Son zamanların en büyük sorunlarından biride müsilajdır. Çeşitli canlılar ve mikroorganizmalar tarafından üretilen kalın bir maddedir. Diğer bir adı ise deniz salyasıdır. Denizlerin bilinçsiz ve kötü şekilde kullanımı sonucunda meydana gelir. Özellikle son zamanlarda yoğun ve sık sık karşılaşılan önemli bir çevre problemidir. Bu noktada ise nedenlerinin tespit edilmesi ve önlenmesi mümkün olan bir çevre sorunudur. Birçok nedeni söz konusu olduğu gibi deniz salyasının oluşumunu önlemek mümkün olmaktadır. Marmara denizi müsilaj sorununun yaşanmasının ardından çevre alanlarda da bu soruna rastlanmıştır.
Müsilaj diğer bir adı ile deniz salyası, deniz yüzeyinde oluşan kalın ve kremsi olan maddeye verilen isimdir. Sadece bitkiler tarafından değil, çeşitli mikroorganizmalar aracılığı ile de oluşmaktadır. Zamanla deniz canlılarını tehlikeye atacak bir hale gelmektedir. Deniz örtüsünü boğacak bir hale gelebilmektedir. Müsilaj özellikle deniz canlıları için büyük bir tehdit konumundadır.
Müsilajın birden çok nedeni vardır. İlk nedeni deniz sıcaklıklarının normalden farklı olmasıdır. İklim değişiklikleri müsilajın en önemli nedeni olarak bilinmektedir. Denizde ki suyun sıcaklığının normalden daha yüksek olması ve dalgasız olması deniz salyası oluşturmaktadır. İklim değişiklikleri bu noktada karşımıza çıkmaktadır. Sıcaklık değerlerinin farklı olmasında ki temel neden iklim değişikliğidir. Sıcaklık faktörünün yanı sıra diğer önemli nokta ise deniz kirliliğidir. Denizde ki kirlilik oranı yükseldikçe müsilaj oluşumu kaçınılmaz bir sondur. Tehlikeli malzemelerin denize boşaltılması sonrasında denizin kirlilik oranında büyük artış dolayısıyla müsilaj sorunu oluşmaktadır.
Marmara denizi müsilaj konusunda en çok gündem yaratan yerlerdendir. Marmara denizinde başlayan müsilajın iki temel nedeni çevre kirliliği ve iklim değişikliğidir. Son zamanlarda yaşanan iklim değişikliğine denizin kirliliği de eklenince Marmara denizi kıyılarında müsilaj oluşumu başlamıştır. Deniz kirlenince azot ve fosfor miktarında artış söz konusu olmaktadır. Dolayısıyla buda müsilajın önemli nedenlerinden biridir. Müsilaj oluşumu sonrasında Marmara denizi korkutucu bir görünüme sahip olmuştur. Önlem alınmadığı sürece yaklaşık 5 sene gibi bir sürede daha büyük soru haline gelecektir. Bu noktada Marmara denizi müsilajdan arındırılması gerekir. Marmara denizinde ki müsilaj sorunun giderilmesi için öncelikle denizin kirlilik seviyesinin azalma göstermesi gerekir.
Marmara denizinde görülmeye başlayan müsilaj sorunu etkilerini farklı yerlerde de göstermeye devam etmektedir. Yapılan bir görüntülenme esnasında Bozcaada ve Gökçeada’ da kitlesel ve parça şeklinde müsilaj olduğu görülmektedir. Özellikle Bozcada’da bulunan müsilaj balıkçı barınaklarının içine kadar girmiştir. Adanın diğer kısımlarında aynı soru yaşanmamaktadır. Diğer alanlarda müsilaj belirtileri gözlemlenmemiştir.
Deniz salyası, bir diğer adıyla müsilaj Marmara denizinin birçok noktasında oluşarak hem denizin altında yaşayan canlıları hem de insanları tehdit ediyor. Erdek, Yalova, Mudanya, Gemlik, Gebze, Gelibolu, Kocaeli, Tekirdağ, İstanbul ve Adalar sahillerinden hemen sonra Ege ve Karadeniz’de de görülmeye başlandı. Özellikle büyük dikkati Marmara denizinde yer alan müsilaj sorunu çekmiştir. Marmara denizinin neredeyse genelinde deniz salyasına rastlamak mümkündür. Sorunun büyüklüğü uzaydan bile görülmektedir.
Gebze Teknik Üniversitesi tarafından yapılan bir araştırma da Türkiye’nin müsilaj haritası oluşturulmuştur. Yapılan araştırmalar kapsamında müsilaj sorununun yoğunluk gösterdiği alanla ve nerede mevcut olduğu net bir şekilde görülmektedir. Yapılan ilk tetkiklerde Gemlik Körfezi’nde daha yoğun müsilaja rastlanmıştır. Bunun yanı sıra İstanbul tarafında yoğun olmamakla beraber deniz salyası görünmektedir. Marmara denizinin eskiye göre 2 derece daha fazla ısınması müsilaj sorununu da beraberinde getirmiştir. Bu nedenle ilerleyen zamanlarda da aynı sorunla karşılaşılması gibi bir durum söz konusu olabilmektedir.
Müsilaj haritasına bakıldığı zaman yayıldığı alanı ve müsilajın yoğunluğunu görmek mümkün olmaktadır. Özellikle Marmara bölgesinde yer alan deniz salyası yoğunluğu dikkat çekmektedir. Ege ve Karadeniz bölgesinde yoğun bir müsilaj sorunu yoktur. Çoğu alanda yer almakla beraber Gebze bölgesinde daha yoğunlukta olduğu haritalarda görülmektedir. Müsilaj haritası çıkarılırken uzaydan alınan görüntülerin yanı sıra farklı yöntemlere de başvurulur. Bu nedenle haritalarda yer alan bilgiler tamamen doğrudur.
Deniz canlılarını ve insanları tehdit eden bu tehlikeyi önlemek mümkündür. İlk olarak denizin kirlilik seviyesini azaltmak gerekir. Özellikle tehlikeli malzemelerin denize dökülmesini önlemek noktasında önemli bir adım atılması gerekir. Denizde yer alan gemi ve kayıkların düzenli olarak denetlenmesi gerekmektedir. Kıyı kesimler başta olmak üzere müsilaj sorunu olan yerleri temizlemek gerekir.
Önlemek için büyük çaplı adımlara ihtiyaç yoktur. Özellikle denizin temiz olmasına önem verilmelidir. Çünkü deniz kirliliği müsilajın en önemli nedenleri arasında bulunmaktadır. Tabi ki deniz sıcaklığı ve denizin aşırı ısınmasından dolayı oluşan müsilaj sorunu için farklı önlemler alınması gerekir. Fakat uzmanlara göre deniz mevsim geçişlerinde eski sıcaklıklarına dönmesi durumunda müsilaj kendiliğinden geçer şeklindedir. Ancak bu bilgi bilimsel bir dayanağı yoktur. Sadece bir varsayım olmakla beraber önlem aşamasında farklı adımlar atılması gerekir.
Artun Belgelendirme olarak biranönce ülkemizin bu kötü durumdan kurtulmasını istiyoruz.