[vc_row][vc_column width=”1/4″][vc_single_image source=”featured_image” img_size=”full” alignment=”center”][/vc_column][vc_column width=”3/4″][vc_column_text] Obezite cerrahisi için başvuran adaylara baktığımızda “ya hep ya hiç” düşüncesi ve mükemmeliyetçi bir yapıya sahip olmak çokça görülen özellikler arasındadır.
Daha önceki diyet denemelerinde diyet listesine uyamayan, bir öğünü atlamak zorunda kalan ya da listedeki seçenekten farklı bir şey yemek kişide “ipin ucu kaçtı”, “bunu yapamadıysam bırakırım”, “diyete harfi harfine uymalıyım” gibi düşüncelere sebep olabilir. Bu da beraberinde “mükemmel” olmayı getirir.
Bariatrik cerrahiden sonra hastalar mükemmeliyetçi yapılarını devam ettiriyor olabilirler. Ameliyatı özellikle “son çare” olarak görmeleri onların omuzlarına daha çok yük bindirebilir. Kuralları harfi harfine uygulayan hastalar herhangi bir noktanın aksaması durumunda hüsrana uğrayıp mutsuz olabilirler. Bunların doğrultusunda da suçluluk ve utanç hissedebilirler. Peki, suçluluk ve utanç nedir?[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column][vc_column_text]Suçluluk, yanlış olduğunu çok iyi bildiğimiz halde gösterdiğimiz davranışlar karşısında hissedilir. “Ben ne yaptım?” dediğimiz noktada suçluluk hissetmişizdir. Utanç ise suçluluğunuzu ya da herhangi bir davranışınızı görmezden geldiğinizde hissettiğiniz duygudur. Utanç duymak kendinizi “kötü bir insan” olarak algılamanıza sebep olabilir.
Ameliyat sonrasında da beyin ve midenin iş birliği içerisinde gitmediği dönemler olabilir . Bu durumda mide “doydun” derken, beyin “hala açsın, karnın doymadı” der. Midenin gönderdiği mesajı dikkate alınmayıp sağlıksız ve yüksek kalorili besin tüketmek “suçluluk” hissini uyandırabilir. Örneğin; restorana gittiğinde protein içeriği yüksek bir yemek seçmek yerine, zararlı olduğu bilindiği halde karbonhidratlı ve yüksek kalorili yemek siparişi verip bunu tüketmek suçluluk hissettirebilir. Burada kişi yaptığı seçimin yanlış olduğunu bildiği halde bunu göz ardı etmiş ve sonrasında da utanç hissedip, kendini kötü ve iradesiz bir kişi olarak değerlendirmiş olabilir. Hissettiği bu duygular kişinin hem “ya hep ya hiç” düşüncelerini ve hem de mükemmeliyetçi yapısını olumsuz yönde etkilemektedir.
Peki, bunun gibi durumlarda hissettiğimiz duygularla nasıl baş edebiliriz? Yapılabilecek ilk şey yapılan hatayı kabul etmektir. Yaptığımız hatayı gizlemek ya da olmamış gibi davranmak yerine, kabullenip sorumluluğu üzerimize almak gerekir. Çünkü bizler yetişkin insanlarız ve sorumluluğu üzerimize alabiliriz. Hatalarınızı telafi ettiğinizde de başarımızdan gurur duymalıyız. Yaptığımız bir hata “ipin ucu kaçtı” anlamına gelmez. Yapılan hatayı kabullenmek, çözüm için aradığımız yolu kolayca bulmamıza da yardımcı olacaktır.
Üstü üste birkaç olayda suçluluk ya da utanç mı hissettiniz? Olayların ve sizin bu olaylara verdiğiniz tepkilerin ortak yönleri neler? Belki de günlük hayatınızda böyle hissetmenize sebep olan bazı tetikleyiciler vardır ya da insan ilişkilerinde bulunduğunuz rol gereği bu duyguları hissediyorsunuzdur. Olayları, durumları ve yapılan “hataları” karşılaştırarak neyin yanlış gittiğinin farkına varın.
Evet, bir şekilde o hata ya da yanlış yapıldı. Sorumluluğu üstlendiniz, hatanızı kabul ettiniz. Artık, bir yerden sonra sosyal destek almanın vakti gelmiştir. Yaşadıklarınızı, hissettiklerinizi, başınızdan geçenleri anlatıp karşıdaki kişinin sizi affetmesini isteyebilirsiniz. Suçluluk ya da utancın sizde yaratmış olduğu rahatsızlığı dile dökmeniz sizi rahatlatırken, karşınızdaki kişinin de sizi iyice anlamasına yardımcı olacaktır.
Bazen içinde bulunduğumuz durum bir başkası tarafından affedilmeyi değil de kendi kendimizi bağışlamamızı gerektirir. Başkalarına sonsuz şefkat gösteriyorken, kendi hatamız karşısında neden bu kadar acımasızsınız? Bir başkası bizim yapmış olduğumuz hatayı yapsaydı vereceğimiz tepki nasıl olurdu? Belki de kendinize haksızlık ediyorsunuzdur.
Olumlu ve olumsuz duygularımız hayatımızın her aşamasında bizimle. Özellikle olumsuz duyguların yaratmış olduğu rahatsızlığı o duyguyu “işleyerek” azaltabiliyoruz. Söz konusu suçluluk ya da utanç ise yukarıdaki birkaç adım sizin baş etmenizi sağlayabilir. Obezite cerrahisinde ya da sonrasında bu duyguları yaşadığınızı hissediyorsanız ve yemek yeme davranışınızı etkilediğini düşünüyorsanız bu yöntemler size yardımcı olabilir. Diğer bir çözüm ise ameliyatınızın gerçekleştiği klinikteki psikoloğunuzdan destek almanızdır. [/vc_column_text][/vc_column][/vc_row]