İstinaf Mahkemesi, ilk derece mahkemelerinin vermiş olduğu ya da vereceği kararlara karşın taraflardan birisinin yapacağı başvuru üzerine inceleme yapan bölge adliye mahkemelerine denir. Vatandaşların en çok sorduğu sorulardan birisi olan istinaf nedir sorusunun cevabı ise, yerel bir mahkeme kararının esas veya hukuk bakımından hukuka aykırı olduğu düşüncesi ile başvurulabilecek bir kanun yoludur.
Özellikle istinaf nedir bunun bilinmesi yapılacak olan hukuki başvurular açısından oldukça fazla önem arz eder. İstinaf yoluna başvurulduğunda verilen kararın hukuka uygun olup olmadığı tekrar incelenerek oluşabilecek uyuşmazlığa ilişkin yeni bir karar alınabilir. İstinaf, ilk derece mahkemelerinin verdiği kararların hem hukuki hem de olay yönünden üst derece mahkeme tarafından denetlenmesi anlamına gelir.
İçindekiler
Vatandaşlar tarafından sorular istinaf nedir sorusu sonrasında en çok merak edilen sorulardan bir tanesi de istinaf mahkemesi süresinin ne kadar olacağıdır. Davaların hemen hemen büyük bir çoğunluğu istinaf edilerek bölge içerisinde yer alan bölge adliye mahkemelerine taşınır. Bu noktada istinaf mahkemesi ne demek ve istinaf mahkemesine başvuru süreleri ne kadar olmalıdır sorularına açıklık getirmek gerekir.
Yerel mahkemeler tarafından verilen kararların esas ve usul olarak aykırı olduğunu düşünen bir çok vatandaşın öncelikle ilk olarak başvurması gereken kanun yolu istinaf kanun yolu olarak bilinir. Bu nedenle de istinaf nedir sorusunun cevabının bilinmesi oldukça önemlidir. Özellikle istinaf mahkemesi üst mahkeme niteliğinde olması sonucunda her yargı biriminde faaliyet göstermez.
2022 yılına gelinmesi ile birlikte Türkiye’de 81 il bulunmasına rağmen istinaf mahkemesi sayısı 18 olarak kaydedilmiştir. Bu nedenle de bu kadar il içerisinde yer alan sayılı istinaf mahkemelerinin ne kadar süreceği de bu husus göz önüne alınarak düşünülmelidir.
Dava dosyalarının ve adli olayların düşük olduğu özellikli bölgelerde istinaf süresi ortalama olarak 6 ay ila 1 yıl arasında değişebilir. Ancak ve ancak dava dosyalarının ve suç oranlarının sayılarının daha yüksek olduğu bölgelerde ise, istinaf karar süresi 1 ila 2 yıl arasında değiştiği bilinir.
Öncelikle istinaf nedir bulunun bilinmesi doğru şekilde hareket etmek adına oldukça önemlidir. Bunun bilinmesinden sonra ise istinaf yolunun ne olduğu daha kolay kavranabilir bir husustur. İstinaf yolu, ilk derece mahkemelerinin vermiş olduğu kararlara karşın başvurulabilecek ve söz konusu kararların ikinci derecedeki yargılama makamları tarafından gerek hukuki gerek vakıa açısından incelenme sürecine verilen isim için kullanılır.
Temyiz kanun yolunun istinaf kanun yolundan en mühim farkı, istinaf mercilerinin kimi özel durumlarda ilk derece mahkemelerinin yerine geçerek esas ve bilirkişi olarak karar verebilmesidir.
İlk derece mahkemelerinin vermiş olacağı kararlara karşılık olarak vatandaşlar istinaf yoluna başvurabilme hakkına sahiptir. Böylelikle ilk derece mahkemelerinin vermiş olduğu kararların hukuka uygun olup olmadığının denetlenmesi amacı ile birlikte Bölge Adliye Mahkemesi’ne başvurulabilmesi kararı istinaf etmek anlamını taşır. Bu anlamda da istinaf nedir , istinaf mahkemesi nedir sorularının cevabının bilinmesi gerekir.
İlk derece mahkemelerinin vermiş olduğu ya da verebileceği bütün kararlara karşın istinaf kanun yoluna başvurulamaz. Bu nedenle sadece ilk derece mahkemelerinin kesinleşmemiş olan kararlarına karşı istinaf kanun yoluna başvurulabilir.
2022 yılı için 8 bin Türk Lirasını geçmeyecek mal varlığı davalarına karşılık verilecek olan kararlar verildiği anda kesin olarak görülen kararlardır. Tüm bu kararlara karşılık istinaf yolu tamamen kapalıdır. Ancak bu miktarı aşan malvarlığı davalarına karşılık verilecek olan kararlara istinaf kanun yolu açıktır ve başvurulabilir durumdadır.
Manevi tazminatlara ilişkin olan kararlarda ise değer ve para miktarına bakılmaksızın istinaf kanun yoluna başvurulabilir. Ceza yargılamalarında ilk derece mahkemelerinin vermiş olduğu kesin kararlara da istinaf kanun yolu başvuruları açıktır.
Ancak hapis cezasından para cezasına çevrilen adli para cezaları hariç, kanunda kesin olarak belirlenen maddiyat sınırını aşmamış olan mahkumiyet hükümleri için beş yüz günü geçmeyen ve adli para cezasını gerektiren beraat kararlarına ve kanunlarda özellikle kesin olduğu belirtilen hükümlere istinaf kanun yolu kapalıdır.
