İlk bakışta, mentorluk ve koçluk benzer görünebilir. Her ikisi de danışanların kişisel ve profesyonel gelişimini desteklemek için vardır ancak bu iki terim birbirinin yerine kullanılamaz. International Mentoring Group (IMG), mentorluğu “Bir kişiden diğerine doğrudan deneyim ve bilgi aktarımı süreci” olarak tanımlar. Mentor, sektörde başarıya ulaşmıştır ve uzmanlığını gönüllü olarak ilgili kişilerle paylaşır. IMG, koçluğu da “belirlenen hedeflere ulaşmanın bir yöntemi” olarak tanımlar. Şirket çalışanı olan ya da olmayan bir koç, danışanların ve müşterilerin kuruluş tarafından tanımlanan belirli, acil hedeflere ulaşmalarına yardımcı olur. Kuruluşlar hem mentorları hem de koçları kullanabilir.
Koçlukta, bir insan ya da grubun performansını ve refah seviyesini iyileştirmek için hedefler belirlenerek, değerler ve inançlar keşfedilerek eylem planları oluşturulur. Bu iyileştirme durumuna öğüt vererek değil, kişinin farkındalığı artırılarak ulaşılır ve kendi kendine öğrenmeyi pekiştirmek için sorgulama yoluna gidilir. Koç, danışanın çalışma alanıyla ilgili herhangi bir bilgi, beceri veya deneyim sahibi olması gerekmez. Aksine, buradaki bilmeme durumu bir avantaj olabilir zira bu durum koçu daha tarafsız sorular sormaya teşvik edebilir.
Mentorluk, Homeros’un oğluna öğretmen ve arkadaş olarak bakması için Mentor adlı bir koruyucu atadığı Homeros’un klasik şiiri “The Odyssey” ile antik Yunanistan’da ortaya çıkmıştır. Mentorluk, belirli bir alanda daha az deneyime sahip olan insanlara mentorun kendi deneyimlerini ve tavsiyelerini aktarma işidir diyebiliriz.
Doğru koçu bulmak, koçluk programının başarısı için çok önemlidir. Danışan ile koç arasında, iyi bir eşleşme ve güçlü bir ilişki geliştirme potansiyeline sahip olmalarını sağlayan bir toplantı yapılır ve bu toplantı koçluk seanslarının dışında yer alır. İyi bir koç, danışanıyla sağlam bir ilişki kuracak ve ilişkinin başarısını devam ettirmek için çeşitli önlemler alacaktır.
Bir koçun verilen koçluk danışmanlığına olan bağlılığı, programın başarısı açısından çok önemlidir. Koçlar, yüz yüze veya telefonla düzenli bir toplantı programı oluşturacak ve danışanlarını programdan sorumlu tutacaklardır.
Gizlilik, etkili bir koçluk ilişkisinin önemli bir parçasıdır. Bir danışan, koçuna karşı açık ve dürüst olabileceğini ve koçluk ilişkisi içinde paylaşılan hiçbir bilginin bunun dışında paylaşılmayacağını hissetmelidir. Rapor verirken koçlarının organizasyonlarına herhangi bir hassas bilgi sağlamadığına güvenmek, danışanın koçuyla açık ve dürüst bir şekilde konuşmasına imkan verir.
Başarılı bir koç, dürüst ve yapıcı geri bildirim sağlayarak koçluk ilişkisinin verimli olmasını sağlar. Koçluk ilişkisinin bütünlüğü, danışanın koçundan aldığı geri bildirim ve tavsiyelerin gerçek ve doğru bir yerden geldiğine güvenmesine bağlıdır. İyi bir koç, danışana verdiği geribildirimi dikkatlice değerlendirecek ve danışanın geri bildirime dayalı değişiklikleri hayata geçirmesine yardımcı olacaktır.
Mentorluk ilişkileri resmi veya gayri resmi olarak oluşturulabilir ve mentorluk genellikle ücretsiz bir çalışmadır. Koçluktan farklı olarak, mentorlukta mentor ve danışandan daha az açık taahhüt beklentisi vardır ve toplantılar, koçluk toplantılarından daha az sıklıktadır. Mentorluk daha az spesifik ve ölçülebilir sonuçlar üretebilirken, danışanın genel gelişiminde değerli bir deneyim yaratabilir. Danışanın ilgilendiği sektör içinde ilerleme fırsatları hakkında tavsiye aradığı durumlarda işe yarayabilir.