İÇİNDEKİLER
Tiroid bezi boynun ön bölümünde adem elması adı verilen kıkırdağın hemen altında bulunan kelebek şeklinde bir organdır. Tiroid bezi, vücudumuz için hayati önemi olan hormonlar salgılar. Bu hormonlar yeteri kadar çalışmadığında veya fazla çalıştığında bir takım hastalıklar gelişebilir. Tiroid bezinin salgıladığı hormonlar metabolizmamızı düzenler ve hızını kontrol eder.
Tiroid bezi hastalıkları, tiroidin fazla çalışması , az çalışması ya da vücudun bağışıklık sisteminin tiroidlere saldırması durumlarında ortaya çıkabilir. Genellikle kadınlarda görülen tiroid bezi hastalıkları toplumda %30-40 oranında görülmektedir. Hipertiroidi ve Hipotiroidi dışında yaygın olarak görülen tiroid hastalıklarının başında Hashimoto Hastalığı, Graves hastalığı, guatr ve tiroid nodülleri gelir.
Hipertiroidi, tiroidin çok fazla hormon ürettiği durumdur. Hipertiroid kadınların yaklaşık yüzde 1’ini etkiler, erkeklerde daha az görülür.
Hipotiroidi tiroidin yeterli hormon üretmediği durumdur. Hipotiroidizme sıklıkla Hashimato hastalığı, tiroid bezini çıkarma ameliyatı ya da radyasyon tedavisinden kaynaklanan hasar neden olur.
Hashimato hastalığı, kronik lenfosittik tiroid olarak da bilinir. Her yaşta ortaya çıkabilir. Vücudun bağışıklık sistemi tiroid bezine ve hormon üretme yeteneğine saldırıp tahrip ettiğinde ortaya çıkan bir hastalıktır. Hastalık yıllarca stabil kalabilir ve semptomlar genellikle hafiftir.
Graves hastalığı, halk arasında zehirli Guatr olarak bilinen hastalıktır. Tiroid bezinin fazla hormon salgılaması nedeniyle oluşur. Vücudun bağışıklık sisteminin tiroid bezine saldırdığı otoimmün bir hastalıktır. Hastalık genellikle kalıtsaldır. Erkek veya kadın her yaşta gelişebilir. Stres, hamilelik ve sigara tüketimi bu hastalık için risk faktörlerindendir.
Guatr, tiroid bezinin kanserli olmayan bir büyümesidir. Guatr, nefes borusu ve ses tellerini etkileyerek nefes darlığı ve ses kısıklığı, ses kalitesinde değişme yapabilir. Beslenmedeki yetersiz iyot alımı guatrın görünmesindeki en önemli nedendir. İyot yönünden zengin yiyecekleri yetersiz tüketen herkeste her yaşta görülebilen bir hastalıktır. İyot tüketimin yetersiz olduğu bölgelerde daha sık görülür. 40 yaşını geçmiş ve trioid bozukluğu olası kadınlarda daha sık görülür.
Tiroid nodülleri, tiroid bezinin üzerinde oluşan büyümelerdir. İnsanlar neredeyse yarısı küçük olan nodüllere sahiptir ve bunu hissetmezler. Trioid nodüllerine neyin neden olduğu tam olrak bilinmemekle birlikte, iyot eksikliği, hashimoto hastalığı nodüllerin oluşmasına neden olabilir. Bazı nodüller sıvı yapılıyken bazıları katı formda olabilir. Tiroid nodüllerinin büyük bir kısmı iyi huyludur. Ancak bazı nodüller kanserli olabilir. Tiroid nodüllerinin çoğu herhangi bir belirtiye neden olmaz. Büyüdükçe, boyunda şişmeye neden olup, solunum, yutma güçlüğü, ağrı gibi sorunlara neden olabilir.
Hipertiroid tiroid hormonlarının fazla salgılandığında durumdur. Huzursuzluk, çarpıntı, terleme, sıcak ve nemli deri, geçmeyen ishal, yüksek tansiyon, uykusuzluk, zayıflama, sıcağa gelememe, adet düzensizliği, ellerde titreme, gözlerde büyüme, saç dökülmesi gibi belirtiler gösterir.
Hipotiroid, tiroid hormonlarının az salgılandığı durumdur. Ses kısıklığı, el ve ayaklarda ödem, depresif ruh hali, kabızlık, hızlı kilo artışı, çabuk yorulma ve hareketlerde yavaşlık, soğuğa duyarsızlık, adet düzensizliği gibi belirtiler gösterir.
Trioid bezi hastalıkları, hastalığı gösterdiği belirtilere göre düzenlenen ilaç tedavisi ile tedavi edilebilir. T3 ve T4 olarak bilinen tiroid hormonlarının vücutta yeterli veya yetersiz üretildiği durumlarda uygun hormon tedavileri uygulanabilir. Guatr gibi tiroid hastalıkları ileri evrelerinde cerrahi müdahale gerektirebilir.