Kelime grubu (cümle öbeği), birden fazla kelimeden oluşan, yapı ve anlam bütünlüğü olan, bir cümle içinde bir bütün olarak ele alınan ve incelenen, belirli kurallar çerçevesinde bir araya gelen kelime grubudur. Kelime kombinasyonları oluşturmanın sebepleri, karşılaşamadığımız veya tek kelime ile anlatamadığımız durumları ifade etmektir. Türkçede tamlamalar cümle içindeki tek kelime olarak kabul edilir ve yapısında genellikle bir ana ve yardımcı bileşen bulunur. Öbek fiiller ve edat grupları dışındaki kelime gruplarında yardımcı öğe önce gelir ve onu ana öğe takip eder. Kelime gruplarını oluşturan unsurların konuşma ve şiirdeki yeri değişebilmektedir. Türk Türkçesindeki başlıca kelime birleşimleri şunlardır:
1. yineleme seti (çift)
Sinerji, çokluk, pekiştirme ve süreklilik amacıyla iki eş anlamlıdan oluşan bir kelime grubudur.
örnekler
Tekrar kombinasyonları Bir kelimenin tam sıklığı, zıt ve eş anlamlı kelimelerin birlikte kullanılmasıyla oluşturulur.
Örnekler:
Yinelenen gruplar cümle öğelerinde özne, nesne, dolaylı nesne ve zarf tümleci olarak kullanılabilir. İsim tamlamalarında ve sıfat tamlamalarında da karşımıza çıkabilir.
Örnekler:
2. Grubun adı
Bir kişinin adının herhangi bir çekim eki olmaksızın akrabalık gösteren bir unvan veya adla birleştirilmesiyle oluşan kelime grubudur. Unvan veya akrabalık sözcükleri isimden önce veya sonra gelir.
Örnekler:
3. Grubu Düzenle
Bir isim ve bir edattan oluşan bir kelime grubudur. Bu kelime grubunda isim başta, edat ise sondadır.
Örnekler:
Bir isim öğesi ve onunla ilişkili bir ünlem işaretinden oluşan bir kelime grubudur.
Örnekler:
4. Bağlama grubu
Bir eşanlamlı, sıralama görevinde edatlara sahip iki veya daha fazla isim öğesinden oluşan bir kelime grubudur. Edat (bağlaçlar), “and, or, with, but, not, but, to, so that really, while, çünkü, while” gibi isim unsurları arasında bulunur.
“Da… ayrıca…, hem… hem de (çok)…, ya… ya da (veya)…, ne… ne de (ne)…, ihtiyacın var. .. çağrışımlar eğer (eğer) …, olsun … yanlışlıkla . .., bazen … bazen … “ayrıca bir bağlantı grubu oluşturur.
Örnekler:
5. Yerleşik ad grubu
Çekim eki içermeyen ardışık isimlerden oluşur.
Örnekler:
6. Sayı grubu
Sayılardan oluşan bir kelime grubudur. Sonunda bir son ek olmadan birleştirilen daha küçük sayılar. Sayı grupları ayrı yazılır. Her eleman bir sayı grubu, sıfat tamlaması veya tek bir kelime olabilir.
Örnekler:
7. Grup üyeliği
-ki ait olma ekinden oluşan bir kelime grubudur. Bir cümlede zamir veya sıfat görevi görür.
Örnekler:
8. Kısayol grubu
Bir ismin iki unsurunun birleşiminden oluşur. Genel olarak, zarflar, isimler ve sıfatlar gibi ulaçların kısaltılmış veya kipsel biçimleridir. Ana kısayol grupları şunlardır:
• Grup İçerme: “Açık el, güçlü bilek, cesur, vb.”
• İfade grubu: “Her duyguyu açıklayın-, evi temizleyin-, kitabı okuyun-“
• Grup yaklaşımı: “arkadaş canlısı, evini seven, bağımsız”
• Seyirci grubu: “Her yıl, hafif ama ağır, şafakta kırmızı bir bayrak dalgalanır”
• Terk Etme Grubu: “Kel Doğmamış, Yürekten, Kontrolden Çıkmış”
• Yakınlık grubu: “Komşumuz, arabam” (Yalnızlık tümcesinden farkı, ikinci öğe olan tümcenin iyelik eki almamasıdır.)
• Araç grubu: “Kendisiyle barışık (insan), kitap dolu (ev), benimle dost (insanlar)”
9. İsim grubu (aday tamlama)
a) belirli isim grubu (belirli isim tamlaması)
b) belirsiz isim grubu (belirsiz isim tamlaması)
10- sıfat grubu (sıfat tamlaması)
11. Sözlü (sözlü) grup
a. fiil sıfat grubu
B. fiil isim grubu
c. zarf grubu fiil
12. Bileşik fiil grubu
Halit Ziya Uşaklıgil Kesit Ölçüsü
[wpcin-random-posts]