Resmi Nikahı Olmayan Eş Eşinin Vefatı Nedeniyle Destekten Yoksunluk Maddi Tazminat Talebinde Bulunabilir Mi

Yerleşik yargı kararlarına göre, resmi evlilik bulunmasa bile destek tazminatı istenebileceği kabul olunmuştur. Ancak destek zararının, resmi ya da resmi olmayan biçimde evlenme tarihine kadar hesaplanması gerekir.
Dava, trafik kazası sonucu desteğin ölümünden dolayı uğranılan zararın istemine ilişkindir. Mahkemece istemin kısmen kabulüne karar verilmiş, karar davalı tarafından temyiz edilmiştir.
Dosyadaki bilgi ve belgelere göre davacılardan Sabiha ile ölen destek arasında resmi bir evliliğin bulunmadığı, adı geçen davacının desteğin ölümünden sonra çocuğunu desteğin anne ve babasına bırakıp gittiği, Cumhuriyet Savcılığı aracılığı ile yapılan soruşturmada davacının halen nerede bulunduğunun saptanamadığı anlaşılmıştır. Yerleşmiş yargı kararları gereğince resmi evlilik bulunmasa bile geleneğe göre destek ile evli bulunan eşin de ölenin desteğinden yoksun kaldığı ve tazminatı isteyebileceği kabul edilegelmektedir.

Ne var ki somut olayda çocuğunu bırakıp evi terk ettiği anlaşılan davacının resmi olmasa da evliliğin öngördüğü yükümlülüklere uymadığı sonucuna varılmaktadır. Adı geçen davacının nerede bulunduğu, resmi yada resmi olmayan biçimde evlenip evlenmediğinin belirlenmesi durumunda destek zararının evlenme tarihine kadar hesaplanabileceğinin gözetilmesi gerekirken somut olaya uygun olmayacak biçimde hesaplanan tazminata hükmedilmiş olması usul ve yasaya aykırı olduğundan kararın bozulması gerekmiştir.

Medeni Kanun uyarınca evlilik bağı kurulmasa bile, karı koca diye birleşen, bu amaç ve duygu ile yaşamlarını sürdüren kadınlar için bakım yükümlülüğünü yerine getiren erkeğin destek sayılması gerektiği, doktrinde ve Yargıtay’ın yerleşmiş uygulamalarında kabul edilmiş bir olgudur.
Mahkemece nikahsız eş maddi ve manevi tazminat taleplerinin reddine karar verilmiş ise de bu sonuç usul ve yasaya uygun bulunmamaktadır.

Gerçekten; toplumumuzda yasa dışı nitelendirilen, gayri resmi evliliklerin bulunduğu sosyal bir gerçektir. Medeni Yasa uyarınca, evlilik bağı kurulmasa bile, karı koca diye birleşen, bu amaç ve duygu ile yaşamlarını sürdüren kadınlar için bakım yükümlülüğünü yerine getiren erkeğin destek sayılması gerektiği, doktrinde ve Yargıtay’ın yerleşmiş uygulamaları ile, kabul edilmiş bir olgu olduğu gibi, Dairemizin uygulamaları da bu yöndedir.
BK.nun 45. maddesinde de belirtildiği üzere “destek” kavramı hukuki bir ilişkiyi değil, eylemli bir durumu içerir. Medeni Yasa uyarınca evlilik bağı kurulmasa dahi, fiili evlilik birliğiyle murise bağlı olan davacının tazminat taleplerinin, gayri resmi evliliklere yasal hak tanınmayacağı gerekçesiyle reddi hatalıdır
Bu nedenle davacı Seyhan yönünden gerçekleşecek olan maddi ve manevi tazminata karar vermek taleplerin reddi isabetsiz olup bozmayı gerektirmiştir.

Resmi Nikahı Bulunmayanların Tazminat Hakkı Var mıdır?

4721 sayılı Türk Medeni Kanunu ’nun 118 ve 201 maddeleri arasında düzenlenen aile hukuku, resmi nikahla evlilik bağı kurulmuş kişiler için geçerli olmaktadır. Fakat toplumsal yapı gereği dini nikahla uzun süre birlikte yaşayan kimseler de bulunmaktadır. Bu şekilde birlikte yaşayanlar ziynet eşyaları ya da maddi/manevi tazminat gibi haklarından aile hukuku bakımından yararlanamasa da asliye hukuk mahkemelerinde bu haklarını öne sürebilmektedirler.

