MİRASIN REDDİ

1.RET HAKKI

a.Gerçek Red

Yasal ve atanmış mirasçılar mirası reddedebilirler.

Türk Medeni Kanunu madde 605 uyarınca, yasal ve atanmış mirasçılar mirası reddedebilir.

b.Hükmen Red

Ölümü tarihinde miras bırakanın ödemeden aczi açıkça belli veya resmen tespit edilmiş ise, miras reddedilmiş sayılır.

Yasal ve atanmış mirasçılar mirası reddedebilirler. Ölümü tarihinde mirasbırakanın ödemeden aczi açıkça belli veya resmen tespit edilmiş ise, miras reddedilmiş sayılır. Murisin ödemeden aczi ölüm tarihine göre belirlenir.

Ölüm tarihi itibariyle, mirasbırakanın tüm malvarlığı terekenin aktifini, tüm borçları ise terekenin pasifini oluşturur. Terekenin pasifinin aktifinden fazla olması; terekenin ödemeden aczini ve dolayısıyla da terekenin borca batık olduğunu gösterir. Ancak, tereke borca batık olmasına rağmen; Türk Medeni Kanunu’nun 610/2. maddesinde açıklanan şekilde tereke işlemlerine karışan, tereke mallarını gizleyen veya kendine maleden mirasçı, mirası reddedemez.

Malvarlığı borcuna yetmeyen mirasçı, alacaklılarına zarar vermek amacıyla mirası reddederse, alacaklıları veya iflas idaresi, kendilerine yeterli bir güvence verilmediği takdirde ret tarihinden başlayarak altı ay içinde reddin iptali hakkında dava açabilirler. (TMK. m. 617)

Şu halde, kötüniyetle redden söz edilebilmesi için, reddeden mirasçının malvarlığının borcunu karşılamaya yetmediğinin sabit olması gerekir.  Onun için her şeyden önce davalı durumunda bulunan mirasçının malvarlığının borcunu karşılamaya yeterli olup olmadığı hususunun etraflı şekilde araştırılıp tespit edilmesi zorunludur. İcra takibinin uzun süre devam etmesi, tek başına acze delalet etmez. Zira aczin ne suretle gerçekleşeceği İcra İflas Kanununda gösterilmiştir.

2.SÜRE

Miras, üç aylık hak düşürücü süre içerisinde reddolunabilir.

• Bu süre, yasal mirasçılar için mirasçı olduklarını daha sonra öğrendikleri ispat edilmedikçe miras bırakanın ölümünü öğrendikleri;
• Vasiyetname ile atanmış mirasçılar için miras bırakanın tasarrufunun kendilerine resmen bildirildiği tarihten işlemeye başlar.

I. TEREKENİN YAZIMINDA

Koruma önlemi olarak terekenin yazımı halinde mirası ret süresi, yasal ve atanmış mirasçılar için yazım işleminin sona erdiğinin sulh hakimi tarafından kendilerine bildirilmesiyle başlar.

3.RET HAKKININ GEÇMESİ

Mirası reddetmeden ölen mirasçının ret hakkı kendi mirasçılarına geçer.

• Bu mirasçılar için ret süresi, kendilerinin miras bırakanına mirasın geçtiğini öğrendikleri tarihten başlar.
• Ancak bu süre, kendilerinin miras bırakanından geçen mirasın reddi için mirasçıya tanınan süre dolmadıkça sona ermez.
• Ret sonucunda miras daha önce mirasçı olmayanlara geçerse; bunlar için ret süresi, önceki mirasçılar tarafından mirasın reddedildiğini öğrendikleri tarihten işlemeye başlar.

4. REDDİN ŞEKLİ

• Mirasın reddi, mirasçılar tarafından sulh mahkemesine sözlü veya yazılı beyanla yapılır.
• Reddin kayıtsız ve şartsız olması
• Sulh hakimi , sözlü veya yazılı ret beyanını bir tutanakla tespit eder .
• Süresi içinde yapılmış olan ret beyanı, mirasın açıldığı yerin sulh mahkemesince özel kütüğüne yazılır ve reddeden mirasçı isterse kendisine reddi gösteren bir belge verilir .
• Tutanağın ve kütüğün nasıl tutulacağı Cumhurbaşkanınca çıkarılan yönetmelikle düzenlenir

II. RET HAKKININ DÜŞMESİ

• Yasal hak düşürücü süre içinde mirası reddetmeyen mirasçı, mirası kayıtsız şartsız kazanmış olur.
• Ret süresi sona ermeden mirasçı olarak tereke işlemlerine karışan, terekenin olağan yönetimi niteliğinde olmayan veya miras bırakanın işlerinin yürütülmesi için gerekli olanın dışında işler yapan ya da tereke mallarını gizleyen veya kendisine maleden mirasçı, mirası reddedemez.
• Zamanaşımı veya hak düşümü sürelerinin dolmasına engel olmak için dava açılması ve cebri icra takibi yapılması, ret hakkını ortadan kaldırmaz.

