İçerik
Miras ortaklığı , mirasbırakanın ölümü sonrasında yasal ve atanmış tüm mirasçılar arasında kanunen meydana gelen ortaklıktır. Bu ortaklıkta, tüm mirasçılar, tereke (mirasbırakanın malvarlığı) üzerinde elbirliği (iştirak halinde) mülkiyet sahibi olurlar.
İştirak halinde mülkiyet , müşterek mülkiyetten farklı olarak, hisse sahiplerinin kendi payları üzerinde tek başına tasarruf yetkisinin bulunmadığı ortaklık biçimidir. Tereke üzerinde, mirasçılar ancak birlikte hareket ederek tasarruf edebilirler. Mirasçılar, kendi hisselerine düşen malvarlığı değerleri üzerinde tek başına serbestçe tasarruf edemez. Ancak miras payının diğer bir mirasçıya veya üçüncü bir kişiye devri sözleşmesi yapabilirler.
Mirasçılar arasında elbirliği ile mülkiyet ilişkisi bulunması, bir çok zaman, miras kalan taşınmazlar üzerinde işlem yapmayı zorlaştırır. Mirasçılardan birisinin dahi yapılmak istenen paylaşım veya devir işlemine onay vermemesi halinde, işlem yapılamaz. Bunun gibi durumlarda, miras ortaklığının giderilmesi gerekir.
Mirasın paylaşılması iki şekilde mümkündür. Birincisi mirasçıların kendi aralarında anlaşması ile. Bunun mümkün olmaması halinde mahkeme müdahalesi ile ( izaleyi şuyu davası ) mirasın paylaşılması mümkündür.
Mirasçılar aralarında miras taksim sözleşmesi yapabilir. Mirasçılar, kendi aralarında yapacakları sözleşme ile mirasın ne şekilde paylaşılacağını kararlaştırabilir. Yine böyle bir sözleşme ile iştirak halindeki mülkiyeti, müşterek (paylı) mülkiyete çevirebilirler. Müşterek mülkiyete çevirme halinde, her bir paydaş, kendi hissesi üzerinde tek başına ve serbestçe işlem yapabilir.
Mirasçılar arasında miras paylaşım sözleşmesinin yazılı olarak yapılması gerekir. Aksi halde sözleşme geçerli olmaz.
İlginizi Çekebilir : Mirastan Feragat (Olumsuz Miras) Sözleşmesi
Mirasçılar arasında paylaşım sözleşmesinin mümkün olmaması durumunda miras ortaklığının giderilmesi davası ile miras paylaşımı sağlanabilir. Medeni Kanun 642. maddesi uyarınca, her bir mirasçı, her zaman mirasın paylaşılmasını isteyebilir.
Miras ortaklığının giderilmesi davasını mirasçılardan birisi veya bir kaçı açabilir. Tüm mirasçıların birlikte hareket etmesi gerekmez. Davacı olmayan mirasçıların, davalı olarak davaya katılımı sağlanır.
Miras ortaklığının giderilmesi davasında hakim, mirasçıların talebine ve duruma göre terekedeki malların aynen bölüşülmesine veya satış yoluyla paylaşıma karar verebilir.
Her mirasçı, terekedeki belirli malların aynen, olanak yoksa satış yoluyla paylaştırılmasına karar verilmesini sulh mahkemesinden isteyebilir.
(TMK m. 642/2)
Aynen taksim ; terekedeki malların, satış olmaksızın, mirasçılar arasında pay edilmesini ifade eder. Miras ortaklığının giderilmesi davasında, bu yönde talep varsa, hakim öncelikle terekedeki malların aynen taksimi koşullarını araştırır.
Mirasçılardan birinin istemi üzerine hâkim, terekenin tamamını ve terekedeki malların her birini göz önünde tutarak, olanak varsa taşınmazlardan her birinin tamamının bir mirasçıya verilmesi suretiyle paylaştırmayı yapar. Mirasçılara verilen taşınmazların değerleri arasındaki fark para ödenmesi yoluyla giderilerek miras payları arasında denkleştirme sağlanır.
(TMK m.642/3)
Aynen taksim halinde mirasçılara verilen taşınmazlar arasında değer farkı varsa, bu fark para ödenmesi yoluyla giderilir. Bu şekilde miras payları denkleştirilir.