İstinaf mahkemesi ve istinaf nedir sorularının vatandaşların kafasında bir yer edinmesinden sonra sıra istinaf başvurusu konusuna geliyor. İstinaf başvurusu, ilk derece mahkemeleri tarafından verilmiş olan kesin kararın tekrar değerlendirilebilmesi adına bir üst mahkemeye taşınmasına imkan sunabilen hukuki bir işlemdir.
İstinaf başvurusu öncelikle başka bir yer mahkemesine veya kararı veren mahkemeye verilebilecek olan bir istinaf dilekçesi ile gerçekleştirilir. İstinaf kanun yoluna başvurma süresi ise bu hususta iki haftadır.
Dosyanın istinafta yer alması ve bulunması dosya istinafta ne demek sorusunu akıllara getirirken, ilk derece mahkemelerinin vermiş olduğu karara karşın istinaf kanun yoluna başvurulmuş olduğu ve hemen hali hazırda Bölge Adliye Mahkemesi’nin inceleme aşamasında olduğu ve henüz kesin bir karara varılmadığı anlamını taşır. Bir istinaf incelemesi yalnızca tarafların bu konuda bir taleplerinin olması ile mümkün olmaktadır.
Savcı bir ceza mahkemesinde kamudaki herkes adına hareket ederek adalete hizmet vermekle yükümlü bir makamda bulunur.
Bir suç şüphesinin varlığı ortaya çıktığında kamu adına herkes için bir dava açmakla yükümlü olmasının yanı sıra adaletin de yerine getirilmesi için mahkeme kararlarına karşı da sanık lehine yahut aleyhine istinaf kanun yoluna başvurmakla yükümlü kişiler arasında yer alır.
Bu sebeple de istinafa gidebilecek yetkili kişilerden sayılan savcı bu konuda kararlar alabilmekle mükellefken, dosya durumu istinafta ne demek sorusuna karşılık olarakta cevap verebilecek yetkili kişilerden birisi olarak bilinir.
İstinaf başvurusunun esas olarak incelenmesi sonucunda, ilk derece mahkemesinin vermiş olduğu kararın kısmen kabul edilmesi durumuna istinaftan kısmi dönme durumu adı verilir.
İstinaf başvurusuna konu olacak olan sebeplerin gösterildiği dilekçeye gerekçeli istinaf dilekçesi adı verilir. Ceza yargılaması aşamasında yedi gün içerisinde hükmü verilen mahkemeye dilekçe verilerek iletilmesi halinde istinaf başvurusunda bulunulabilir.
Savcı hariç tutularak, istinaf başvurusunda gerekçe gösterilmesi gerekmez. Daha sonrasında ilgililer tarafından gerekçeli istinaf dilekçesi de verilebilir.
Bir istinaf mahkemesinin esastan reddi nedir ve istinaf nedir vatandaşın internette aradığı yanıtlar arasında yer alırken, istinaf başvurusu neticesinde istinaf mahkemesi usule ilişkin bir inceleme yapar. Usule ilişkin bir inceleme sonucunda eksiklik görülmezse karar esas bakımından incelemek için işlemlere başlar.
Esastan inceleme aşamasında verilecek olan kararlardan birisi de istinaf başvurusunun esastan reddi olabilmektedir. İstinaf mahkemesi, ilk derece mahkemelerinin vermiş olduğu kararlardan herhangi birisinde bir usule veya esasa ilişkin bir hukuki aykırılık görmezse, istinaf başvurusunun esastan reddine karar verir. Yani kısacası istinaf mahkemesinin esastan reddi, istinaf mahkemesinin ilk derece mahkemesi tarafından verilen kararı tamamen yerinde gördüğü anlamına gelir.
Bir istinaf incelemesi şu anlama gelir; ilk derece mahkemelerince verilen kararların yasal süresi içerisinde olmak şartı ile istinaf kanun yoluna başvurulması halinde görevli ya da yetkili Bölge Adliye Mahkemeleri’nce gerek hukuki gerekse olay açısından incelenmesi durumudur.
İstinaf masrafı nedir sorusunun cevabı bir istinaf başvurusunun hukuk davasına yahut ceza davasına yönelik olmasına göre değişebilen bir kriterdir. Ceza yargılamaları bakımından temyiz ve istinaf başvurularında harç bedeli alınması söz konusu değildir.
Ancak 2020 yılı itibari ile Bölge Adliye Mahkemeleri içerisinde yer alan Hukuk Dairelerine yapılacak olan bir istinaf başvurusu için alınacak olan harç bedeli 148,60 TL olarak belirlenmiştir.
Bir ilk derece mahkemesince verilmiş olan kararların tebliğinden itibaren belirlenen yasal süre içerisinde Bölge Adliye Mahkemesi’ne gönderilmek üzere kararı verecek olan ilk derece mahkemesine sunulacak olan istinaf talepli bir dilekçe anlamına gelir.
İstinaf dilekçesi, istinaf mahkemeleri ve istinaf başvuruları ile alakalı olarak bazı önemli detaylar hakkında en doğru ve en güvenilir bilgileri almak adına sinaneroglu.av.tr sitesini ziyaret edebilir ve istinat mahkemeleri ile ilgili en doğru bilgiye ulaşabilirsiniz.