III. MİRASÇILARDAN BİRİ TARAFINDAN RET

Yasal mirasçılardan biri mirası reddederse onun payı, miras açıldığı zaman kendisi sağ değilmiş gibi, hak sahiplerine geçer.

Mirası reddeden atanmış mirasçının payı, miras bırakanın ölüme bağlı tasarrufundan arzusunun başka türlü olduğu anlaşılmadıkça, miras bırakanın en yakın yasal mirasçılarına kalır.

GENEL OLARAK

En yakın yasal mirasçıların tamamı tarafından reddolunan miras, sulh mahkemesince iflas hükümlerine göre tasfiye edilir.

Tasfiye sonunda arta kalan değerler, mirası reddetmemişler gibi hak sahiplerine verilir.

ÖRNEK KARARLAR

Y A R G I T A Y K A R A R I 3. Hukuk Dairesi         2019/2104 E.  ,  2019/4138 K.

Dava; murisin kredi borcunun tahsili amacıyla başlatılan icra takibi sırasında davacının, davalıların miras paylarını da kapsar şekilde ödemiş olması nedeniyle, sebepsiz zenginleşme hükümleri uyarınca, davalıların payına düşen ödemelerin rücuen tahsili istemine ilişkindir.

Somut uyuşmazlıkta; taraflar arasında davacının miras bırakanın davalıların miras payına denk düşen kısmını da ödediği hususunda bir ihtilaf bulunmamaktadır. Uyuşmazlık; davalıların mirasın hükmen reddi davası açmalarına rağmen onların payına denk düşen borcu ödeyen davacının, ödediği tutarların iadesini isteyebilip isteyemeyeceği noktasındadır.

Temyiz incelemesine konu eldeki dava davalıları tarafından, alacaklı- Banka aleyhine … Asliye Hukuk Mahkemesi’nin … esas sayılı dosyası üzerinden kayden açılmış bulunan mirasın reddi dava dosyası bulunduğu, dosyanın incelenmesi neticesinde; borcun … tarafından ödenmiş olması nedeniyle konusuz kalan davanın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığı kararı verildiği ve kararın 18.03.2019 tarihinde kesinleştiği anlaşılmıştır. Şu halde, ortada verilmiş bir mirasın hükmen reddi kararı bulunmamaktadır. Bu nedenle, mirasçı davalıların üçüncü kişilere karşı tereke borcu nedeniyle müteselsilen iç ilişkide ise miras payı oranında sorumlu olduklarının kabulü gerekir.

Y A R G I T A Y K A R A R I 14. Hukuk Dairesi      2016/14654 E.  ,  2020/4066 K.

İstek, alacaklıları zararlandırmak amacıyla (kötüniyetle) yapılan mirası reddin iptali isteğine ilişkin olup, Türk Medeni Kanunu’nun 617. maddesine dayanmaktadır.

Malvarlığı borcuna yetmeyen mirasçı, alacaklılarına zarar vermek amacıyla mirası reddederse, alacaklıları veya iflas idaresi, kendilerine yeterli bir güvence verilmediği takdirde ret tarihinden başlayarak altı ay içinde reddin iptali hakkında dava açabilirler . Şu halde, kötüniyetle redden söz edilebilmesi için, reddeden mirasçının malvarlığının borcunu karşılamaya yetmediğinin sabit olması gerekir. Onun için her şeyden önce davalı durumunda bulunan mirasçının malvarlığının borcunu karşılamaya yeterli olup olmadığı hususunun etraflı şekilde araştırılıp tespit edilmesi zorunludur. İcra takibinin uzun süre devam etmesi, tek başına acze delalet etmez. Zira aczin ne suretle gerçekleşeceği İcra İflas Kanununda gösterilmiştir.

Somut olayda, davacı tarafından borçlu mirasçı hakkında “Aciz vesikası” alınmamış olduğuna göre, mahkemece, davalının tüm şahsi malvarlığının ret tarihindeki değeri tespit edilip, bu malvarlığının borcunun karşılamaya yeterli olup olmadığının usulünce araştırılıp saptanması; yeterli ise talebin reddi, yeterli olmadığının görülmesi halinde ise, davalı da yeterli güvence göstermediği takdirde reddin iptaline karar verilmesi gerekir.

Av. Şeyma Kutlutan