Markaların Taklide Karşı Korunması ve Cezası

Marka Nedir?

Marka, bir teşebbüsün mallarının veya hizmetlerinin diğer teşebbüslerin mallarından veya hizmetlerinden ayırt edilmesini sağlaması ve marka sahibine sağlanan koruma konusunun açık ve kesin olarak anlaşılmasını sağlayabilecek şekilde sicilde gösterilebilir olması şartı ile kişi adları dahil sözcükler,şekiller, renkler, harfler, sayılar, sesler, ve malların veya ambalajlarının biçimi olmak üzere her tür işaretten oluşabilir.

Marka Hakkının Koruma Altına Alındığı Mevzuat Hangisidir?

Marka hakkı, 6769 Sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu hükümleri uyarınca koruma altına alınmıştır. Marka hakkının ihlali nedeni ile açılacak davalar ve taleplere ilişkin düzenlemelerde yine sözü geçen kanun uyarınca düzenlenmiştir.

Marka Hakkı Nasıl Tescil Edilir?

Marka başvurusunda gerçek kişiler, gerçek kişi tacirler, tüzel kişiler veya ticaret şirketleri bulunabilmektedir. Bu anlamda marka başvurusunda bulunacak kişiler bakımından bir ayrım yapılmadığı söylenebilir. Kural olarak tescil edilmesi istenilen her bir marka için ayrı bir tescil başvurusu yapılması gerekir. Ülkemizde markaların tescili hususunda yetkili merci Türk Patent Kurumudur. Marka başvurusu için, başvuru sahibinin kimliğine ilişkin bilgileri içeren başvuru formunu, marka örneğini, başvuruya konu mal veya hizmetlerin listesini, başvuru ücretinin ödendiğini gösterir belgeyi, ortak marka veya garanti markası için başvuru yapılması halinde bu hususu tasdik eden belgeyi, Kanun’da düzenlenen teknik şartnameyi, başvuru sahibinin rüçhan hakkı talebi bulunması halinde rüçhan hakkı talep ücretinin ödendiğini gösterir belgeyi kapsamaktadır. Marka tescili, yukarıdaki belgeler temin edilmek sureti ile yapılan başvuru üzerine, Türk Patent Kurumu tarafından yürütülen idari sürecin sonunda kurum tarafından gerçekleştirilmektedir.

Markaların Taklide Karşı Korunmasında Tescil Edilmelerinin Rolü

Markaların Türk Patent nezdinde tescil edilmesi taklide karşı korunmaları bakımından da oldukça elzemdir. Zira kanuni prosedür işletilmek sureti ile kurum nezdinde tescil edilen bir marka, marka sahibinin hakların karşı her türlü tecavüz ve taklide karşı Sınai Mülkiyet Kanunu hükümleri gereğince koruma altındadır. Ancak kurum nezdinde tescil edilemeyen markalar bakımından yalnızca Türk Ticaret Kanunu uyarınca düzenlenmiş olan haksız rekabete ilişkin hükümlere başvurulabilmek mümkündür. (Detaylı bilgi için marka hakkına tecavüz başlıklı yazımızı okumanızı tavsiye ederiz.)

Marka Hakkının Korunma Süresi Ne Kadardır?

Hak sahibi tarafından kanuni prosedüre uygun olarak Türk Patent Kurumu nezdinde tescil ettirilen bir marka hakkını, kanun hükümlerine korunma süresi kural olarak 10 yıldır. Marka hakkı sahibi korunma süresinin dolmasından 6 ay önce yapacağı bir başvuru ile Türk Paten Kurumu’ndan marka tescilinin yenilenmesini talep edebilir.

Marka Hakkı İhlalleri ve Uygulamadaki Yeri

Marka haklarının tecavüzü sureti ile hak sahibinin zarara uğratılması durumuyla uygulamada çok sık karşılaşılmaktadır. Bilhassa son yıllarında hızla artan küresel rekabet, hızla değişen ticari gelişmeler ve yeni ekonominin pazarlama tekniklerini de değiştirmesi nedeni ile marka tescili sayılarında olağanüstü bir artış görülmektedir. Bu nedenle tescilli markaların sayısı hızla artmakta ve bir yandan da marka haklarının tecavüzü ve ihlali olaylarına sıkça rastlanmaktadır. Nitekim bu durum nedeni ile marka haklarının korunması uygulama bakımından son yıllarda daha da önem kazanmıştır. Zira özellikle hizmet sektöründe faaliyet gösteren kurumsal firmaların tescilli marka haklarının ihlali, firma bakımından maddi bir zararın daha da ötesinde kurumsal imaj ve itibara zarar vermekte ve çözülmesi karmaşık oldukça güç problemleri de beraberinde getirmektedir

Marka İhlali Suç Duyurusu

Başkasına ait bir marka hakkına tecavüz ederek mal veya hizmet üreten, satışa arz eden veya satan kişiler hakkında Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 30. Maddesi hükümleri gereği cezai yaptırım öngörülmüştür. Ancak bu suçların soruşturulması ve kovuşturulması şikâyete bağlı olduğundan marka hakkına tecavüz edilen mağdur kişi bizzat kendisi yada avukatı aracılığı ile suç duyurusunda bulunmalıdır.

Marka Hakkını İhlal Suçlarını İşleyenlere Verilecek Cezalar

Marka hakkını ihlal etmek aynı zamanda bir suç tipi olarak düzenlenmiştir ve marka hakkını ihlal eden kişiler bakımından cezai yaptırım öngörülmüştür. Buna göre;

Başkasına ait marka hakkına iktibas veya iltibas suretiyle tecavüz ederek mal üreten veya hizmet sunan, satışa arz eden veya satan, ithal ya da ihraç eden, ticari amaçla satın alan, bulunduran, nakleden veya depolayan kişi bir yıldan üç yıla kadar hapis ve yirmi bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır. (Örneğin tescilli markanıza çok benzer nitelikte olan, görsel ve işitsel anlamda sizin markanızı çağrıştıran bir isim kullanan Y firması bu hükümler uyarınca sorumlu olacaktır.)
Marka koruması olduğunu belirten işareti mal veya ambalaj üzerinden yetkisi olmadan kaldıran kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır.
Yetkisi olmadığı hâlde başkasına ait marka hakkı üzerinde devretmek, lisans veya rehin vermek suretiyle tasarrufta bulunan kişi iki yıldan dört yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır.
Başkasının hak sahibi olduğu marka taklit edilerek üretilmiş malı, satışa arz eden veya satan kişinin bu malı nereden temin ettiğini bildirmesi ve bu sayede üretenlerin ortaya çıkarılmasını ve üretilmiş mallara el konulmasını sağlaması hâlinde hakkında cezaya hükmolunmayacaktır.

HUKUKİ SÖZLÜK Davacı: Davayı açan kişiye denir. SMK: Sınai mülkiyet kanunu Türk Patent: Kamu kurumudur. Tescil: Bir markanın, ürün, tasarım yada patentin size ait olduğunu tescile yetkili kurum nezdinde teyit ettirmeniz anlamına gelir.