ORTAOKUL EKİM AYI VELİ BÜLTENİ

ANNE BABA TUTUMLARI

Anne– Baba olmak sadece çocuğunuzu dünyaya getirerek ve bir takım fiziksel ihtiyaçlarını karşılamak (yeme, içme, giyinme, barınma) değildir. Duygusal manada tutarlı ve engeli yaklaşmak gerekir. Her çocuğun yapısı, ilgi, ihtiyaç ve yetenekleri farklıdır. Kendi ayakları üstünde durmaya başladığı andan itibaren yapacağı işleri, karşılaşacağı olayları kendisinin belirlemesi imkânsızdır. Dolayısıyla çocuklar karşılaştığı her türlü sorunla mücadele edemeyebilirler.  Çocuğu sorunlara korumak veya karşılaşılan soruna karşı mücadele vermek için geçmişten gelen klasik yöntemleri uygulayamayız. Çocuklarımızın karşılaşacağı uyum sorunlarına karşı birtakım koruyucu önlemler almak zorundayız. Bu önlemler kolay; fakat genelde aileler tarafından ihmal edilen davranışlardır. Doğabilecek uyum problemlerine karşı ailelerin yapması gereken tutum ve davranışlar aşağıdaki gibi olmalıdır.

Günlük Aile Oturumu: Aile bireylerinin bir araya gelip konuşacağı, sorunların paylaşılacağı herkesin eşit söz hakkına sahip olacağı aman dilimidir.

Etkin Dinleme: Çocuğun isteklerini, günlük yaşantılarını ve problemlerini anlatmasına izin verilmelidir.

Ödüller ve Cezalar: Belli durumların oluşması halin- de her çocuğun ödüllendirilmesi veya cezalandırılması (şiddet değil, sevdiği bir şeyden yoksun bırakma) gerekir. Bunun için aile içinde hangi davranışın ödül veya cezayı gerektirdiğinin belirlenip çocuğa bildirilmesi gerekir.

Çocuğun Sorumluluk Kazanacağı Ödevler: Çocuğun olgunluk derecesinin bir belirtisi de bağımsız olabilme yeteneğidir. Yaşına göre alış veriş yapmasına, telefon, su, elektrik faturası yatırmasına izin verilmelidir. Çocuk hata yaparsa azarlanmamalı, suçlan- mamalı, hatasını öğrenmek için olanak verilmelidir. Bağımsızlık duygusu sorumluluk duygusu ile gelişir.

İYİ BİR ANNE BABA OLABİLMEK

• Tutarlı davranmak
• Hoşgörü ve sabır
• Abartılı sevgi göstermemek
• Hataları hakaret etmeden düzeltmek
• Başkalarıyla kıyaslamamak
• Yaşından büyük sorumluluklar yüklememek
• Yapamayacağı şeyleri istememek
• Ödül ve cezanın zamanında ve ölçülü verilmesi
• İlgi ve beklentileri dikkate almak
• Çocuğun bir birey olduğu unutmamak.

• Aşırı Baskıcı Otoriter Tutum

• Çocuğa söz hakkı tanımaz.
• Eleştiri ve aşağılama sık görülür
• Çocuğun sürekli yanlışları görülür
• Çocuğa sıcaklık ve şefkat gösterilmez.
• Kurallara sorgulamadan uyması beklenir.
• “Çocuğumu eğitiyorum” mantığıyla şiddet uygulanabilir.
• Anne babanın gözü sürekli çocuk üzerindedir.
• Çocuğun ilgi ve istekleri dikkate alınmaz

Bu Tutumun Çocuğun Gelişimine Etkileri:

• Çocukta kendine güven duygusu oluşmaz
• Çocuk içine kapanık, sıkılgan olabileceği gibi aşırı saldırgan ve zorba- da olabilir.
• Çocuk alacağı cezalardan kurtulmak için yalan söyleyebilir.
• Aşırı hassas, kırılgan ve hastalıklı bir kişilik yapısı görülebilir.
• Pasif ve edilgen bir kişilik özelliği gösterirler.
• Çocuk kolayca ağlayabilir.
• Rutin ve sınırları belli olan meslekleri tercih edebilir.
• Okul yaşamlarında fazla başarılı olmazlar.
• Arkadaşları ile uyumsuz ve kavgacı olabilir.
• Sürekli eleştirildiği içi aşağılık duygusuna kapılabilir.
• İnsanlar tarafından kolay kandırılmaya ve yanlış hareketler yapmaya eğilimlidirler.

2)Aşırı Hoşgörülü Tutum

• Çocuğun aşırı hareket ve davranış serbestliği vardır.
• Kurallar yok denecek kadar azdır.
• Çocukların her istedikleri sorgulanmadan yerine getirilir.
• Anne Baba çocuğun davranışının yanlış olduğunu görse bile “özgür olmalı” anlayışı ile hareket ettiğinden müdahale etmez.

Bu Tutumun Çocuğun Gelişimine Etkileri:

• Anne babasına hükmeder

  http://krishu.de/css/kaufen/index.html%3Fp=44.html

  , onlara çok az saygısı vardır.

