Bir bilgisayar oyunu oynarken oyuncuların en çok önemsediği detaylardan biri FPS değeri. FPS ne kadar yüksek ise oyun da o kadar akıcı ve tepkisel oluyor. NVIDIA’nın Ada Lovelace mimarisiyle üretilen kartlarıyla beraber getirdiği yeni DLSS 3 teknolojisi, FPS değerlerinizi 1.5 katına kadar çıkarabiliyor ancak arada bir engel var: Giriş gecikmesi. Giriş gecikmesi kısaca fareye tıkladığınız andan, bunun ekrana yansımasına kadar geçen süre diyebiliriz. Tıklama sonrası ekrandaki görüntünün değişimine kadar bilgisayarın ilerlediği birçok adım söz konusu ve DLSS 3 de burada giriş gecikmesinde artışa sebep oluyor. NVIDIA Reflex ise bu adımları iyileştirerek giriş gecikmesinde kayda değer bir düşüş sağlıyor ve gecikmenin hissedilmesini zorlaştırıyor. NVIDIA da bu sebeple Frame Generation yani kare oluşturma devreye alındığında otomatik olarak Reflex’i de etkinleştiriyor. Bu makalede NVIDIA’nın DLSS Frame Generation teknolojisi ile Reflex arasındaki ilişkiyi inceliyor, Reflex’in çalışmasına dair yaptığımız gecikme testlerini sizlerle paylaşıyoruz.
DLSS 3, NVIDIA’nın Ada Lovelace mimarisiyle üretilen kartlarla beraber getirdiği yeni bir teknoloji. Basitçe ifade etmek gerekirse DLSS 3, ekran kartının saf gücünü kullanarak ürettiği referans karelerin arasına yapay zekâ aracılığıyla yeni kareler oluşturuyor ve bu sayede FPS değerini devasa oranda arttırabiliyor.
DLSS 3’ün giriş gecikmesine etkisini ölçmek için NVIDIA’nın Reflex Analyzer modülünü içeren MSI’ın 360 Hz tazeleme hızına sahip Oculux NXG253R monitörünü
ve yine firmanın MSI GM41 Lightweight faresini kullandık. Monitör üzerinde fare için yer alan özel USB portuna bağlayarak fare üzerinde oluşturulan girdinin monitörde kaç milisaniye sonra etki yarattığını hassas bir şekilde takip edebiliyoruz.
RTX 4090 ve 7950X işlemcili test sistemimize Cyberpunk üzerinde DLSS 3’ün yarattığı gecikmeyi ilk olarak oyunun dahili benchmark aracıyla test ediyoruz.
DLSS 3 ve NVIDIA Reflex Kapalı
DLSS 3 Kapalı, NVIDIA Reflex Açık
DLSS 3 Kapalı, NVIDIA Reflex Açık+Boost
DLSS 3 Açık, NVIDIA Reflex Açık
NVIDIA burada Reflex ayarını otomatik devreye alıyor ve müdahale yapmanıza izin vermiyor.
Oyun içi testte sonuç başarılı. Peki oynarken değerler ne durumda? Bunu da aynı kayıt dosyası üzerinden aynı sahneleri oynayarak test ettik.
DLSS 3 Kapalı, NVIDIA Reflex Kapalı
DLSS 3 Kapalı, NVIDIA Reflex Açık
DLSS 3 Kapalı, NVIDIA Reflex Açık+Boost
DLSS 3 Açık, NVIDIA Reflex Açık
Reflex, oyunlardaki giriş gecikmesini mümkün oldukça azaltmayı amaçlayan bir teknoloji. Reflex, DLSS 3’ten daha uzun bir geçmişe sahip. Özellikle teknik detayları seviyorsanız bu kısmı pür dikkat dinlemenizde fayda var.
Bu sorunun cevabını daha anlaşılır şekilde verebilmek için yine NVIDIA’nın tasarladığı ancak Reflex’ten daha eski olan “Low Latency” modunu incelemek gerekiyor.
