İşsizlik maaşı, işsiz kalan kişilere, işsizlik dönemlerinde geçimlerini sağlamak amacıyla devlet veya sosyal güvenlik kurumları tarafından ödenen bir tür sosyal yardımdır.
İşsizlik maaşı, işini kaybeden veya belirli şartları taşıyan kişilere belirli bir süre boyunca maddi destek sağlayarak, iş arama sürecine yardımcı olur ve ekonomik güvence sağlar.
İşsizlik maaşı, genellikle işsizlik sigortası sistemleri kapsamında verilir. İşsizlik sigortası, çalışanların işlerini kaybetmeleri durumunda maddi güvence sağlamak için bir tür sigorta sistemidir. Çalışanlar, genellikle maaşlarından kesilen primlerle bu sistemlere katkıda bulunurlar ve işsiz kalmaları durumunda işsizlik maaşı talep edebilirler.
işsizlik maaşı, İşsizlik Sigortası Kanunu kapsamında, kendi istek ve kusuru dışında işsiz kalan bireylere maddi destek sağlayan bir sosyal güvenlik hizmetidir.
İşsizlik maaşı alabilmek için bazı başvuru şartları bulunmaktadır. İşsizlik maaşı başvurusu yapmak isteyen bireylerin aşağıdaki şartları yerine getirmesi gerekmektedir:
Belirli şartlar doğrultusunda verilen işsizlik maaşı hakkı, bazı durumlarda geri alınabiliyor. İşte, ödeneğin kesildiği durumlar;
İŞKUR tarafından teklif edilen bir işin son iş yerindeki şartları kapsamasına rağmen işi, haklı bir nedene dayanmaksızın reddedenlerin ödenekleri tekrar başlatılmamak üzere kesilmektedir.
İşsizlik ödeneği aldığı dönemde kayıt dışı olarak çalıştığı tespit edilenlerin vatandaşların işsizlik ödenekleri tekrar başlatılmamak üzere kesilmektedir.
İşsizlik ödeneği aldığı süre içinde herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı öğrenilen vatandaşların “Emeklilik” gerekçesiyle yaşlılık aylığını almaya başladığı tarih itibarıyla kesilir.
İŞKUR tarafından önerilen meslek geliştirme, edindirme ve yetiştirme eğitimini haklı bir neden göstermeden reddeden veya kabul etmesine karşın devam etmeyen ve haklı bir nedene dayanmaksızın Kurum tarafından yapılan çağrıları zamanında cevaplamayan, istenilen bilgi ve belgeleri öngörülen süre içinde vermeyenlerin işsizlik ödenekleri kesilmektedir. Ancak, bu hallerin sona ermesi durumunda, ödemelere yeniden başlanmaktadır. Ödemenin süresi başlangıçta belirlenmiş olan toplam hak sahipliği süresinin sona erdiği tarihi geçememektedir.
Bu maaşın sınırları geçerli asgari ücrete göre belirleniyor ve en düşüğü brüt asgari ücretin yüzde 40´ı en yükseği ise yüzde 80´i kadar oluyor. Bu yıl rakamlar 711 lira ile 1.422 lira olarak belirlendi.
Bundan sadece damga vergisi kesiliyor. Bu parayı almak için mutlak surette İŞKUR´a başvurmak gerekiyor. Başvurular eskiden doğrudan yapılırken şimdi internet ortamında da oluyor. Ancak burada çalışan için 30 günlük kritik bir süre var.
Yeni Asır´ın haberine göre işten ayrıldıktan sonra en geç 30 gün içinde İŞKUR´a müracaat şartı var. Bu süreyi geçirmemek hak ettiğiniz parayı tam olarak almanız demek. Bu süreyi ne kadar geçirirseniz alacağınız para o kadar azalacak.
Örneğin bir çalışan son üç yılda 900 gün prim biriktirmişse ona 8 ay maaş verilecek. Eğer 30 gün yerine 60 gün sonra başvurursa maaşı 7 aya düşecek. Burada bazı mücbir sebepler, (hastalık, yakının vefatı gibi) kurumca geçerli sayılıyor.
İşsizlik maaşı alırken iş bulunursa bu kez sistem değişiyor. İş bulan sigortalının işsizlik ödeneği kesiliyor. Bulduğu işten de çıkartılırsa bu kez kalan kısmı almaya devam ediyor. İşsizlik ödeneği almak için söylediğimiz gibi haksız veya sebepsiz yere işten çıkmak ya da haklı fesih şartlarıyla kendi ayrılmak gerekiyor.
Bunun dışında, Son üç yıl içinde en az 600 gün sigortalı olarak primin ödenmiş olması ile işten ayrıldıktan önceki 120 gün içinde primin ödenmiş olması isteniyor.
Alınacak işsizlik maaşının süresini de ödenen primler belirliyor. Buna göre son 3 yıl içinde 600 gün prim ödeyene 6 ay, 900 gün prim ödeyene 8 ay ve 1080 gün prim ödeyene 10 ay maaş ödeniyor.
Hizmet akdinin feshinden önceki son üç yıl içinde; 600 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 180 gün, 900 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 240 gün, 1080 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 300 gün, süre ile işsizlik ödeneği verilmektedir.
Kendi istek ve kusuru dışında işsiz kalan Hizmet akdinin sona ermesinden önceki son 120 gün hizmet akdine tabi olan Hizmet akdinin feshinden önceki son üç yıl içinde en az 600 gün süre ile işsizlik sigortası primi ödemiş olan Hizmet akdinin feshinden sonraki 30 gün içinde en yakın İŞKUR birimine şahsen ya da elektronik ortamda başvuran kişiler işsizlik ödeneğinden faydalanabilecektir.
İşsizlik ödeneği başvuruları izleyen ayın sonuna kadar sonuçlandırılır. İşsizlik ödeneği, her ayın beşinde aylık olarak işsizin kendisine ödenir. Ödeme tarihini öne çekmeye Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı yetkilidir. Sigortalı işsizlere ödemeleri, Kuruma bildirdikleri Banka Hesap numaraları (IBAN) aracılığıyla, hesap numaralarının eksik veya hatalı bildirilmesi durumunda ise en yakın PTT Bank aracılığı ile yapılmaktadır.
2023 yılında en az 4 ay çalışan bir işçinin, işsizlik ödeneği alma şartlarını taşıması durumunda, sigortalının son dört aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının %40’ı olarak hesaplanmaktadır. Bu şekilde hesaplanan işsizlik ödeneği miktarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının %80’ini geçememektedir. Görüleceği üzere en düşük günlük ortalama brüt kazancının %40ı olarak hesaplanmaktadır.
Bu konu hakkında benzer makaleler için tıklayın