“Öğüt verecek insana değil , örnek olacak insana ihtiyaç var.”
-Mevlana
Rol model:
-Çevresindeki insanlar tarafından “örnek kişi” olarak adlandırılan kişi.
-Davranışları başkaları tarafından örnek alınan kişiler.
Her insan kendi içinde büyük bir potansiyel barındırır. Henüz açığa çıkmamış bu potansiyele erişmeye çalışırız yaşamımız boyunca. Ama çocukluğumuzdan itibaren çevreden edindiğimiz korkularımız, hayal kırıklıklarımız ve aldığımız eğitim maalesef bu potansiyelimizin açığa çıkmasına çoğu zaman engel olur.
Aslında her şey hayal etmekle başlar ve hayallerimiz çoğu zaman içimizde sakladığımız açığa çıkaramadığımız potansiyelimizden doğar. Bazen bu potansiyel kendi kendine açığa çıkar.
Bazen de çıkarabilmek için bir dış kuvvete ihtiyaç vardır. İşte rol model tam bu noktada devreye girer!
Şu an çok başarı bir iş kadını olan ve benim de rol modellerimden bir tanesi sevgili Berkay Eskinazi anlatıyor: Çocukken Ege’nin küçük bir kasabasında maddi durumu çok iyi olmayan kalabalık bir ailenin en küçük kızı olarak dünyaya geliyor. Her gün önünden geçtiği kasabanın eczacısına ve kasabanın en güzel, en bakımlı kadınına hayran oluyor. Bu hayranlık, onu önce eczacılık fakültesiyle başlayan daha sonra da sanayici olacağı başarılı bir iş hayatının başlangıç noktası oluyor. Yani rol modeller hayatımızda ciddi önem arz ediyor.
Çocuklarımız da öncelikle ebeveynlerini rol model olarak alıyor. Bu konuda anne ve babalara ciddi sorumluluklar düşüyor. Ama bu sorumluluk sadece rol model olmayla bitmiyor. Çünkü çocuklar anne babasının yanı sıra toplumda ön plana çıkmış öyle ya da böyle meşhur olmuş kişileri de rol model seçiyor.
Peki onların seçtikleri rol modeller doğru rol modeller mi?
Teknolojinin gelişmesiyle birlikte daha önceki yazılarımda da çok defa atıfta bulunduğum gibi sosyal yapımız da değişiyor ve sosyal ilişkilerimiz yeniden düzenleniyor. Bu bağlamda rol modelleri günümüzde artık sosyal medya belirler hale geldi. İşin kötü tarafı rol eğilimi eğitim-kültür-başarı düzeyinden ün-para-popülerlik kavramlarına doğru ciddi bir şekilde kaymış durumda.
Çocuklar çok keskin gözlemcilerdir ve bir kez benimsedikleri bir şeyin yaşam boyu onlarla kalma olasılığı yüksektir. Hayata, olmak istedikleri kişinin gözlerinden bakma eğilimindedirler. Mesela rol modelleri iyimserse bardağın dolu kısmını görme şansları daha fazladır. Rol model onlar için bir ölçme standartı veya idol olur. Kendilerini nasıl algıladıkları da rol modelle ne kadar benzerlik gösterdiklerine veya onların gözünde rol modelin nasıl görüldüğüne bağlıdır. Çocuklarımız takip ettikleri kişilerin yaşantılarına, giydiklerine, yediklerine, içtiklerine özenip onlar gibi olmaya çalışırken bu insanların eğitim düzeyleri, kültürleri, parayı kazanma şekilleri bir önem arz etmemeye başladı. Bu da çocuklarımızın geleceklerini planlamadan oldukça büyük yanlışlara düşmelerine sebep olabiliyor.
Çocukların, “büyüyünce ne olacaksın” sorusuna verdikleri cevapları değiştirmelerinin bir nedeni de rol model olarak bilerek ya da bilmeden benimsedikleri kişiden belirli bir konuda ilham veya nefret şeklinde etkilenmiş olmalarıdır. Ayrıca hayallerini gerçekleştirmek için neye ihtiyacı oldukları hakkındaki düşünceleri, rol modelleri tarafından gösterilen azim ve kararlılığın gücüne veya yetersizliğine bağlıdır. Bu bağlamda farkında olmadan çocuklarımızın hayatına sanal olarak da olsa dokunan kişilerin kimler olduğunun bilinmesi büyük önem arz ediyor.
Dediğim gibi bu noktada anne ve babalara ciddi sorumluluklar düşüyor. Çocukları doğru rol modellere yönlendirmek sizin elinizde. Çocuklarımıza işlerinde ve hayatlarında, onlara doğru perspektifi gösterecek, kendi potansiyellerini keşfetmelerine yardımcı olacak başarılı rol modeller bulma konusunda yardımcı olmalıyız.
Benim özellikle kız çocukları için önereceğim muhteşem bir rol model var: Elif Genceli Güner
Elif Genceli Güner İstanbul Teknik Üniversitesi Kimya Mühendisi mezunu. Antartika ’da keşfettiği 2 yeni mineral ile ismi dünya literatürüne girdi. Hollanda‘da 2010 yılının en başarılı kadını, 2013‘te Avrupa’da yılın Türk kadını seçilen, gözleri ışıl ışıl parlayan, zeki ve mütevazi Türk kadınını dünyada layığı ile tanıtan bir bilim insanı.
Çocuklarımıza Elif ve onun gibi başarılı rol modeller seçmelerine yardımcı olarak onların hayallerini gerçekleştirmelerinde , potansiyellerine ulaşmalarında büyük bir etki yaratırız . Gelecek nesillere rol model olacak çocuklar yetiştirmek.
http://www.guncelkadin.com.tr/gulcin_guloglu_rol_model-l-1-sayfa_id-676-y-720-id2-12724