Prof. Dr. Seyhan Topbaş, Uzun Bir Süredir Kullandığı Ve Performansından Memnun Kaldığı Optovue Rtvue Oct Cihazıyla İlgili Deneyim Ve Düşüncelerini Ophthalmology Life’la Paylaştı.
Birçok hekim OCT’nin hastalıkların teşhisinde ve erken belirtileri görüntülemede önemli bir yardımcı oldu unu ve temel bir cihaz haline geldiğini düşünüyor, siz OCT cihazının doktorlar açısından önemini nasıl görüyorsunuz?
OCT cihazı başlangıçta daha çok arka segment için geliştirilmiş ve kullanıma girmişken bugün ön segment ve glokom tanısı için de kullanımı yaygınlaşmıştır. Bu nedenle günümüzde gözün tüm alanlarında çalışan hekimlerin çok sık başvurduğu bir tanı yöntemi olmuştur. Yine de OCT’nin en büyük kullanım alanı diyabetik retinopati, yaşa bağlı makula dejenerasyonu, retinal ven tıkanıklıkları ve vitreoretinal yüzey hastalıklarıdır. Bunun yanında güncel uygulamalarımızda neredeyse hemen tüm retina hastalıklarının ayrıntılı incelemesinde yer almaktadır. Bu hastalıkların tanılarında, tedaviye verdikleri cevap ve takiplerinde de temel olarak kullanılmaktadır. Kendi çalıştığım kliniği göz önünde bulundurarak retina hastalıklarının incelenmesinde oftalmoskopik muayeneden sonra en çok başvurduğumuz tanı yöntemi olduğunu söyleyebilirim hatta OCT’nin yaygın kullanıma girmesi ile FA incelemelerimiz azalmıştır. OCT ile oftalmoskopik muayenede veya anjiografide göremediğimiz birçok detayın görülebilmesi hastalıkların erken tanısı ve tedaviye yol gösterici olması açısından önemlidir. İnvazif olmayışı, kısa sürede sonucun görülebilmesi, daha önceki çekimler ile karşılaştırmaların kolaylıkla yapılabilmesi önemli avantajlardır. Ancak şunu unutmamalıyız ki OCT tanı için tek kriter olmamalıdır. Hastanın göz ve sistemik hastalığı ile ilgili bilgiler, klinik ve oftalmoskopik muayene, FA ve gerektiğinde ICGA, OCT görüntüleme ile yan yana değerlendirilmelidir.
Optovue RTVUE OCT modelinde yer alan GCC (Ganglion Cell Complex) analizinin erken glokom teşhisine imkân tanımasının siz hekimler için önemini belirtebilir misiniz?
Glokom arka segmentte üç etki yapar; sinir lifleri tabakasında incelme, ganglion hücre kaybı ve optik diskte çukurlaşma. Optik sinirin klinik incelenmesi ve görme alanı muayeneleri glokomun yönetiminde altın standart olarak kabul edilse de özellikle perimetrik değişiklikler çıkmadan önce erken glokomatöz değişiklikleri fark edecek ve objektif olarak izlenmesini sağlayacak yöntemler gereklidir. OCT ile sinir liflerinin kalınlığı ölçümleri bu yöntemlerden biridir. Softwaredeki gelişmeler, normatif databaselerin elde edilmesi OCT cihazı ile RNFL ve GCC görüntülemeleri daha iyi hale gelmiş ve bu özellikler hastalığın aktivitesi ile ilgili önemli bilgiler vermeye başlamıştır. Makulada retina ganglion hücrelerinin yaklaşık %50’si bulunur. Bu yüksek hücre yoğunluğu nedeniyle bu bölge erken hücre kaybının saptanması ve zaman içindeki değişimin belirlenebilmesi için ideal bölgedir. Yakın zamanda toplanan bilgiler makula en iç tabakasındaki yani ganglion hücreleri tabakasındaki incelmenin görme bozukluğu başlamadan fark edilebileceğini göstermiştir. SD- OCT de GCC e özgü değişikliklerin glokomatöz görme bozukluğu olmadan fark edilebilmesi klinik tanıyı daha güvenilir yapmıştır.
