Klimalarda elektronik kart arızaları elektrik şebekesi, montaj, bakım, ara bağlantılar ve elektromanyetik alana maruz kalmadan dolayı oluşmaktadır.
Elektronik çağının iki talihsiz gerçeği vardır; elektrik santralleri, duyarlı elektronik cihazların istediği temiz ve sürekli gücü temin edemez ve cihazların sağlığından ve güvenli çalışmasından müşterinin kendisi sorumlu olur. Yapılan bir araştırmada tipik bir klima cihazının birçok kez güç problemiyle karşı karşıya olduğunu ortaya çıkarmıştır. Güç problemlerinin etkisi cihaz donanım bozulmalarından, mikroçiplerdeki tüm bilgilerin kaybolmasına ya da kart yanmalarına kadar değişmektedir.
Klima Elektronik Kartların Yapısı ve Yerine Getirdiği Görevler
Günümüzde teknikte en büyük gelişme elektronik dalında olmuştur. Yarı iletken maddelerden yapılmış diyot, transistör, tristör, diyak ve triyak gibi elemanlar elektrik ve elektronik kumanda devrelerinde çok kullanılmaktadır. Bu tür yarı iletken teknolojisine dayalı elektronik devre elemanlarının çalışma ilkeleri transistör teorisine dayanmaktadır. Bu çok ayrıntılı ve teknik bir konudur.
Elektronik sistemlerde kullanılan elemanların hareket eden parçaları yoktur. Basit anlamda bir elektronik kontrol devresinde çevresel şartlara (sıcaklık, nem, manyetik alan, yoğunluk, seviye farkı vb.) göre değişen, akım, gerilim, direnç ve frekans değerlerinden faydalanılır. Bu değerlerdeki değişmeler hassas olarak algılanır ve sistemde bağlı bulunan cihazın kontrolü veya kumandası sağlanır.
Genellikle klima cihazlarındaki elektronik kartların iki ayrı devresi vardır. Bu devrelerin biri kumanda devresi diğeri de güç devresidir. Aşağıdaki resimlerde görüldüğü gibi. Birçok klimada kumanda ve güç devresi tasarımı değişmektedir. Yani tek bir elektronik kartta ya da her iki devrede ayrı ayrı kartlarda imalatı söz konusudur. Kumanda devresi üzerinde bulunan mikroişlemci üzerine yazılmış programlar ile klima kontrol ve kumandası sağlanır. Tabiî ki mikroişlemci de bilgileri kullanıcın kullandığı kumandadan ve sensörlerden (termistör) alır. Almış olduğu bilgiler doğrultusunda güç kartı üzerinden klima cihazının elektriksel elemanlarına (fan motorları, kompresör, solenoid valf gibi) kumanda eder.
Klima Elektronik Kart Devresi
Klimalardaki elektronik kart besleme enerjisi bir trafo ile voltajı düşürülerek sağlanır. Genellikle 12 voltla çalışmakta olup bazı marka cihazlarda 24 volt ile çalışanları da vardır. Gerilimin düşürülmesi için kullanılan trafolar elektronik karta montajlı ya da tamamen ayrı bir şekilde karşımıza çıkabilir. Elektronik kart düşük gerilimde çalışsa da güç devresi üzerindeki manyetik röleler ile yüksek gerilimde çalışan elemanların (fan motoru, kompresör vb.) kontrol ve kumanda imkânı sağlar.
Klima Trafosu
Günümüzde “inverter” tip dediğimiz klimaların dışında üretilen birçok klimanın elektronik kartları iç ünite içerisine yerleştirilmiştir. Klima, iç ünite fan motoru plastik yuvasına kızaklı bir şekilde tırnaklar vasıtasıyla monte edilir. Klimaların dış ünitesinde ise sadece kompresör ve dış ünite fan motoru yol verme elemanları (kapasitör, bağlantı terminali ve klamensleri) bulunur. Kontrol ve kumanda teknolojisinin ilerlemesi ile klima cihazlarının elektronik kartlarının ebatları küçülmüş, genellikle güç ve kumanda devreleri tek kart üzerinde imal edilmektedir. Günümüzde on off çalışma prensibiyle üretilen birçok klima cihazının dış ünitesinde elektronik karta gerek duyulmamıştır. Daha çok inverter tip klimaların dış ünitelerinde yer alan elektronik kart, kompresörün değişen yük koşullarını karşılamak üzere kullanılmaktadır.
Klima Elektronik Kart Montajı
Inverter klimaların teknolojik özelliklerini şöyle açıklayabiliriz. Inverter; enerji tasarrufu sağlamak için geliştirilmiş bir özelliktir. Klimaların dış ünitelerinde kompresörün devri elektronik donanım desteği ile frekans kontrollü, kompresörün dönme hızı değiştirilerek yüke göre kapasite değişimi sağlanabilmektedir. Böylece düşük yük koşullarında enerji tasarrufu sağlanmaktadır. Alternatif akım (AC) ve doğru akım (DC) ile frekansı ve gerilimi ayarlanabilen düzeneklere inverter sistemler adı verilir. Kalkış akımları olmadığından şebekeye ve cihaza zarar vermez. Sistem dur-kalk şekilde çalışmaz. Minimum ve maksimum aralıklarda yük kontrollü çalışır. Bahsedilen frekans değişiminde kullanılan elektronik kart büyüklüğünden dolayı dış ünite yer almaktadır.