İsim ve soyad kişiliğin ayrılmaz bir unsurudur. Kişiler isim ve soyisimleri ile anılır, tanınır ve tanımlanır. Ad veya soyadı niteliği gereği onu taşıyan kişi tarafından benimsendiğinde anlam taşır. Adını benimsemeyen kişiliği ile özdeşleşmeyen kimsenin, adını değiştirmek istemesi en doğal hakkıdır. Böyle bir durumda, ad değiştirme istemlerini içeren davalarda davacının tercih ve arzusunun ön planda tutulması ve öncelikle dikkate alınması gerekir.
İsim ve soyisim değişikliği Türk Medeni Kanunu 27.maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre;
Madde 27-
Adın değiştirilmesi, ancak haklı sebeplere dayanılarak hâkimden istenebilir.
Adın değiştirildiği nüfus siciline kayıt ve ilân olunur.
Ad değişmekle kişisel durum değişmez.
Adın değiştirilmesinden zarar gören kimse, bunu öğrendiği günden başlayarak bir yıl içinde değiştirme kararının kaldırılmasını dava edebilir.
Yazı İçeriği
İsim değişikli ve soyadı değişikliği için kanunun öngörmüş olduğu haklı sebep nedir? ve ne anlamamız gerekir ? sorusunun cevabı her kişi için değişkendir. Bu değişkenlik ucu açık her türlü hukuki temel dayanağı olan konu haklı sebep olarak gösterilebilir.
Bu belirleme yapılırken objektif koşullardan çok değiştirme isteminde bulunanın mahkemeye sunacağı özel nedenlerin dikkate alınması gerekir. Bu özel, kişiye özgü nedenler; istemde bulunanın kişiliği, sosyal statüsü, aile ilişkileri de gözönünde bulundurularak hakim tarafından değerlendirilmelidir.
Ad veya soyadı niteliği gereği onu taşıyan kişi tarafından benimsendiğinde anlam taşır. Adını benimsemeyen kişiliği ile özdeşleştirmeyen kimsenin, adını değiştirmek istemesi en doğal hakkıdır. Böyle bir durumda, ad değiştirme istemlerini içeren davalarda davacının tercih ve arzusunun ön planda tutulması ve öncelikle dikkate alınması gerekir.
Toplumumuz da genel olarak bir göbek adı durumu vardır. Göbek adı ile resmi isimler genelde farklı olabiliyor. Bu durumda toplumda göbek adıyla bilinen kişilerin gerçekte resmi isimleri farklı olabilmektedir. Bu durum da kişiler göbek isimlerinin resmi isimleri olmasını talep edebilmektedirler.
Kişilerin taşıdıkları isimleri kendileri tarafından travma yaratacak psikolojik etkisi bulunduğu bahisle de isimlerinin değiştirilmesini talep edebilmektedirler.
Kişiler isimlerinin gülünç olması veya kadınlar için erkek ismi olarak genelde biliniyorsa tam tersi durumlar da taşıdığı isim kadınların genelde kullandığı bir isim ise erkekler bu rahatsızlıklarını dile getirip isim değişikliği davasını açıp değiştirilmesini talep edebilmektedir.
İsim değiştirme davasında görevli mahkeme asliye hukuk mahkemeleri’dir. Kişilerin ikametgah adresinin bağlı olduğu asliye hukuk mahkemesi nde davasını açabilmektedir.
Kartal, Maltepe, Pendik, Sancaktepe, Sultanbeyli, Üsküdar, Beykoz, Şile, Tuzla, Çekmeköy, Kadıköy, Küçükyalı, Bostancı, Ataşehir, Ümraniye ve Adalar ilçelerinin bağlı olduğu İstanbul Anadolu Adliyesine bağlıdır.
Zeytinburnu, Esenler, Bakırköy, Bahçelievler, Bağcılar, Güngören gibi semtler Bakırköy Adliyesi yetkilidir.
Esenyurt, Beylikdüzü gibi semtler Büyükçekmece Adliyesi yetki alanındadır.
