Özellikle okul çağındaki çocuklar kış aylarında sık sık hastalanırlar. Bunlar genellikle üst solunum yolu ile başlayan ve tedavi edilmezse ilerleyebilen hastalıklardır. Soğuk havada bağışıklık sistemimizin zayıflaması da enfeksiyon hastalıklarına davetiye çıkarır. Üst solunum yolu hastalıklarının pek çoğu antibiyotik tedavisi gerektirmeden şikayetlere yönelik uygun tedavi ile geçer. Ancak her zaman bu şekilde seyretmez. En doğru yaklaşım ise hastalığa yakalanmadan önlem almaya çalışmaktır. Bu noktada kış hastalıklarını önlemek için neler yapılabilir sorusunun yanıtlarına bakmak gerekir. Acıbadem Maslak Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Çiğdem Yavrucu çocukları kış aylarında tehdit eden hastalıklardan korumanın yollarını anlattı, önemli öneriler ve uyarılarda bulundu.
Okulda çocuğunuzun terleyip üşümemesi için ince çok kalın olmayan kıyafetler tercih edebilirsiniz. İnce ama birkaç kat olan kıyafetler ısı dengesinin sağlanması açısından önemlidir. Ayakları korumak için de pamuklu, terletmeyen çoraplar tercih edilebilir. Özellikle sinüzite karşı baş ve alını korumak önemlidir. Baş bölgesinden ısı kaybı fazla olabileceği için bere takmayı ihmal etmeyin. Atkı takmak da işe yarayacaktır. fakat atkı ağız bölgesinde olduğundan sık sık yıkanması gerekir.
Anne sütü bebeğinizi hastalıklara karşı koruyan, bağışıklık sistemini güçlendiren tüm öğeleri içerir. Dünya Sağlık Örgütü; bebeklerin ilk 6 ay sadece anne sütüyle beslenmelerini, 6. aydan sonra da ek gıdalarla birlikte 2 yaşına kadar anne sütüyle beslenmeye devam etmelerini önermektedir. Siz veya bebeğiniz gribe yakalansanız da bebeğinizi emzirmeniz gerekir.
Çocuklar vücudumuz için yapı taşı olan proteinlerden zengin beslenmeli. Bunun için haftada en az 2 kez balık, 2-3 kez kırmızı et, 2-3 kez bakliyat (kuru fasulye, nohut mercimek v) yemelidir. Kahvaltıda her sabah yumurta, peynir ve zeytin yemeleri önemlidir. Kış aylarında özellikle de C vitamin deposu olan portakal, mandalina mutlaka yenmelidir. Okula giden çocukların beslenme çantasına bir iki mandalina koyulabilir. Kalsiyum ve proteinden zengin süt, bağışıklık sistemimizi güçlendiren ev yapımı yoğurt veya kefir gibi probiyotikler, muz gibi prebiyotiklerin yenmesine dikkat edilmelidir.
Grip ve benzeri enfeksiyon hastalıklarından korunmanın ilk şartı iyi yıkanmış ellerdir. Eller gün içerisinde sık sık yıkanmalıdır. Çocuklara el yıkama alışkanlığı kazandırılmalıdır. Eller su ve sabun ile yaklaşık 10-15 saniye iyice yıkanmalıdır. Tırnak içleri temiz olmalıdır. Özellikle dışarıdan gelindiğinde, yemekten önce bebeğe temas etmeden önce eller yıkanmalıdır.
Zencefilin doğal antialerjik (antihistaminik) özelliği, öksürük üzerinde doğal tedavi edici bir etki sağlar. İçerdiği C, E vitamini, kalsiyum, fosfor ve demir ile de hem bağışıklık sistemini uyarıyor, hem de antioksidan özellik sağlıyor. Zerdeçal da içerdiği antioksidanlar, C ve E vitamini ile bağışıklık sistemini güçlendiriyor, hastalıklara karşı koruyucu etki ve direnç sağlıyor. Eğer çocuğunuzun alerjisi yoksa zencefil ve zerdeçal gibi gıdaları bal ile birlikte tüketmesini sağlayın. Günde bir defa, 1 bardak sütün içine 1 çay kaşığı zencefil veya zerdeçal katabilir veya 1 tatlı kaşığı bal (eğer bala alerji yok ise) ile 1 çay kaşığı toz ya da taze zencefili karıştırıp macun kıvamına getirebilirsiniz. Bunların yanı sıra 1 çay bardağı ıhlamur içine 1 tatlı kaşığı bal ve 1 çay kaşığı toz zencefili ekleyebilirsiniz. Ancak dikkat! Bu gıdaların 1 yaş altındaki çocuklara verilmesi uygun değildir.
Kapalı mekanlarda, öksürük ve hapşırık yoluyla mikroplar çok daha kolay yayılır. Okul gibi kalabalık ve kapalı mekanlarda bu mikropların bulaşma riskleri çok yüksektir. Evin ısısı 23-24 dereceyi aşmamalı ve günde en az bir defa 5-10 dakika havalandırılmalıdır.
Şeker ve şekerli ürünler bağışıklık sistemini zayıflatan önemli bir etkendir. Bu yüzden çocuğunuzu şeker gibi zararlı karbonhidratlardan uzak tutun.
Ceviz, badem ve fındık gibi kuruyemişler içerdikleri E vitamini, çinko ve omega 3 yağ asitleri sayesinde bağışıklık sistemini güçlendirir. Çocuğunuzun her gün bir avuç ceviz, badem, Antep fıstığı, fındık, kuru üzüm, yaban mersini gibi karışım kuruyemişleri yemesini sağlayın. Küçük çocuklara kuruyemiş verilmemelidir. 3 yaş altında çocuklarda solunum yoluna kaçma riski vardır. Ayrıca 2 yaş altı çocuklara da alerji riski nedeniyle önerilmez.
Kalorifer ve soba odadaki nemi kurutur ve boğazın tahriş olmasına sebep olur. Bunun sonucunda üst solunum yolu enfeksiyonları riski artar. Çocuğunuzun bol bol su içmesini sağlayarak buna engel olabilirsiniz. Yeteri kadar su içmek bağışıklık sistemini güçlendirecektir.
Çocuklar yorgun ve uykusuz olduklarında vücut dirençleri düşer. Hastalıklara karşı vücudu güçlendirmek için çocuğunuzun yeterli süre uyumasını sağlayın.
Spor ve aktif hareketli bir yaşam tarzı çocuğun gelişimine çok yönlü bir fayda sağlayacaktır. Çocuğunuzu 4-5 yaşlarında yüzme ve jimnastiğe, 7-8 yaşlarında tenis veya futbola, 9-10 yaşlarından sonra da basketbol, voleybol veya su topu gibi çeşitli sporları yapmaya teşvik edebilirsiniz.