Taraflar, evlenmek için yöresel gelenekleri yerine getirmekte ve hatta düğün ile evlenmekte fakat resmi nikah yapmamaktadırlar. Bu halde tarafların medeni hali de bekar olarak kalmaktadır. Toplumumuzun geleneksel yapısı ve tarafların yaşadıkları sosyal çevre de gözetildiğinde; resmi nikah yapılacağı inancı ile tarafların karı koca hayatı yaşaması, bu kişilerin ayrılması halinde toplum içinde dul olarak etiketlenmesi ve yeni bir evlilik yapmasını zorlaştıracağı gibi ileride yapacağı evliliklerde de böyle bir durumun varlığının aleyhine kullanılabileceği gerçeği ortaya çıkmaktadır.

Bu sebeple tarafların zarara uğradığı ve bundan elem ve üzüntü duyduğu kabul tarafların manevi dengesinin eski haline dönüşmesi, duygusal olarak tatmin edilmesi, zarar verenin de bir daha böyle bir eylemde bulunmaktan alıkonulması amacıyla uygun bir manevi tazminata hükmedilmektedir.

Nitekim Yargıtay kararlarında da dini nikahlı olarak evli olanların ziynet eşyalarını alabileceği, maddi ve manevi tazminat haklarının tanzim edilmesi gerektiği ve hatta taraflardan birinin ölümü halinde, diğerinin gerektiği hallerde destekten yoksun kalma tazminatı isteyebileceği kabul edilmektedir. Buradaki fark aile mahkemesinden talep edilen ve eşe bağlanan nafaka alacağı ve aile hukukundan kaynaklanan diğer hakların dini nikahlı eşe tanınmamasıdır. Aynı zamanda bu tazminatlar için tarafların aile mahkemesine değil, genel görevli olan asliye hukuk mahkemesine başvurmaları gerekmektedir.

Konuya ilişkin Yargıtay’ın emsal oluşturabilecek kararları ise şu şekildedir;

Yargıtay 4. Hukuk Dairesi 06.06.2016 tarih ve 2016/170 E. ve 2016/7430 K. sayılı ilamına göre; “1-) Dava, ziynet eşyalarının iadesi ve manevi tazminat istemine ilişkindir. Yerel mahkemece, davanın reddine karar verilmiş, hüküm, davacı tarafından temyiz edilmiştir.

Davacı, davalı ile gayri resmi olarak evlendiklerini, düğün yaptıklarını, davalının kendisini evlenme vaadi ile kandırdığını, davalının başka bir bayanla yaşamaya başladığını, yaşananlar nedeni ile psikolojisinin bozulduğunu, ayrıca evden ayrılırken altınlarını ve çeyiz eşyalarını alamadığını belirterek ziynet ve çeyiz eşyasının iadesini ve uğramış olduğu manevi zararın tazminini istemiştir.

Dosya içinde mevcut beyan ve belgelere göre, davacının davalı ile resmi nikah yapılmaksızın birlikte yaşadığı evden ayrılırken üzerinde bir takım ziynet eşyası olduğu ve bunların davalının ailesi tarafından alınmak istendiği, ancak almalarına izin vermediği ve davacının kolunda zorlama nedeni ile kızarıklıklar olduğu, ancak davacının evden çıkarken üzerinde bulunan ziynet eşyalarının miktarı ve cinsi konusunda kaç tane olduğuna yönelik beyan bulunmadığı gibi dava dilekçesinde davacının da düğünde takılan altınların hepsinin ne kadar olduğu ve evden çıkarken üzerinde ne kadar altını olduğu konusunda açıklama yapılmadığı anlaşılmıştır.

Mahkemece, davacıya düğünde takılan altınlar ile davalıyla birlikte yaşadığı evden çıkarken üzerinde bulunan altınlar konusunda açıklama yaptırılarak ve tanıklara davacının davalı ile yaşadığı evden çıkarken üzerinde ne kadar altın olduğu hususlarının sorulup açıklattırılarak karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ile yazılı gerekçe ile altınların iadesi taleplerinin reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirmiştir.

