Reddi Miras Nedir? Nasıl Yapılır ? konusu miras hukukunda kullanıcıların çok fazla merak ettiği bir konu olup şartları kanunda belirlenmiştir.
Reddi miras olarak adlandırılan mirasın reddi terekenin kapsamındaki tüm hak ve borçların reddedilmesi anlamına gelmekte olduğundan bu anlamında mirası reddeden mirasçı, terekeden kaynaklanan haklara sahip olamayacağı gibi yine terekeden doğan borçları da ödemekle mükellef olmayacaktır. Kural olarak yasal ve atanmış mirasçılar mirası reddetme hakkına sahip bulunmaktadırlar.
Miras, kural olarak miras bırakanın ölümü ile birlikte tamamen yasal mirasçılara intikal etmektedir. Yani mirasın intikali noktasında yasal mirasçıların herhangi bir işlem yapmasına gerek yoktur. Mirası reddetmek isteyen yasal veya atanmış mirasçılar ayırt etme gücüne sahip ve ergin olmaları kaydı ile kayıtsız ve şartsız olarak taleplerini iletmek suretiyle 3 ay içerisinde mahkemeye yazılı veya sözlü olarak iletmeleri gerekmektedir. Belirtmiş olduğumuz 3 aylık süre miras bırakanın ölümünden itibaren başlar.
Açıklamış olduğumuz üzere 3 aylık yasal süre içerisinde mirası reddetmeyen mirasçı, mirası kayıtsız şartsız kazanmış olup terekeye dair haklara ve terekeye ilişkin borçlara mirasçı olur.
Ret süresi sona ermeden terekenin olağan yönetimi niteliğinde olmayan işler yapan yahut tereke mallarını gizleyen ya da kendisine atfeden mirasçı, mirası kural olarak reddedememektedir.
Bu doğrultuda zaman aşımı veya hak düşürücü sürelerinin dolmasına engel olmak amacıyla dava açılması ve cebrî icra takibi yapılması, ret hakkını ortadan kaldırmamaktadır.
Şayet miras reddedilirse, reddeden şahıs terekeye dair tüm hak ve borçlardan vazgeçmekte olup mirasçılık sıfatı geçmişe etkili olarak sona ermektedir. Mirası reddeden mirasçı, terekeye dair haklardan yararlanamayacağı gibi borçlardan da sorumlu olmamaktadır.
Kural olarak mirasçı, mirası reddettikten sonra mirasçı kural olarak bu beyanından dönemez. Fakat şu var ki, Borçlar Kanunu’nun genel hükümleri uyarınca yanılma, hile, korkutma gibi sebeplerin birinin bulunması halinde bu mümkündür. Ayrıca mirası reddetmiş olan mirasçı ,diğer mirasçıların muvafakatlarını almak kaydıyla bu beyanından dönebilmektedir.
Reddi miras durumunda alınacak olan dul ve yetim aylıklarını almanın mümkün olup olmadığı hususu tartışmalı olsa da şunu ifade edebiliriz ki, mirası reddetmek demek tüm hak ve borçlardan vazgeçmek ve terekeye dair sahiplenici hiçbir işlem yapmamak demektir. Ancak dul yahut yetim aylığı bağlanması tereke dahilinde olmayıp alacak kişinin bir hakkı olarak kabul edildiğinde mirasın reddinin bu aylıkları almaya bir engel teşkil etmediği anlaşılmaktadır.
Malvarlığı borcuna yetmeyen mirasçı, alacaklılarına zarar vermek amacıyla mirası reddederse; alacaklıları veya iflâs idaresi, kendilerine yeterli bir güvence verilmediği takdirde, ret tarihinden başlayarak altı ay içinde reddin iptali hakkında dava açma hakkına sahip bulunmaktadırlar. Reddin iptaline karar verilmesi durumunda ise miras resmen tasfiye edilmektedir. Bu anlamda kanun koyucu, mirasçının alacaklılarına reddin iptalini isteme hakkı vermek suretiyle alacaklıların haklarını korumaktadır.
Alacaklıların bahsettiğimiz üzere açacağı reddin iptali davası bakımından bazı koşulların vuku bulması gerekmektedir.
Yargıtay kararları ışığında bu durum aşağıdaki gibi karara bağlanmaktadır:
Davacının mirası reddetmiş olması maddi tazminat isteğinin kabulüne engel teşkil etmemektedir. İlgili kanun uyarınca ölüm neticesi olarak diğer kimseler ölenin yardımından yoksun kaldıkları takdirde kendilerine destekten yoksun kalma tazminatı verilmesi gerekir. Ölüm neticesinde ölenin yardımını kaybedenlerin haklarını tanzim eden bu maddede de, yardımdan maksat, bir kimseye hatta kanunen mecbur olmasa bile muntazam olarak yardımda bulunan kimseyi anlamak gerekir. Davacıların terekesinin borca batık olması nedeni ile ölenin mirasını reddetmiş olmaları destek tazminatı istemelerine engel değildir.
Açıklamış olduğumuz üzere 3 aylık yasal süre içerisinde mirası reddetmeyen mirasçı, mirası kayıtsız şartsız kazanmış olup terekeye dair haklara ve terekeye ilişkin borçlara mirasçı olur. Bu sebeple mirası reddetmek isteyen mirasçı usulüne göre 3 ay içerisinde mirası reddetmelidir.
Mirası reddetmek isteyen yasal ve atanmış mirasçıların 3 ay içerisinde miras bırakanın son yerleşim yerinde olan Sulh Hukuk Mahkemesine yapacakları yazılı veya sözlü başvuru ile birlikte mirası reddedebilmektedirler. Bu anlamda görevli mahkeme Sulh Hukuk Mahkemeleri iken yetkili mahkeme miras bırakanın son yerleşim mahkemesi olmaktadır.