İnsan Üzerinde Deney Suçu Ve Cezası
Tıbbın ilerlemesi ile birlikte her geçen gün sağlıkla ilgili yeni gelişmeler meydana gelmektedir. Durum böyle olunca tıbbi araştırmalar ve deneylerde için en gerçekçi sonuçlara ulaşmak için canlılar üzerinde uygulanan deneyler tıp bilimine önemli katkılar sağlamaktadır. Bu noktada insan üzerinde yapılan deneyler de en gerçekçi sonuçlar bakımından çok önemli olmakla beraber yasalarla kontrol altına alınmıştır. Ülkemizde insan üzerinde deney suçu ve cezası TCK madde 90 ile kontrol altına alınıp sınırları çizilmiştir.
İnsan Üzerinde Deney Yapmanın Suç Olduğu Durumlar
Bir kişinin onayı haricinde ya da rızası olmaksızın yapılan deneye yönelik işlemler insan üzerinde deney suçu ve cezası nın gerçekleşmesine sebep olacaktır. Hastayı tedavi etme yöntemi olarak düşünülse bile henüz tedaviyi kesin olarak gerçekleştirdiği kesinleşmeyen yöntemler hasta üzerinde uygulanamaz. Bu sebeple Türk ceza kanunu insan üzerinde deney suçu ve cezası nı vücut dokunulmazlığına karşı suçlar şeklinde TCK 90 ile düzenlemiştir.
İnsan Üzerinde Deney Suçu Maddeleri
İnsan üzerinde deney suçu ve cezası yönetmeliğinde TCK 90/1 e göre vücut dokunulmazlığı ilkesine göre insan bedeni üzerinde deneme ya da deney yapmak suç teşkil etmektedir. Fakat tamamen suç olarak değil belirli şartlar çerçevesinde yasal kabul edilmektedir. Öncelikle gerekli izinler alınmalı, deney öncelikle yeterli sayıda insan harici canlılar üzerinde yapılmalı, gerekli ve zorunlu durumlarda insan üzerine uygulanmalı, kesinlikle kalıcı izler bırakmaması, kişiye büyük acı vermemesi, kişinin açıkça rızasının alınması şartı ile yapılabilmektedir. Eğer çocuk üzerinde yapılacaksa velisinin rızası olması ve uzman çocuk doktorlarının gözetiminde yapılma şartı bulunmaktadır. Şartlar karşılanmadığı takdirde insan üzerine deney suçu ve cezası için gerekli durum meydana gelmiş olacaktır
TCK90/4 e göre hastanın rızası olmadan üzerinde deney yapmak suçtur. Bilimsel maksatla rıza alınmadan uygulanan denemeler suç teşkil edecektir. Ancak hasta üzerinde tedavi maksatlı deneme yapılabilir fakat bu da tüm tedavi yöntemleri denendikten sonra olumlu sonuca ulaşılamaması durumunda uygulanabilir. Bunun için de hastanın açıkça rızası alınmalıdır.
TCK90/5 e göre insan üzerinde deney suçunun şartlarının gerçekleşmesi sonucunda mağdur olan kişinin ölmesi durumunda kasten insan öldürme suçu da oluşmuş olacaktır. Hastanın yaralanmasında da aynı şekilde kasten yaralama suçu oluşacaktır. Fakat yasal yollarla deney yapıldığı halde hasta yine de ölürse deneyi yapan kişinin taksirle ölüme sebep olma şartı gereklidir.
İnsan Üzerinde Deney Suçu için Cezai Yaptırımlar
İnsan üzerinde deney suçu ve maddeleri ni şu şekilde açıklamak mümkündür. Bu suç ile asliye ceza mahkemesi ilgilenmektedir. TCK90/1 e göre kişinin rızası olmadan, yasal olmayan yollarla yapılan tüm deney ve denemeleri yapan kişiye 1-3 yıl hapis cezası verilir. Bu ceza istenirse hâkim iradesiyle para cezasına çevrilebilir. Şikayete bağlı bir suç olmamakla beraber mağdur kişi şikayet etmese bile dava düşmeyip hakim tarafından karara bağlanacaktır. Eğer mağdur kişi yasal olmayan deney sonucunda vefat ederse kasten öldürme suçu ile yargılama yapılacaktır.
İlginizi Çekebilir;
Tanıma Tenfiz Davası İstanbul | Tanıma ve Tenfiz Nedir?
Beykoz Çengeldere Mahallesi Avukat
Bozulmuş veya Değiştirilmiş Gıda veya İlaçların Ticareti Suçu