişlerde hazırlanan yuvalara oturmak zorunda olduğu için, mevcut dişler kaplanmak zorundadır.
Parsiyel protezlerde estetik olmayan kancalar vardır, hassas bağlantılı protezlerde kancalar yoktur. Parsiyel protezler için mevcut dişlerde bir işlem yapmak gerekmeyebilir, hassas bağlantılı protezler için mevcut dişlerde işlem yapmak zorunludur. Hassas bağlantılı protez için çenede en az 4-6 diş olmalıdır, parsiyel protez için bir kısıtlama yoktur. Hassas bağlantılı protezin maliyeti parsiyel protezin maliyetine göre biraz daha yüksektir.
Çok sayıda diş eksikliği olduğu durumda mevcut dişler kullanılarak sabit protez yapılamıyorsa ya hareketli protez (parsiyel protez ve hassas bağlantılı protez) yapılabilir ya da sabit diş protezi için çene kemiği içine dental implant yerleştirilebilir. Hareketli protezler takıp çıkarılırken dişlere travma uygularlar ve çene kemiğinde erimelere neden olabilirler. Bu nedenle çok sayıda diş eksikliğinde çene kemiği içine dental implantlar yerleştirilerek yapılacak sabit protez en sağlıklı tedavi seçeneğidir.