• Eleştiriye açık değillerdir.
• Kuralsızlığa alışan çocuklar, okuldaki kurallarla karşılaşınca okula ve arkadaş çevresine uyum sağlamakta zorluk çekebilirler.
• Sabırsız, sorumsuz, bencil, çabuk darılan ve her isteğinin yerine getirilmesini bekleyen çocuklardır.
• Zararlı alışkanlıklar edinmeye meyillidirler.
• Şımarıktırlar.

3)Aşırı Koruyucu Aile Tutumu

• Çocuğun başına bir şey gelir diye çocuğun kendi başına bir şey yapmasına izin vermezler.
• Çocuğun tüm ihtiyaçları anne ve babasını tarafından karşılanır.
• Çocuğa gereğinden fazla özen ve kontrol gösterilir.
• Özellikle anneler bu tip tavır sergilerler.
• Onu ilgilendiren kararlarda yaşı kaç olursa olsun fikri sorulmaz

Bu Tutumun Çocuğun Gelişimine Etkileri:

• Çocuğun aşırı bağımlı, ürkek, çekingen ve güven- siz bir kişilik geliştirmesine neden olur.
• Çocuk ileriki yaşamında karar almakta ve uygulamakta zorluk çekeceği gibi yaşama karşı içinde bir korku oluşur.
• Çevresindeki insanlarla iletişim kurmakta güçlük çeker.
• Hayattan edinmeleri gereken deneyimleri edinmeden hayatla karşı karşıya kaldıklarında uyum sağlamakta güçlük çekmektedirler.
• Çocuk aşırı duygusal olur.
• Kendine güvenleri azdır

4)Tutarsız Aile Tutumu

• Eşlerin çocuk yetiştirmeye farklı bakmaları ve bunu çocuğa yansıtmaları temel sebeptir
• Tüm çocuklara eşit davranmama
• Eşit sorumluluklar verme- me
• Kız ve erkek çocuğa cinsiyetine göre farklı davranılması
• Baba otoriter iken anne koruyucu bir tavır sergiler ise tutarsız aile oluşur.

Bu Tutumun Çocuğun Gelişimine Etkileri:

• Aynı davranışın bazı zaman ödüllendirilmesi bazı zaman cezalandırılması çocuğun davranışı ne zaman nerde yapacağını bilmemesine neden olur.
• Kendi görüş ve düşüncelerini açıkça söyleyemez.
• Zamanla çevresindekilere güvenmeyen, her şeyden şüphelenen, kararsız bir kişilik yapısı geliştirirler .
• Doğru kararlar alamazlar.
• Sinirli, kavgacı, çabuk kırılıp öfkelenen tepkisel bir kişilik yapısı geliştirebilir.
• Çocuk inatçı, asi ve hırçın olabileceği gibi içine kapanık, pısırıkta olabilir.
• Her zaman adımlarını diğerlerinden geç atarlar.
• Aşırı kontrollü hareket edebileceği gibi dengesizler davranışlarda sergileyebilirler.

5)Demokratik Aile Tutumu

• Çocuk tüm yönleriyle kabul edilir.
• Çocuğa yön gösterir; ama alacağı kararlarda serbest bırakır.
• Kuralların mantıklı açıklamasını yapar.
• Aileyi ilgilendiren kararlar birlikte alınır.
• Anne– Baba birbirlerine ve çocuklarına olan duygularında net ve açıktır.
• Çocuğun ilgileri göz önün- de bulundurulur, yeteneklerini geliştirici ortamlar hazırlanır.

Bu Tutumun Çocuğun Gelişimine Etkileri:

• Sosyalleşmiş, işbirliğine yatkın çocuklardır.
• Kendine ve başkalarına güvenir.
• Dengeli ve uyumludurlar.
• Seçenekli düşünmeyi bilirler, yeni durumlara uyum sağlamakta zorluk çekmezler.
• Kendi haklarını korurlar, başkalarının haklarına saygı gösterirler.
• Bir gruba dâhil olmada, grup içinde aldıkları görev ve sorumlulukları yerine getirmede zorlanmazlar.
• Özgüvenler yüksektir, sorumluluk sahibidirler.
• Arkadaş gruplarına rahatlıkla uyum sağlarlar.
• Kurallara ve otoriteye saygı duyarlar.
• Yaratıcı ve bağımsızdırlar.
• Karar alma ve problem çözme becerileri gelişmiştir.

Çocuğunuzun Genel Gelişim Özellikleri

• Her çocuğun kendine özgü ve diğerlerinden farklı olduğunu,
• Kendi öğrenme hızı, stili ve büyüme hızı olduğunu,
• Gelişim hızının bazı dönemlerde hızlanıp bazı dönemlerde yavaşlayabileceğini,
• Çocuğun gelişiminde onu zorlamanın faydadan çok zarar getireceğini,
• Çocuğun içinde yaşadığı çevrenin gelişimi üzerinde etkili olduğunu,
• Çocuğun ve çocukluğun mutlu bir yaşantı olarak ele alınması gerektiği unutulmamalıdır.

Sevda DÜZLÜ ÖZ

Çaycuma Koleji Rehber Öğretmeni