Optovue RTVUE OCT modeli 3 mikron dijital çözünürlük ile en yüksek çözünürlükte retina kesit görüntüsü alınmasını sağlayan bir sistem. Sizce retina kesit görüntülerinde yüksek çözünürlük ne kadar önemli?
Çözünürlüğü düşük OCT cihazları ile retinadaki belirgin değişiklikler, retina içi sıvı ve retinal kalınlaşma gibi temel özellikler ancak fark edilebilirken çözünürlüğün yükselmesi ile retinanın histolojik kesitlere yakın görünümlerini elde etmek mümkün olmaktadır. Özellikle eksternal limitan membran, iç segment/dış segment kesişme hattı gibi retina dış segment oluşumları sadece yüksek çözünürlüklü OCT cihazları ile görüntülenebilmektedir. Bu da patolojilerin ve görme kayıplarının daha iyi değerlendirilebilmesi açısından önem taşımaktadır.
Glokoma dair OCT’den alınabilecek bütün değerlerin (Optik disk parametreleri, RNFL ve GCC analizleri) tek bir analiz sayfasında yer almasının sizin açınızdan öneminden bahsedebilir misiniz?
GCC ve RNFL görüntülemeleri glokom tanı ve takibinde birbirine yakın değerdedir. Ancak makula ganglion hücre tabakasındaki zaman içerisindeki değişim sirkumpapiller RNFL değişikliklerine göre hastalığın ilerlemesinin daha doğru bir işaretidir. Ancak bu ölçümlerin yani GCC, RNFL ve optik disk parametrelerinin birlikte değerlendirmesi tanının duyarlılığını artırmaktadır. Huang1 ve arkadaşlarının bir çalışmasında GCC, RNFL ve optik disk birlikte değerlendirildiğinde %86 oranında tanı duyarlılığı oluşturmuşken bu sadece RNFL ile %67, GCC ile %68 ve sadece optik disk parametreleri ile %56 olarak bulunmuştur. Bu nedenle RNFL, GCC ve optik disk parametrelerinin tek sayfada yer alabilmesi ve birlikte değerlendirilmesi tanıyı olumlu etkilemektedir.
Optovue’nun 2000’in üzerinde hasta ile en geniş normatif database’e (6 aylık ya aralıkları, cinsiyet, ırk) sahip olmasının teşhis aşamasında faydasını nasıl görüyorsunuz?
Glokomatöz yapısal hasar ve değişikliklerin objektif veriler ile saptanabilmesi glokom yönetiminin en zorlu yönüdür. Bu amaçla OCT ile nöroretinal sinir liflerinin ve GCCin kantitatif değerlendirmelerinin yapılabilmesi glokom hastalarının klinik değerlendirilmelerinde giderek daha çok kullanılmaktadır. Günümüzde bu alanda kullanılan birçok görüntüleme cihazında elde edilen değerlerin normal sınırların içinde mi yoksa normal sınırların dışında mı olduğunu belirleyen normative database bulunmaktadır. Bu kıyaslamanın daha sağlıklı olabilmesi için normativ database çok sayıda kişiden elde edilmeli, yaş ırk ve cinsiyet açısından toplumu yansıtmalıdır.
Optovue’nün görüntü alma kalitesi hakkında ne düşünüyorsunuz?
Yaklaşık 4 yıldır Optovue kullanmaktayım. Hem benim hem de teknisyenimin çok kolay kullanabildiği bir cihaz. Yüksek hızda tarama özelliği nedeni ile kısa sürede kaliteli görüntü alınabiliyor ve çekimler çok kısa sürüyor. Görüntü kalitesi ise piyasadaki birçok cihazdan daha iyi. Kullanmaya başladığım ilk yıldan beri içinde OCT görüntüsü bulunan sunumlarımdan sonra bu güzel görüntüleri hangi cihazla aldığım sorusu ile hep karşılaştım.
Ophthalmology Life 2014 19. Sayı