SGK güncel mesleklerin kod listesine “mergumder” internet adresinden kolaylıkla ulaşılabilir. SGK meslek kodları yapılan iş türüne göre farklı farklıdır.
Örneğin; acil tıp teknisyeni meslek kodu 3258.02, aşçı meslek kodu 5120.10, atlet meslek kodu ise 3421.14’tür.
SGK meslek kodları sistemi , 2012 yılından itibaren yürürlüğe girmiş, her bir meslek dalı için SGK tarafından belirlenmiş kodlardır. Çalışanların iş yerinde yaptıkları her bir işin kodu vardır ve bu kodların SGK’ya bildirilmesi zorunludur.
SGK meslek kodları faydaları şunlardır:
SGK meslek kodu hatalı bildirilirse yaptırım olarak iş yeri sahibi para cezasına çarptırılır. Bu para cezasının miktarı meslek kodu hatalı bildirilen işçi başına asgari ücretin %10’u kadardır. Bu cezai hüküm sayesinde herkesin meslek kodu SGK’ya bildirilir ve her kesimden çalışan hak ettiği maaşı alabilir.
SGK meslek kodu bildirilmez ise hatalı bildirildiği durumdaki para cezası yaptırımı geçerlidir. Para cezasının miktarı yine hatalı bildirim sonucu uygulanan ceza ile aynıdır.
SGK meslek kodu sorgulamak için kişi E-Devlet uygulaması üzerinden sorgulama yapabilir. Kişinin izlemesi gereken adımlar şunlardır:
Bazı durumlar iş yeri sahipleri çalışanlarının meslek kodlarını bilerek veya gözden kaçırma durumdan yanlış, eksik veya hatalı bildirebilirler. Çalışan kişi işveren kişiye meslek kodunun düzeltilmesiyle ilgili talebini ilettikten sonra işveren kasıtlı olarak meslek kodu düzeltmesini yapmıyor ise işçinin yapması gereken işlem şikayet başvurusunda bulunmaktır.
SGK meslek kodu şikâyet müracaatı yapmak için kişinin sahip olduğu seçenekler şunlardır:
SGK meslek kodları , kesinlikle doğru olarak bildirilmelidir. Aksi takdirde çalışan kişi sigorta primi, emekli maaşı ve terfii gibi durumlarda ve ilerleyen iş hayatında çeşitli problemler ile karşılaşabilir.
SGK meslek kodu değişimi , işveren kişi tarafından online olarak yapılabilir. Kod değişim işlemleri için SGK Müdürlüğü’ne dilekçe verilmesi gerekmez. Yalnız kod değişikliği sadece ileri zamanlı yapılabilir.
Yani bir çalışanın önceden yaptığı iş kodu güncel olarak değiştirilemez. Örneğin bir işçinin 2017 yılında yaptığı bir işin kodu bugün online olarak değiştirilemez. Bu yüzden de hem işverenin hem de çalışan kişinin kod takibini doğru ve eksiksiz yapması gerekir.
Geçmiş dönemde yapılmak istenen meslek kodu değişimi için, işverenin bağlı olduğu Sosyal Güvenlik Kurumu Müdürlüğüne giderek aşağıda örneği mevcut olan dilekçe ile başvuru yapması gerekir.
İşveren başvurusu sonucunda geçmiş döneme ait meslek kodu güncelleme işlemleri sadece 01.08.2009 tarihinden bugüne kadar olan kısımlar için yapılabilir. Daha öncesi için maalesef herhangi bir meslek kodu güncellemesi ya da değiştirme işlemi yapılamaz.
SGK meslek kodu değiştirme dilekçesi örneği aşağıdaki gibi olmalıdır.
…………. Sosyal Güvenlik Merkezine
Müdürlüğünüzde …………………………………….. işyeri sicil numarası ile tescilli işyerimizde ………………. T.C. numaralı çalışanımızın …../…./….-…../…./……. tarihleri arasındaki meslek kodunun ……………. meslek kodu ile güncellenmesi hususunu arz ederim.
Bu dilekçe kullanılarak yapılan başvuru işveren isteğiyle yapılan başvurudur. İşveren ister Sosyal Güvenlik Kurumu Müdürlüğü’ne bizzat gidip dilekçeyi elden verebilir isterse de örnekteki uygun dilekçe formatını Word dosyası biçiminde hazırlayarak SGK Müdürlüğü’ne e posta yoluyla iletebilir.
SGK meslek kodu güncellemesi yapmak isteyen işverenler aşağıdaki işlemleri sırasıyla takip edilebilir:
Meslek kodu değiştirme işlem bu kadardır.
Online olarak ilgili sitelerden yapılan değişimler, geçmiş zamandaki kod değişimlerini kapsamaz ve sadece cari dönem ve sonrasındaki belgelerde yeni meslek kodu geçerli olur. Geçmişe yönelik meslek kodu değişikliği yapmak isteyen işverenlerin kesinlik ve kesinlik SGK Müdürlüğü’ne bizzat gidip dilekçe aracılığıyla yüz yüze başvuru yapmaları gerekir.
SGK meslek kodu değiştirme işlemi işlem yapıldığı andan itibaren SGK Tescil ve Hizmet Dökümü belgesine hemen yansır. Sigortalı İşe Giriş ve İşten Ayrılış Bildirgeleri uygulamasından yapılan değişiklikler ise sonradan verilecek olan belgelere yansır.
SGK meslek kodu değiştirme cezası ve uygulanacak işlem süreci şu şekildedir:
2022 yılı meslek kodu güncelleme cezası 500 TL’dir. Toplam bir dönem için ödenecek ceza miktarı ise 5.004 TL’yi geçmeyecektir.
Hem işveren hem de çalışan kişi tarafından takip edilmesi gereken SGK meslek kodları çalışan kişinin haklarını korurken iş yerlerinin de denetlenmesini sağlar. Kodlardaki gerekli değişimler gereken zamanlarda yapılmalıdır.