Reflex’in büyük ağabeyi olarak nitelendirebileceğimiz “Low Latency” modu, NVIDIA denetim masası üzerinden açılabiliyor, daha düşük gecikme sağlayabiliyordu. Bu ayarı halen daha NVIDIA Denetim Masası üzerinden aktif etmek mümkün, ancak bu modun çok önemli bir eksisi var: Mod sadece GPU ağırlıklı çalışan oyunlarda gecikmeyi düşürebiliyor. Günümüz oyunlarından örnek verecek olursak Apex Legends, COD: Warzone gibi GPU kullanımının normal şartlarda %99 civarında seyrettiği oyunlarda gecikmeyi teoride düşürürken; CS:GO, Valorant, League of Legends gibi oyunlarda gecikmeyi arttırıyordu.
Bunun altında yatan sebep aslında “Low Latency” modunun çalışma mantığı. CPU’nun işlem sırasına aldığı karelerin GPU’nun işlem kapasitesinden fazla olması nedeniyle GPU bir noktadan sonra tıkandığı için sistem yeni kareler üreterek ekrana daha güncel bilgiyi gönderememeye başlıyordu. “Low Latency” modu bu problemi işlem sırasında sistemin kare üretimini denetleyerek aradaki tıkanıklığı engelliyordu. Ancak CPU ağırlıklı oyunlarda karelerin işlenmesi sırasında bir tıkanıklık olmadığından dolayı CPU’nun davranışını yok yere denetlemek kare sayısını düşürdüğünden dolayı gecikmeyi arttırıyordu.
Bu gibi sebeplerden dolayı NVIDIA 2020’de Low Latency modunu “Reflex” adını verdiği bir güncellemeyle yeniledi. NVIDIA Reflex, “Low Latency” modunun aksine hem GPU’yu, hem CPU’yu denetleyerek kareleri aynı sıklıkta işlemelerini sağlıyor. Reflex’i bir açıdan oyunların içerisinde bulunan FPS limitleyicilerine benzetebiliriz. Reflex, oluşturulan karelerin bilgisayar ekranına doğru zamanda aktarılması için iki kare arasındaki gecikmeyi -ki buna frame-time deniliyor- sabit tutmayı hedefliyor. Bu şekilde işlem sırasında sıkışma olmadığı gibi, ekran kartı ve işlemci daha optimize çalışıyor ve bu iki element kullanıcıya düşük gecikme olarak geri dönüyor.
Bir rekabetçi oyun esnasında sistemin giriş gecikmesinin oynayışınızı etkilemesinin temel sebeplerinden bahsedelim:
Düşük tepkisellik: Fareyi hareket ettirdiğinizde monitörde hareketi olması gerekenden daha geç görmeniz pek hoşunuza gidecek bir durum değil. Üstelik eğer ıskaladıysanız tepkisel olmayan bir oyunda rakip sizi vurmadan nişangâhınızı düzeltip ikinci bir atış denemesi yapmak imkânsız ötesi bir hâl alıyor.
Geciken atışlar: Atışınızın gecikmesiyle tam otomatik silahlarda sprey halindeyken oyunda atışları tutturmak zorlaşıyor.
Rakip pozisyonlarının geç görünmesi: En eski shooter oyunlarından kalma “peeker’s advantage” dilemması zaten baş belası olan bir durum. “Peeker’s advantage” -yani gözleyenin üstünlüğü- durumundan kısaca bahsedelim: Bütün sistem ve ağ gecikmelerinin birleşmesiyle arada en iyi ihtimalle 50ms~ civarlarında bir gecikme söz konusu olur. Bu gecikme hareketsiz ve nişangâhını belli bir noktaya konumlandırmış oyuncu için adaletsiz bir durum oluşturuyor zira az önce bahsettiğimiz bu toplam gecikme yüzünden saldıran oyuncunun kendini göstermesi savunan oyuncunun ekranında aslında olduğundan daha geç görüntüleniyor.
Bir rekabetçi oyun esnasında sistemin toplam giriş gecikmesini belirleyen üstünkörü 5 unsur var:
NVIDIA Reflex bu bahsedilen beş adımın belli aralıklarındaki gecikmeyi optimize ederek giriş gecikmesini indirgemeyi amaçlıyor.