İlginizi Çekebilir : Vasiyetnamenin Düzenlenmesi, Açılması ve Tenfizi
Miras ortaklığının, mirasçılar arasında aynen paylaşım yoluyla giderilmesi mümkün değilse, o halde ortaklık satış yoluyla giderilir. Terekedeki taşınmaz sayısının mirasçı sayısından az olması, denkleştirmenin sağlanamaması veya aynen taksim halinde terekedeki malvarlığı değerinde büyük bir azalma meydana gelecek olması gibi durumlarda, miras ortaklığı satış yoluyla giderilir.
Ortaklığın satış yoluyla giderilmesine karar verilmesi halinde, belirlenen mallar ihale usulüyle satışa çıkarılır. Bu durumda yapılacak açık artırmaya mirasçılardan her biri ve aksine bir karar olmadıkça mirasçı olmayan üçüncü kişiler katılabilir.
İlginizi Çekebilir : Mirasta Tenkis ve Denkleştirme (İade) Davası
Murisin banka hesaplarında bulunan nakit veya diğer malvarlığı değerleri üzerinde de mirasçılar elbirliği halinde hak sahibidir. Miras bırakanın banka hesaplarında bulunan parasal değerler, diğer malvarlığı ile birlikte miras ortaklığının giderilmesi davası na konu edilebilir.
Murisin hesabında bulunan paranın mirasçılardan birisi tarafından çekilmesi mümkün değildir. Ancak tüm mirasçıların bankaya birlikte başvurması halinde hesapta bulunan para mirasçılara ödenebilir. Aksi halde, bu değerlerin de miras paylaşım davası na konu edilmesi veya hesap üzerindeki elbirliği mülkiyetinin müşterek mülkiyete çevrilmesi istenmelidir. Banka hesabı üzerindeki iştirak halindeki mülkiyetin, paylı mülkiyete çevrilmesinden sonra, her bir mirasçı, sahip olduğu miras payı oranında ödemenin kendisine yapılmasını isteyebilir.
Davacı, bankada miras bırakana ait vadesiz hesaptaki paranın kendi payına ilişkin kısmının ödenmesini talep ve dava etmiştir.
( Yargıtay 19. Hukuk Dairesi 2005/903 E, 2005/10610 K, 24.10.2005 T )
Miras bırakanın ölümü ile paylaşmaya kadar mirasçılar arasında terekedeki bütün hak ve borçları içeren bir ortaklık meydana gelir. Mirasçılar terekeye elbirliği ile sahip olurlar, sözleşme veya kanundan doğan temsil ya da yönetim yetkisi saklı kalmak üzere terekeye ait bütün haklar üzerinde birlikte tasarruf ederler. Elbirliği mülkiyetinde, ortakların belirlenmiş payları olmayıp her birinin hakkı ortaklığa ait malların tamamına sirayet eder. Murisin davalı banka nezdindeki mevduat hesabının paylaştırılması hususunda tüm mirasçıların birlikte dava açması veya miras ortaklığına temsilci atanması ya da iştirak halindeki mülkiyetin müşterek mülkiyete dönüştürülmesi gerekir. Olayda, bu şartlar gerçekleşmediğinden davacı tarafın terekeye dahil mevduat hesabından kendi mirasçılık payını talep yönünden aktif dava ehliyeti bulunmamaktadır.
İlginizi Çekebilir : Muris Muvazaası ve Mirastan Mal Kaçırma
Mirasın paylaştırılması (miras ortaklığının giderilmesi) davasında görevli mahkeme sulh hukuk mahkemesidir. Yetkili mahkeme ise mirasbırakanın son yerleşim yeri mahkemeleridir. Örneğin murisin son yerleşim yeri Mersin İli’nde ise miras paylaşımına ilişkin davaların Mersin Sulh Hukuk mahkemelerinde açılması gerekir.
Mersin miras avukatı olarak hizmet veren avukatlık ofisimize, miras hukukunda en iyi avukat değerlendirme ve tavsiyeleri için ulaşabilirsiniz.
Tüm çalışma alanlarımıza buradan ulaşabilirsiniz : Arslanbuğa Mersin Avukatlık Bürosu