Çağlayan, Kağıthane, Şişli, Sarıyer, Fatih, Eyüp, Eminönü, Beşiktaş, Bayrampaşa gibi ilçeler ise İstanbul Adliyesi ( Çağlayan Adliyesi ) ‘ne bağlıdır.
Kanunumuz da belirli istisnalar haricinde avukat ile temsil zorunluluğu bulunmamaktadır. İsim değiştirme davasını kişiler kendileri tarafından açabileceği gibi özel vekaletname verdiği avukatlar tarafından da açılmaktadır. Yaşı küçük olan kişiler için dava, velayet hakkına sahip veliler veya vekaletname verecekleri avukat tarafından açılabilir.
Nüfus müdürlüğü adına görevlendirilmiş bir memur davaya davalı sıfatıyla katılır.
Davayı açmak için özel belgeler gerekmez. Ancak isim değiştirme davası ve soyisim değişikli davası açılabilmesi için haklı sebepler olmasından bahsetmiştik. Bu haklı sebeplerin ispatı açısından gerekli evrakların olmasında fayda vardır.
İsim değiştirme davası ve soyisim değiştirme davası için objektif olarak isim değişikliğinin haklı sebebinin görüldüğü durumlarda tanık gerekmez. Mesela kişinin ismi toplumca ve bilimsel olarak veya türk dil kurumundaki isminin gülünç olarak belirtilmiş olması haklı sebebin mutlak varlığıdır ve bu durumda tanık gerekmez.
Ancak kişinin kendi özel sebepleri olması durumunda yani kişinin kendisinin ve çevresi tarafından bilinen bir zorluk ile karşılaşıldığı durumlarda bu zorukları ve yaşadığı güçlüğü ispat açısından mutlaka tanık gerekecektir.
Kişiler davalarını açarken dilekçelerinde yanlışlıkla davalı olarak Nüfus Müdürlüğünü belirtmek yerine, anne-babayı gösterdikleri yanlış durumlar yaşanmaktadır. Bir diğer yanlış ise isim düzeltme davası ile isim değiştirme arasında yaşanmaktadır. Kişilerin isimlerinde problem yok ancak nüfusda farklı yazıldığı için düzeltilme talebinde bulunduklarında bu dava değiştirme değil düzeltme davasıdır. Örneğin, ismi Gül olan kişinin nüfus müdürlüğünde Güli şeklinde yazılmasını dava eden kişi isim düzeltme davası açacaktır. İsim düzeltme davalarında tanık dinlenmesine gerek yoktur.
Bu davalar dilekçeleri düzgünce yazıldığında talep edilecek hususlar eksiksiz olması durumunda çok kısa sürede bitirebilmektedir. Mahkemelerin yoğunluğuna göre değişkenlik gösteririr. Mahkeme kararından sonra açıklanan hükmü temyiz veya istinaf yapmayacağınıza ilişkin vazgeçme dilekçesini mahkemeye verdikten sonra gerekçeli kararın daha hızlı bir şekilde nüfus müdürlüğüne gönderilmesi mümkün olacaktır.
Mahkeme isim değişikliği talebinizi hakkın kötüye kullanılıp kullanılmadığının tespitini yapacaktır. Hakkınızda süre gelen mahkemelerden veya izinizi kaybetmek adına yapılması durumunu kolluk yani emniyet birimlerinden gerekli bilgiler alınacaktır.
Söz konusu tarife, İstanbul Barosu Başkanlığınca avukat-müvekkil arasında belirlenecek akdi vekalet ücreti için tavsiye niteliğindedir. Söz konusu tarifeye uyma mecburiyeti yoktur. Taraflar, 02.01.2018 tarih 30643 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 2019 yılı avukatlık asgari ücret tarifesinde belirlenen sınırlar altında kalmamak kaydı ile akdi vekalet ücretini serbestçe belirleyebilirler. İsim değiştirme avukat ücreti ;
B- ASLİYE HUKUK MAHKEMELERiNDE GÖRÜLEN DAVALAR
Tapu veya Nüfus kayıtlarında isim düzeltme ve değiştirme, Yaş düzeltme, Kazai rüşt Davaları ==>> 6.100,00 TL