Türk yargı sisteminde sıkça bahsi geçen müsaadere sistemi ne demektir? Müsadere, suç konu belirli eşya ve kazançların mülkiyetinin kamuya geçirilmesi olarak tarif edilir. Müsaade sistemi Türk Ceza Kanunu’nun 54 ve 55. Maddelerinde düzenlenmiştir. Anayasanın 38. Maddesi ne göre göre genel müsadere yasaktır.
Bu sayede kişilerin mülkiyet hakları güvence altına alınmıştır. Türk Ceza Sistemine konu müsadere sistemi, genel müsadere anlamı taşımayıp, özel müsadere sistemi anlamı taşır. Türk yargı sistemine göre, müsadere edilen mal veya paranın değerinin suç ile ilgili olması gerekir. Buna göre suça konu olmayan kazanç, para, eşya ve malvarlığı müsadere edilemez.
Uygulamada, bazı durumlarda mahkeme kararlarına dayandırılarak, suça konu eşyanın tasfiyesine ve imhası gerçekleştirildiği görülür. Müsadere asıl olan eşyanın imhası veya tasfiyesi yerine, güvenlik tedbirleri olarak eşyanın müsaderesine hükmedilmesidir.
Müsaderenin işleminin yerine getirilebilmesi için, iddianamede müsadere talebinin bulunması gerekir. Yargıtay 19. Ceza Dairesi’nin 2021/3512 sayılı Kararında İddianamede müsadere talebi bulunmamasına karşı, 14 adet cep telefonunun müsadere edilmesinin hukuka aykırı olduğuna hükmetmiştir.
İçindekiler
Türk Ceza Kanunu’nun 54. Maddesi eşya (mal) müsaderesi, Türk Ceza Kanunu’nun 55. Maddesi kazanç ve para müsaderesinden bahseder. Kanuna göre işlenen bir suçla ilgisi ortaya konulan belirli eşyalar, kazanç ve paralar, şartları oluşmuşsa müsadere edilir.
5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 18. Maddesine göre, kabahatin işlenmesine konu eşyanın veya elde edilen eşyanın mülkiyetinin kamu geçirilmesine hükmedilir. Bu yöntemle müsaderenin gerçekleşmesi için, söz konusu eşya suçta kullanılmış olması ve buna ilişkin hüküm bulunması gerekir.
Türk Ceza Kanunu’nun 60. Maddesi 2. Bendinde, dernek, vakıf, şirket gibi tüzel kişilerin yararına işlenen suçlarda, yararına suç işlenen özel hukuk tüzel kişisi hakkında eşya ve kazanç müsaderesi hükümleri uygulanır.
Müsaadere sistemi ; Türk yargı sisteminde işlenen suçlara ilişkin ceza sistemi, suça ilişkin öngörülen cezalar ve uygulanan güvenlik tedbirleri olmak iki başlık altında düzenlenir. Müsadere, güvenlik tedbirine konu hukuki işlemlerdir.
Müsaderenin hukuki sonuçları;
Müsadere kararları için zamanaşımı süresi 20 yıldır. Zamanaşımı müsadere kararına hükmedilmesi ile başlar. Zamanaşımı süresi dolmasına rağmen kararın infazı gerçekleştirilemeyen mal, para ve kazançlar müsadere edilemez.
Müsadere yöntemleri arasından, eşya müsaderesi en çok uygulanan müsadere türüdür. Eşyanın müsaderesinde bazen hatalar oluşmaktadır. Bunun nedeni Türk Ceza Kanunu’nun 54. Maddesinin tüm yönleriyle bir sistem içinde değerlenmesinden kaynaklıdır.
Eşya ve malın müsaderesinin şartları;
Bu şartları yerine getirmeyen eşyalar müsadere edilemez. Müsadere bir ceza değil, tedbir sistemidir.
Yargılama neticesinde müsaderesine karar verilen malvarlığının, mutlaka suçla arasında ilişki olması gereklidir.
Eşya veya para;
Müsadere edilir. Suçta kullanılmamış, ancak kullanılmak üzere hazırlanmamış eşya veya para müsadere edilemez. Bu tür eşya veya paraların kamu sağlığı, kamu güvenliği veya genel ahlak açısından tehlikeli olduğu kanaati oluşması durumunda, müsaderesine hükmedilebilir.
Müsadere, devletin kamu yararına kişilerin mülkiyet hakkına müdahalesidir. Mülkiyet hakkına müsadere işlemlerinde, yapılan müsaderenin suç ile orantılı olması gerekir. İşlenen suçun oranına göre, eşyanın müsaderesi daha ağır sonuçlar oluşturmamalıdır.
Kaim Değerin Müsaderesi Nedir? Müsadere işlemlerinde, suça konu eşyanın el değiştirmesi, tüketilmesi, satılması veya yok edilmesi durumlarında, eşyanın müsadere işlemi gerçekleştirilemez. Bu durumda eşyanın piyasa değeri, yani kaim değeri hesaplanarak, müsadere edilir.
Üretilmesi, taşınması, kullanılması, satılması, satın alınması, bulundurulması yasak olan eşyalar üzerinde, devletin müsadere yetkisi bulunur. Hint keneviri, ruhsata tabi olan ancak ruhsatlandırılmamış ateşli silahlar, uyuşturucu ve uyarıcı maddeler bunlardan bazılarıdır.
Müsadere gerektiren durumlarda, kamu davası açılmış veya kamu davası açılmamış olması, müsaderenin gerçekleşmesine engel teşkil etmez. Soruşturmayı yürüten Cumhuriyet savcısı veya katılan, davayı görmeye yetkili kılınmış mahkemeye yazılı olarak başvurarak, suçta kullanılan eşyanın müsaderesini talep eder.
Mahkeme talebi değerlendirerek eşyanın müsaderesine karar verir. Aksi durumda geçici olarak muhafaza altına alınan eşyanın iadesine hükmeder. Müsadere sırasında eşya üzerinde hak sahibi olan kişiler duruşmaya çağrılır. Hak sahipleri duruşmada sanığın sahip olduğu hakları kullanırlar. Hak sahiplerinin davet edilmesine rağmen duruşmaya gelmemiş olmaları, eşya üzerinde hüküm verilmesine engel değildir.
Tüm dava, dosya ve sorularınız için bizimle İletişime Geçiniz!