Destekten Yoksun Kalma Tazminatı

Destekten yoksun kalma tazminatı, bir maddi tazminat davası türüdür. Ölen kişinin yaşamında maddi veya manevi destek vererek yanında olduğu kişilere öldüğü için destek olamaması sebebiyle destekten yoksun kalan kişilere verilir. Destekten yoksun kalma tazminatı, destekten yoksun kalan kişilere hayatlarındaki bu eksilme dolayısıyla güçlük yaşamamaları için kabul edilmiş bir maddi tazminat davası türüdür. Hak sahipleri, aynı dava içinde manevi tazminat da talep edebilirler.

Destekten Yoksun Kalma Tazminatını Kimler İsteyebilir?

Destekten yoksun kalma tazminatı isteyebilmek için, ölen kişiden yaşarken maddi destek alınması şarttır. Bunun yanında tazminatı isteyen kişi ölenin amcası, yeğeni veya komşusu dahi olabilir. Yaşarken maddi destek alınmayan kişinin ölümü nedeniyle maddi tazminat talep edilmesi mümkün değildir.

Önemli olan husus destekten yoksun kalma tazminatı isteminde bulunan kişinin ölenden yaşarken destek aldığını ispat etmesidir. Ölenin annesi, babası, eşi ve çocukları ile arasında bir destek ilişkisinin olduğu ise karine olarak kabul edilmektedir. Bu karinenin aksinin davalı tarafından ispatı da mümkündür. Ölen kişinin, destekten yoksun kalma tazminatı talep eden kişilere yaşarken destek olmadığını ispatlayan davalı sorumluluktan kurtulur.

Destekten Yoksun Kalma Tazminatının Şartları Nelerdir?

Destekten yoksun kalma tazminatının istenebilmesinin ilk şartı, desteğin ölmüş olmasıdır. Destek sıfatına sahip kişi söz konusu olay sonucunda ölmemiş yoğun bakıma girmiş olsa dahi bu şart sağlanmadığı için destekten yoksun kalma tazminatı isteminde bulunulamaz. Ancak kişinin ölüp ölmediği bilinmiyorsa destekten yoksun kalma tazminatı için bu şartın gerçekleştiği kabul edilebilir.

TMK 31. ve 32. maddelerdeki düzenlemeler çerçevesinde kişi ölmüş olma ihtimalinin kuvvetli olduğu bir durumda kalmış ve bir daha kendisinden haber alınamamış veya uzun süre kendisinden haber alınamamış ise ölmüş olduğu kabul edilir.

Bir diğer şart ölmüş olan kişinin ölümüne sebebiyet veren bir muhatabın gerekliliğidir. Aynı zamanda, zarar ile fiil arasında nedensellik bağını bulunması gerekir.

Desteğin düzenli ve sürekli bir şekilde sağlanıyor olması gerekir. Yani tek seferlik yardımlar bakımından destekten yoksun kalma tazminatı istenmesi mümkün değildir.

Ölen kişinin ölümüne sebebiyet veren fiilde ağır kusurunun bulunması halinde nedensellik bağı kesilir. Böyle bir durumda ölümden sorumlu tutulan ve tazminat istenen kişi olayda ölenin “ağır kusurlu” olduğunu ispat ederek tazminat sorumluluğundan kurtulabilir.

Bu konu hakkında benzer makaleler için tıklayın

Avukatlarımızca Hazırlanan Makalelerimiz

Gaziantep aile hukuku	Gaziantep velayet avukatı
Gaziantep boşanma avukatı	Gaziantep en kısa sürede boşanma
Gaziantep anlaşmalı boşanma avukatı	Gaziantep aile mahkemesi
Gaziantep çekişmeli boşanma avukatı	Gaziantep online danışman

Gaziantep Adliyesi İletişim Bilgileri
( 0342 ) 321 36 36
Gaziantep Adalet Sarayı Ana Hizmet Binası : Zeytinli Mah. Turgut Özal Bulv. No:1/1 27500