Türk Medeni Kanunu miras payları ile ilgili payların dağıtımını zümre usulüne göre sağlamaktadır. Birinci zümre olarak nitelendirilen kısımdaki kişiler miras bırakanın çocukları ve diğer alt soyudur. (Torunları vs.) İkinci zümre olarak nitelendirilen kimsele miras bırakanın anne-babasıdır. Bununla birlikte üçüncü zümre miras bırakanın anne babası hayatta olmaması halinde büyük anne ve büyük babalarıdır.
Birinci Zümrenin
Miras Paylaşımında Pay Oranları
Miras bırakan kişinin çocukları 1.zümre olarak nitelendirilmiştir. Şayet
miras bırakan vefat etmeden önce miras bırakanın çocuğu öldüyse bu durumlarda
ölen mirasçının (varsa) alt soyu yani çocuğu onun gibi mirasçı olacaktır. 1.zümrede
bulunan kişiler miras bırakanın ölümünün ardından mirasa eşit oranda ortak
olacaklardır.
İkinci Zümrenin Miras
Paylaşımında Pay Oranları
İkinci zümrenin miras paylaşımında anne ve baba sağ olduğu süre boyunca
miras bırakanın kardeşlerine miras payı kalmayacaktır. Anne ve baba yaşadığı
hallerde miras bırakanın ölmesinde anne ve baba yarı yarıya mirastan pay
alırlar. Miras bırakanın anne veya babasından birisinin ölmesi halinde ölen
kişinin payı çocuklara paylaştırılabilecektir. Bu ihtimalde çocuklar (miras
bırakanın kardeşleri) mirastan pay alabileceklerdir.
Üçüncü Zümrenin Miras
Paylaşımında Pay Oranları
Üçüncü zümrenin mirasta pay oranı olabilmesi için öncelikle miras bırakanın
alt soyu ve üst soyunda da anne babasının kendisinden önce ölmüş olması
gerekmektedir. Üçüncü zümrede herkes yaşıyorsa bu durumda herhangi bir hesap
kargaşası olmadan bütün büyük anne – büyük babalar dörtte bir oranında paylar
alılar. Ancak örneğin annenin annesi öldüğü durumlarda teyze ve dayı var ise bu
durumda bu kişiler sekizde bir pay alacaklardır.
Eş ile Birlikte Miras Paylaşımında Pay Oranları
Eş ile birlikte miras paylaşımında pay oranları hangi zümre ile mirasçı olunduğuna göre farklılık arz etmektedir. Eş ile birlikte miras payı alacak olan taraf birinci zümre olması durumunda eşin payı Türk Medeni Kanunumuzda dörtte bir olarak belirlenmiştir geri kalan dörtte üçlük pay çocuk / çocuklar arasında pay edilecektir. Örneğin sağ kalan eşle birlikte iki çocuk olması durumunda eşe verilen pay dörtte bir çocukların payları ise sekizde üç şeklinde olacaktır.
Sağ kalan eşin miras paylaşımı esnasında ikinci zümre ile birlikte mirasçı olması durumunda miras payının yarısı sağ kalan eşe diğer yarısı da hayatta olmaları ihtimali göz önünde tuttuğumuzda anne babaya eşit oranda pay edilerek (bu ihtimalde dörtte bir) belirlenmiş olacaktır.
Sağ kalan eşin miras paylaşımında üçüncü zümre ile birlikte mirasçı olması halinde ise yani sağ kalan eşin miras bırakan ile birlikte hayatta olan alt soyunun bulunmaması ve miras bırakanın da anne babası hayatını kaybetmiş olup annesinin annesi veya diğer belirtilen üst soylarının yaşaması durumunda dörtte üç oranında miras payı olacaktır. Kalan dörtte birlik oran da belirtilen aile büyüklerine veya hayatta değillerse miras bırakanın dayı, hala, amca, teyzesi hayatta ise bu kişilere geçmiş olacaktır. Şayet belirtilen dayı hala vb akrabalar hayatta değilse ve sağ kalan eşle örneğin amca çocukları mirasçı olabiliyorsa bu ihtimalde sağ kalan eş tüm mirası alacaktır. Türk Medeni Kanunumuz bu ihtimalde sağ kalan eşle birlikte miras bırakanın hala çocuklarını ortak olarak belirtmemektedir.
Miras Bırakanın Evlat
Edinmesi Halinde Ne Olur?
Miras bırakanın evlat edinmesi durumunda evlatlık da aynen öz çocuklar gibi
miras bırakandan pay alacaklardır. Ancak belirtmekte fayda var ki miras
bırakandan önce evlatlık hayatını kaybetmiş ise bu gibi durumlarda evlat
edinen, evlat edindiği kişiye karşı mirasçı olamamaktadır.
Mirasın Bölüşülmesinde Yetkili ve Görevli Mahkeme
Miras hukukunda özellikle mirasın bölüşülmesi ile ilgili konular Sulh Hukuk Mahkemelerinde çözülebilmektedir. Ancak olayın içeriğine göre diğer mahkemelerimizin baktığı haller de mevcuttur.