Peki kuş gribi dünyada endişe yaratırken Türkiye’nin durumu ne? Türk Veteriner Hekimleri Birliği Merkez Konseyi Başkanı (TVHB) Ali Eroğlu ve Koronavirüs Bilim Kurulu Üyesi Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Alper Şener, konuya ilişkin hurriyet.com.tr’nin sorularını yanıtladı.
Kuş gribinin, Koronavirüs ve SARS’a kıyasla daha öldürücü olduğunu söyleyen Ali Eroğlu, şu ana kadar 14 ülkeye yayılım gösteren bu hastalığın ülkemiz açısından oldukça önem verilmesi gereken bir konu olduğunu belirtti.
“Hong Kong’da 1997 yılında yapılan bir araştırmada, kuş gribine yakalanan 17 kişiden 5’inin hayatını kaybettiği belirlendi. Yani ölüm oranı yüzde 30 civarında. Ancak şu an koronavirüs kaynaklı ölümlerde dünya ortalaması yüzde 2-3 oranında seyrediyor” diyen Eroğlu, hastalığın bulaşma oranın az olduğuna ancak ölüm oranının bir hayli yüksek olduğuna dikkat çekti.
Kuş gribinin hem hayvanlarda hem de insanlarda bulunabileceğine de değinen Eroğlu, şu an hastalığın daha çok su kuşlarında görüldüğünü açıkladı. Burada dikkat edilmesi gereken en önemli nokta ise Türkiye’nin göçmen kuşların geçiş güzergâhında bulunması.
Çekya’nın Bohemya bölgesinde ortaya çıkan kuş gribine yönelik çalışmalar devam ediyor. Devlet Veterinerlik Servisi (SVS) sözcüsü Petr Vorlicek, Bynov yakınlarındaki kaz çiftliklerinde yaklaşık 70 kazın öldüğünü, geri kalanların ise itlaf edilmeye başlandığını duyurdu.
‘İŞLETMELERİ UYARMAMIZ GEREKİYOR’
Eroğlu, “Bizim ülkemizde henüz herhangi bir kuş gribi vakası yok. Ancak su kuşları göçerken yoruldukları için bizim topraklarımızda mola veriyorlar. İşte ülkemiz için risk de burada belirmeye başlıyor” dedi ve şöyle devam etti:
“‘Dünya büyük bir tehlikenin eşiğinde’ demek belki doğru olmaz ama şu ana kadar 14 ülkeye yayılan hastalığın önümüzdeki günlerde daha da artmayacağını bilemeyiz. Göçmen kuşlarla yayıldığı için büyük tedbirler de alamıyorsunuz. Bu yüzden ülkemizi özellikle de işletme sahiplerini bu duruma karşı uyarmamız gerekiyor.’’
‘ERKEN TEŞHİS VE MÜDAHALE ÇOK ÖNEMLİ’
Hayvanların bazı durumlarda virüsü aldıktan 48 saat sonra henüz semptom dahi göstermeden hayatını kaybettiğine değinen TVHB Başkanı, “İnsanlarda semptomlara normal gribal enfeksiyon belirtilerinin yanı sıra bir de ağır solunum güçlüğü ekleniyor. Şu an insandan insana bulaştığı yönünde kanıtlanmış bir veri yok. Ama hayvanlardan hayvanlara ve hayvanlardan insanlara bulaşabiliyor” dedi.
“Bu hastalığın aşısı yok. Bu hastalıkta en önemli şey durumu erken tespit etmek. Erken teşhis ve müdahale çok ama çok önemli. Hayvan sahiplerinin ve vatandaşların mutlaka bilinçlendirilmesi gerekiyor. Biz bazı riskleri şöyle önleyebiliriz: Bu tip durumlarda hem ticari işletmelerdeki hem de köylerdeki tavukların dışarıya bırakılmaması lazım. Bir de ev hayvanlarımızı özellikle yaban hayvanlarından korumamız gerekiyor.”
KANATLI ETİ TÜKETECEK MİYİZ?
Bu noktada herkesin aklındaki mesele şu: “Türkiye için tekrar kuş gribi ihtimali doğduğuna göre mutfaklarımızdaki kanatlı etlerini rahatlıkla tüketebilecek miyiz?” Bu soru üzerine Eroğlu, et yerken kuş gribinin bulaşma ihtimalinin zayıf olduğunu söyledi ve şu uyarıları sıraladı:
“Ancak zayıf da olsa dikkat etmemiz gerekiyor. Beyaz etle temas olduğunda elin mutlaka hemen yıkanması gerekiyor. Eti özellikle iyi pişirmemiz gerekiyor. Etin iç sıcaklığının 70 derecenin üzerine çıkması lazım. Bunu da etin içindeki pembe rengin kahverengiye ulaşmasıyla anlayabiliriz.’’
‘VİRÜSÜN YAYILMASI AVRUPA’YI TEDİRGİN EDİYOR’
Geçtiğimiz haftalarda Tarım ve Orman Bakanlığı’nın ilgili Gıda ve Kontrol Müdürlüğü üst düzey yetkilileriyle bir değerlendirme yaptığını belirten Eroğlu, “2005’te ülkemizde bu hastalık çıktığı zaman bir acil eylem planı oluşturulmuştu. Daha sonra bu çalışmalara hastalık kriz merkezi de dahil edildi. Burada salgın sürecinde yapılması gerekenler var. Geçtiğimiz hafta da bu bilgilerin güncelliğini değerlendirdik. Bu hafta itibarıyla koordinasyon kurulu toplanarak bir değerlendirme daha yapacak” dedi.