Oyunlarda Reflex; “Açık”, “Açık+Boost” olmak üzere iki kademeli şekilde aktif edilebiliyor. “Açık+Boost” ayarının farkı Reflex’i GPU güç koruma özelliklerini devre dışı bırakarak GPU saat frekanslarının yüksek kalmasını sağlaması. Bu durum CPU ağırlıklı oyunlar için bile geçerli. Dilerseniz NVIDIA Denetim Masası’ndaki Güç yönetimi modu 3D ayarını “Maksimum performansı tercih et” olarak değiştirerek elle de aktif edebilirsiniz.
GTX 900 serisi ya da daha güncel ekran kartı
Sanılanın aksine Reflex her monitörle çalışıyor. Bazı kullanıcıların aksini düşünmesinin sebebi bazı 360 Hz oyuncu monitörleriyle dahili biçimde gelen NVIDIA Reflex Analyzer cihazı. Ancak bu cihaz yalnızca Reflex’in çalışmasını analiz etmekle yükümlü, bir sistem gereksinimi değil.
NVIDIA Reflex Yazılımsal Gereksinimler
NVIDIA Reflex Testleri
Tabii ki bunca detayın ardından NVIDIA Reflex’i test etmesek olmazdı. Testleri NVIDIA’nın G-Sync 360 modülü ile gelen MSI Oculux NXG253R ile yaptık. Ek olarak MSI GM41 Lightweight farenin de Reflex için uyumlu olduğunu da belirtelim.
Poligon’da Vandal silahı ile birlikte 75 atış gerçekleştirdik. Test esnasında fare monitörün üstündeki özel porta takılıydı. Reflex Analyzer fare tıklamasından görüntünün ekrana verilmesine kadar olan süreci takip ederek ortalama gecikme süresini hesaplıyor.
360 Hz, FPS 280-360 arası
Reflex Kapalı
Reflex Açık
Reflex Açık+Boost
Antrenman modunda D. Va karakteriyle birlikte antrenman botları ile savaştık. Owerwatch 2 testi sabit bir senaryo yerine FPS oyunlarında karşılaşabileceğimiz, benzer ama aynı olmayan sahneleri test etmemizi sağladı. Test esnasında Fare monitör üzerindeki özel porta takılıydı.
360Hz, 240-300 FPS
Reflex Kapalı
Reflex Açık
Reflex Açık+BOOST
Counter Strike 2’de hem atış testi hem de oyun içerisinde gecikme testi yaptık.
Test Sistemi:
Vertigo haritasında AK-47 silahı ile sabit bir açıdan 90 atış gerçekleştirdik. Ölçüm dahili Reflex Analyzer ile yapıldı ve fare monitör üzerindeki özel porta takılıydı.
Ekran 360 Hz, FPS 300-400 arası
Reflex Kapalı
Reflex Açık
Reflex Açık+Boost
Boost ile birlikte ortalama gecikme 5ms’nin altına düşüyor ki bu gerçekten inanılmaz bir değer.
Vertigo haritasında ölüm maçı modunda botlarla savaştık. Bu test sabit bir senaryo yerine oyun içerisinde oluşabilecek gerçek dünya koşullarını test edebilmemizi sağlıyor.
Ekran 360 Hz, FPS 300-400 arası
Reflex Kapalı
Reflex On
Reflex On+Boost
NVIDIA’nın Reflex teknolojisi, özellikle rekabetçi oyunlarda gecikmeyi yer yer 5 ms altına indirerek kullanıcılara büyük bir avantaj sağlıyor. Teknoloji, DLSS 3 ile birlikte devreye alındığında kare oluşturmanın ortaya çıkardığı gecikmeyi de azaltarak oyun keyfinin daimî olmasını sağlıyor. İşin güzel yanı ise bu teknolojinin GTX 900 ve üstü kartlara ücretsiz olarak sadece bir sürücü güncellemesi ile sunulması. Tabii ki NVIDIA’nın DLSS 3’ü de sadece RTX 4000 serisinde sunmamasını beklerdik fakat burada teknolojinin getirdiği teknik zorlukları da bu test ile öğrenmiş olduk.
Bu konu hakkında ne düşünüyorsunuz?
Hep beraber
teknoloji haber
‘da tartışalım.