Şikayet hakkı , takibi şikayete bağlı suçların soruşturulması veya kovuşturulması için suçun mağduru ya da zarar göreni tarafından yasal süresi içerisinde yetkili mercie başvurma hakkıdır. Savcılık veya kolluk görevlileri, takibi şikayete bağlı suçlar hakkında doğrudan ve kendiliğinden soruşturma başlatamaz. Soruşturma başlatılabilmesi için mağdur veya suçtan zarar gören kişinin şikayette bulunması gerekmektedir.
Şikayetten vazgeçme ise şikayet hakkını kullanan mağdur veya zarar gören kişinin suçun soruşturulması ve kovuşturulmasından vazgeçerek şikayetini geri almasıdır.
Şikayet hakkı kişiye sıkı sıkıya bağlı bir hak olup başkası tarafından kullanılamaz. Suçtan zarar gören kişi veya suçun mağduru bizzat şikayet hakkını kullanmalıdır. Bu nedenle şikayet hakkı mirasçılara geçmez, ancak kişi sağlığında şikayetçi olup da dava açılmış ve ardından vefat etmiş ise bu halde mirasçılar davaya müdahil olabilecektir.
Şikayetten vazgeçme de, şikayet hakkı gibi kişiye sıkı sıkıya bağlıdır, bu sebeple başkası tarafından kullanılamaz. Şikayetçi olan mağdur veya suçtan zarar gören kişi, şikayetinden bizzat vazgeçebilecektir.
Soruşturulması ve kovuşturulması şikayete bağlı suçlarda şikayet hakkının kullanılması hak düşürücü süreye bağlanmıştır. Türk Ceza Kanunu na göre suçun mağduru ya da suçtan zarar gören kişi 6 ay içerisinde şikayet hakkını kullanmalıdır. Kanunda tanımlanmış 6 aylık hak düşürücü süre içerisinde şikayet hakkı kullanılmazsa, şikayet hakkı düşecek ve bu süre geçtikten sonra soruşturma veya kovuşturma yapılamayacaktır.
Şikayet süresinin başlangıcı, suçtan mağdur olan ya da zarar gören kişinin fiili ve failin kim olduğunu bildiği veya öğrendiği günden başlayacaktır. Örneğin, takibi şikayete bağlı bir suç olan özel hayatın gizliliğini ihlal suçu 01/01/2021 tarihinde işlenmiş ve suçun mağduru, suçun işlendiği fiili ve faili 15/01/2021 tarihinde öğrenmişse, şikayet hakkını 15/07/2021 tarihine kadar kullanabilecektir.
TCK m. 73/4’e göre suçtan zarar gören veya mağdur olan birden fazla kişi mevcutsa, bu kişilerden birisi şikayet süresi olan 6 aylık süreyi geçirse de diğer mağdurların şikayet hakkı düşmeyecektir.
Şikayetten vazgeçme, şikayete yetkili kişi tarafından soruşturma aşamasını sona erene kadar yapılabileceği gibi, kovuşturma aşamasında da kararın kesinleşmesine kadar olan her aşamada yapılabilecektir. Yerel mahkeme kararına karşı dosya istinaf ve temyiz aşamalarında iken de şikayetten vazgeçilebilir. Yani şikayetten vazgeçme hakkı, karar kesinleşinceye kadar kullanılabilir.
Mahkemece verilen karar kesinleştikten sonra, şikayetten vazgeçme yapılamaz. Nitekim TCK m. 73/4’e göre kararın kesinleşmesinden sonra yapılan vazgeçme cezanın infazına engel olmayacaktır.
Şikayetten vazgeçme halinde eğer dosya soruşturma aşamasında ise, soruşturma konusuz kalır ve sona erer. Bu durumda dava açılmadan dosya kapanmış olur. Şikayetten vazgeçmenin kovuşturma aşamasında kullanılması halinde de, dava hakkında düşme kararı verilir. Eğer şikayet konusu fiil birden fazla kişi tarafından işlenmişse bir kişi hakkında şikayetten vazgeçilmesi diğer failleri de etkileyecek, tüm sanıklar bakımından ceza davasının düşmesine karar verilecektir. Şikayetten vazgeçme dilekçe örneğine buradan ulaşabilirsiniz.
Şikayetçinin aynı fiil hakkında tekrar şikayette bulunması, kapanan dosyaları yeniden açtırması mümkün değildir. Yani şikayetten vazgeçmeden vazgeçme hukuken mümkün değildir. Takibi şikayete tabi suçlarda şikayetten vazgeçme beyanında bulunulduktan veya şikayetten vazgeçme dilekçesi verildikten sonra aynı fiil ile ilgili şikayet hakkı bir daha kullanılamaz. Ancak söz konusu fiil, şikayete bağlı bir suç dışında savcılığın kendiliğinden harekete geçmesini gerektirecek bir suçu oluşturuyorsa vazgeçme olsa dahi yargılama devam edecektir.
Şikayetten vazgeçme halinde kovuşturma aşamasında sanık şikayetten vazgeçmeyi kabul ederse, dava hakkında düşme kararı verilir. Ancak TCK m. 73/6’ya göre vazgeçme onu kabul etmeyen sanığı etkilemeyecektir. Bu durumda eğer sanık şikayetten vazgeçmeyi kabul etmezse, dava hakkında düşme kararı verilemez ve yargılamaya devam edilir. Yargılama sonunda sanığın beraat etmesini gerektirir şartlar oluşmuş ise beraat kararı verilir. Yani sanık beraat edeceğini düşünüyorsa, şikayetten vazgeçmeyi kabul etmeyerek ceza davasının düşmesi yerine, dava sonunda kendisi hakkında beraat kararı verilmesini talep edebilir.
Ücretli danışmanlık veya avukatlık hizmeti almak için Bilgiç Hukuk Bürosu ile iletişim kurabilirsiniz.
0553 351 62 23
Avukat Ezgi Merve SAPMAZ
Bu metinden kısmen alıntı yapılması yahut metnin farklı bir mecrada paylaşılması durumunda alıntı yapılan yahut paylaşılan yazıya aşağıdaki ibareler eklenmelidir.
”Yukarıdaki makalenin tüm hakları Avukat Ezgi Merve SAPMAZ’e aittir ve makale, yazarı tarafından Bilgiç Hukuk Bürosu (www.bilgichukuk.com) sayfasında yayınlanmıştır.”