Kamu Değeri kavramı kamu yönetiminin gündemine girmesiyle geleneksel kamu yönetimi ve yeni kamu yönetiminden farklı bir paradigma olarak ilan edilmiştir. Kamu yararı, kamu hizmeti veya kamu malı gibi kamu yönetiminde sık duyulan bu kavramlar ile kamu değeri kavramı arasında ciddi farklılıklar kendini göstermektedir.
Kamu yararı bürokratların ve siyasetçilerin savunabilecekleri bir politikanın doğruluğu için başvurulan, kamu refahı, genel refah ve ortak kabul edilen iyinin biçimsel yönlerini kapsayan bir kavramdır. Kamu değeri ise üretilen kamu hizmetinin çıktılarının yanında sonuçlarını içeren, insanlar için anlamlı olana odaklanan, pasif anlamda çıkarları korumak yerine aktif anlamda bir değer oluşturan, politikaların üretilmesi ve hizmetlerin dağıtılmasıyla ilgilenen bir kavramdır.
Kamu değeri, birey ve toplum arasındaki ilişkilerde bir bağlantı içermektedir. Bireylerin veya grupların temel ihtiyaçlarının nasıl karşılanacağını etkileyen değerler kamu değeri olarak isimlendirilir. Bazı durumlarda toplumun geneli için üretilen faydalar ile başka insanlara yüklenen negatif değerler arasındaki dengeyi de yansıtmaktadır.
Kamunun ürettiği değerin, kamu yöneticileri ve vatandaşlar tarafından analiz edilmesinde altı ilkeye dikkat edilmesi gerekmektedir;
Kamu değeri kavramına göre kamusal olarak değerli kılınan şey aslında kısmen halkın ona değer vermesidir. Kamu değeri oluşturma, bireylerin tek başına değer belirleyici olmasını kabul etmez. Kamu yöneticilerinin eylemlerini değerlendirmeyi içeren süreçlere yani hesap verebilirliğe oldukça önem verir.
Geleneksel kamu yönetiminde, siyaset karar verme ve politika oluşturmayla sınırlıdır. Yeni kamu yönetiminde siyaset piyasa ve özel sektör lehine hareket ederek rolünü daraltmaktadır. Fakat kamu değeri modelinde, kamu değerine odaklanmış bir kamu yöneticisi siyasetçiler, vatandaşlar ve özel sektör temsilcileri gibi farklı kesimlerle işbirliği yapılmasını önemser.
Değer oluşturma iki faktöre dayanmaktadır. Kamu yöneticisi bir amacın diğerine göre daha değerli olup olmadığına karar verir. Değerli olan şey yöneticinin çevresindeki şartlarla ilgilidir. Neyin değerli olduğu insanların istekleri ve yargıları belirler. Bunun sonucunda siyasiler tarafından siyasi karar alınması gerekliliğinin ortaya çıkması durumu kamu yöneticisine her hangi bir sorumluluk doğurmaz.
| Yöneticilerin Amacı | Vatandaş/Hizmet Kullanıcısı Tercihlerine Cevap Verme, Hizmet Ağlarını Yönlendirme ve Hizmet Kalitesi Artırarak Güven Tazeleme |
| Performans Yönelimi | Memnuniyet, Sürdürülebilirlik, Hizmet Çıktıları ve Güven İçeren Amaçlar |
| Kamu Yararı Tanımı | Kamusal Müzakereler Sonrasında Meydana Gelen Karmaşık Etkileşim Süreci Yoluyla Üretilen Bireysel ve Kamusal Tercihlerdir. |
| Hesap Verme Modeli | Vatandaşlara, Hizmet Kullanıcılara ve Kaynak Sağlayanlara Hesap Verme |
| Kamu Hizmetine Yaklaşımı | Hiçbir Sektör Kamu Hizmeti Üzerinde Tekel Olma Yetkisine Sahip Değildir, Değerleri Paylaşmak Önemlidir |
| Hizmet Sunma Sistemi | Kamu Sektörü Kuruluşları, Özel Şirketler, Kamu Yararı Şirketleri ve Gönüllü Girişimler Aracılığıyla |
| Halkın Yönetime katılımı | Vatandaşlar ve Önemli Paydaşları da İçerecek Biçimde Çok Boyutludur ve Halkın Yönetime Katılımı Oldukça Önemlidir |
Kamu değeri kavramı belirli kamu sektörü alanlarındaki değişim ve ilerlemelerin açıklanmasında kullanılmaktadır. Kamu değeri üretmek için halkın yetkili olması gerekir. Halkın katılımcı demokrasi eliyle kamu parasını harcama ve kamu değeri oluşturması için ilgili organlara kaynak tahsis etmek için uygunluk vermesi gerekir. Vatandaşlar yetki verme çevresinin kilit görevini üstlenmektedir. Kamu çalışanları ile hizmet kullanıcıları birlikte hareket ederek kamu değeri oluşturulur.
Kamu değerinin etkinliği ölçülürken kullanılan “Kamu Değeri Performans Göstergesi”, hedef belirlemeyi, planlamayı, karar verme sürecinde müzakereci katılımı, tüketici geri beslemesini içermektedir.
Kamu Yönetimi Çalışması