Tapu Kadastro Davaları Ve Kadastro Tespitine İtiraz? davasını ayrıntılı inceleyelim.öncelikle tapunun tanımı ve kadastronun tanımını yapmakta fayda var.Bu dava türleri ve süresine ilişkin ayrıntılı bilgi verelim.
Mülkiyet hakkı anayasal güvence altında bulunan bir haktır. Kişilerin mülkiyet hakkının korunması devletin görevlerinden biridir. Mülkiyetlerin düzenlenmesi ve koruma altında bulunması da onların kayıt altında tutulmasıyla mümkün olmaktadır. Kayıt altında tutma işlemi de uygulamada tapu senedi olarak adlandırılan resmi belgelerle olmalıdır. Tapu, bir arazinin belirli bir parçanın veya o parçanın üzerine inşa edilen bağımsız bölümün sahibini gösteren, tapu sicil müdürlüğünce verilmiş, aksi kanıtlanıncaya dek geçerli olan resmi belgedir.
Mülkiyet haklarının koruma altına alınması ve kayıtlarının tutulmasının tapu ile olduğundan bahsettik. Peki bu tapu kayıtlarını düzenlemeye yönelik çalışmalar nasıl tanımlanmaktadır? Taşınmazların sınırlarının ve sahiplerinin belirlenmesi gerekmektedir ki tapu sicili doğru olarak oluşturulabilsin. Kadastro ise bu çalışmaları ifade etmektedir. Ülke sınırları içerisindeki taşınmazların sınırlarını arazi ve harita üzerinde belirleyerek hukuki durumlarının ve sahiplerinin tespiti, hak sahiplerine, malik olduklarını belirten tapu belgelerini verme işlemlerinin tamamı kadastro olarak nitelendirilmektedir.
Kadastrolar tapu siciline kayda yönelik olarak yapılan harita ve arazi üzerindeki tespit çalışmalarını ifade etmekteydi. Bu halde, oluşturulmuş kadastro tutanaklarının tespitine itiraz gündeme gelmektedir. Bu itiraz, kadastro teknisyenliğine veya kadastro müdürlüğüne yapılmaktadır. İtiraz ile ilgili tutanaklar ekleriyle beraber en geç on gün içerisinde kadastro komisyonuna intikal ettirilmelidir. Yalnızca uygulanan belgelerin geçerliliğine yönelik yapıldığından dolayı, bir belgeye dayanmayan itirazlar incelenmemektedir. 30 günlük ilan süresi geçtikten sonra itiraz eden tarafından dava açılmaz ise kadastro tutanakları sınırlandırma ve tespitleri kesinleşir.
Tutanaklar, kadastro müdürü tarafından onaylanıp kesinleşmesinin yahut kadastro mahkemesinin kesinleşmiş kararlarının ardından
kesinleşme tarihleri tescil tarihi olarak gösterilmek suretiyle en geç 3 ay içinde tapu kütüklerine kaydedilir. Bu anlamda anılan tutanaklarda belirtilen haklara, sınırlandırma ve tespitlere ait tutanakların kesinleştiği tarihten itibaren 10 sene geçtikten sonra, kadastrodan önceki hukuki sebeplere dayanarak itiraz olunamaz ve dava açılamaz.
Kanuna aykırı, usulsüz ve gerçeği yansıtmayan tapu kayıtlarının hukuka uygun hale getirilmesi tapu iptali ve tescil davası ile olmaktadır. Anayasa ile koruma altına alınmış mülkiyet hakkına dayanan tapu iptali ve tescil davaları taşınmazın yasal anlamda maliki olarak görülen kişi veya kişilere karşı açılmaktadır.
Tapu iptali davası, tüm gayrimenkul davaları gibi taşınmazın bulunduğu yerde ve Asliye Hukuk Mahkemelerinde açılmaktadır. Tapu iptali ve tescil davası hukuki ehliyetsizlik, muris muvazaası (mirastan mal kaçırma), vekalet görevinin (vekillik yetkisinin) kötüye kullanılması, ölünceye kadar bakma sözleşmesi, kazandırıcı zaman aşımı ve zilyetlik, aile konutu gibi nedenlerle açılabilmektedir.
Tapu ve kadastroya ilişkin davaların görüldüğü yer, kadastro mahkemeleridir. Tapu kadastro davası açmak için öncelikli olarak ilgili tapu kayıtları ile mahkemeye başvurulmalıdır. Bu anlamda tapu kadastro davasında, davaya ilişkin iddiaları destekler nitelikte delil sunmak ve tanık dinlenmesini talep etmek mümkündür. Uygulamada görüldüğü üzere tapu kadastro davalarında genelde keşif yapılmakta ayrıca bilirkişi raporları da mahkemece yargılama neticesinde hükmedilecek karara esas alınmaktadır.
Tapu ve kadastrodan uyuşmazlıkları bakımından görülecek davaların ne kadar süreceği, davanın açıldığı mahkeme ve adliyenin iş yükü ile doğrudan orantılıdır. Uygulama dikkate alındığında bu hususta açılan davaların ortalama 1 yıl sürdüğü görülmektedir.
Kanun koyucu, tapu ve kadastro davaları için her hangi bir zaman aşımı süresi ön görmemektedir ancak bir hak düşürücü süre belirlemiştir. Bu hak düşürücü süre ise, söz konusu tespitin ilan edilip askıya alınmasından itibaren dava açılmamak kaydıyla 10 senedir. Burada işleyen süre zaman aşımı değil hak düşürücü süre olduğundan bu sürenin geçmesiyle hak kaybedilmektedir ve bu süre mahkeme tarafından re’sen dikkate alınan bir süredir.
Tapu ve Kadastroda davalarında görevli mahkeme kadastro mahkemesidir. Kadastro mahkemesi ilgili kanunda, taşınmaz mal mülkiyetine ve sınırlı ayni haklara, tapuya tescil veya şerh edilecek veyahut beyanlar hanesinde gösterilecek sair haklara, sınır ve ölçü uyuşmazlıklarına, kadastroya ve tapu sicilini ilgilendiren benzeri davalara ve özel kanunlarca kendisine verilen işlere bakmakla görevli bir mahkeme olarak belirtilmiştir.
Tapu ve kadastro davaları bakımından yetkili mahkeme ise taşınmazın bulunduğu yer mahkemesi yetkili mahkeme olacaktır.