Bilindiği üzere 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 10’uncu maddesinde “…İş bitirme, yönetim veya denetim suretiyle elde edilecek belgeler, belge sahibi kişi veya kuruluşların dışındaki istekliler tarafından kullanılamaz, belgeler devredilemez, kiraya verilemez ve satılamaz. Bu belge sahiplerinin kuracakları veya ortak olacakları tüzel kişilerin ihaleye girebilmesinde en az bir yıldır tüzel kişiliğin yarısından fazla hissesine sahip olması ve bu sürede bu Kanuna göre yapılacak ihalelere ilişkin sözleşmelerin yürütülmesi konusunda temsile ve yönetime yetkili olması, bu şartların her ihalede aranması ve teminat süresi sonuna kadar muhafaza edilmesi zorunludur…” hükmü,
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun “Tür değiştirme” başlıklı 180’inci maddesinde “(1) Bir şirket hukuki şeklini değiştirebilir. Yeni türe dönüştürülen şirket eskisinin devamıdır.” hükmü,
“Geçerli tür değiştirmeler” başlıklı 181’inci maddesinde “(1) a) Bir sermaye şirketi;
dönüşebilir.” hükmü,
“Ticari işletme ile ilgili birleşme ve tür değiştirme” başlıklı 194’üncü maddesinde “(1) Bir ticari işletme, bir ticaret şirketiyle, onun tarafından devralınmak suretiyle birleşebilir. Bu halde devralan ticaret şirketinin türüne göre 138 ilâ 140, 142 ilâ 158 ve ortak hükümlere ilişkin 191 ilâ 193. madde hükümleri kıyas yoluyla uygulanır.
(2) Bir ticari işletmenin bir ticaret şirketine dönüşmesi halinde 182 ilâ 193. maddeler kıyas yoluyla uygulanabilir.
(3) Bir ticaret şirketinin bir ticari işletmeye dönüştürülebilmesi için, söz konusu ticaret şirketinin paylarının tümü, ticari işletmeyi işletecek kişi veya kişiler tarafından devralınmalı ve ticari işletme bu kişi veya kişiler adına ticaret siciline tescil ve ilan edilmelidir. Bu hâlde, ticari işletmeye dönüştürülen ticaret şirketi, bir kollektif veya komandit şirket ise mezkûr ticaret şirketinin borçlarından, ticari işletmeyi işletecek kişi ve kişiler ile ticaret şirketinin eski ortakları da 264 üncü maddedeki zamanaşımı süresince sıfatlarına göre müteselsilen sorumlu olurlar. Dönüştürmeye bu Kanunun 264 ilâ 266 ncı maddeleri de uygulanır.
(4) 182 nci maddenin üçüncü fıkrası hükmü saklıdır.” düzenlemesi yer almaktadır.
Yukarıda aktarılan mevzuat hükümleri birlikle değerlendirildiğinde; 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 10’uncu maddesinde iş bitirme belgelerinin belge sahibi kişi veya kuruluşların dışındaki istekliler tarafından kullanılamayacağının, devredilemeyeceğinin, kiraya verilemeyeceğinin ve satılamayacağının hüküm altına alındığı, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun “IV-Tür değiştirme” başlığı altında yer alan 180’inci maddesinde bir şirketin hukuki şeklini değiştirebileceği ve yeni türe dönüştürülen şirketin eskisinin devamı olduğu, 181’inci maddesinde “Geçerli tür değiştirmeler” başlığı altında sayma yöntemiyle bir sermaye şirketinin dönüşebileceği sermaye şirketi türlerinin sayıldığı, 182 ilâ 193’üncü maddelerde ise tür değiştirmeye ilişkin diğer hususların düzenlendiği,
Anılan maddeler kapsamında ticari işletmenin tür değiştirmesine ilişkin herhangi bir düzenlemeye yer verilmediği, diğer taraftan genel düzenlemelerden hariç olarak 194’üncü maddesinde ise bir ticari işletmenin bir ticaret şirketine dönüşmesine ilişkin özel bir hükme yer verildiği, söz konusu maddede işletmenin nev’i (tür) değiştirerek şirkete dönüşmesi halinde anılan Kanunun 182 ila 193’üncü maddelerinin kıyas yoluyla uygulanacağı belirtildiği halde, 6102 sayılı Kanun’un 180’inci maddesinde belirtilen ilkenin uygulanacağı yönünde hüküm bulunmadığı, bu itibarla kanun koyucunun ticari şirketlerin tür değiştirmesiyle ticari işletmenin tür değiştirmesini aynı nitelikte görmediği anlaşılmaktadır.
Söz konusu mevzuat hükümleri ve yapılan açıklamalardan da anlaşılacağı üzere; bir sermaye şirketinin başka türde bir sermaye şirketine veya bir kooperatife; bir kollektif şirketin; bir sermaye şirketine veya bir kooperatife veya bir komandit şirkete; bir komandit şirket; bir sermaye şirketine veya bir kooperatife veya b ir kollektif şirkete; bir kooperatif bir sermaye şirketine dönüşmesi halinde yeni türe dönüştürülen şirketin eski şirkete ait iş deneyim belgesini kullanabileceği, bir ticari işletmenin bir ticaret şirketine dönüşmesi halinde ise yeni türe dönüşen ticaret şirketinin ticari işletmeye ait iş deneyim belgesini hemen kullanabilmesinin mümkün olmadığı, bunun için ticari işletmenin en az bir yıldır yeni türe dönüşen ticaret şirketinin yarısından fazla hissesine sahip olması ve bu sürede Kanuna (4734 sayılı kanuna) göre yapılacak ihalelere ilişkin sözleşmelerin yürütülmesi konusunda temsile ve yönetime yetkili olması gerekmektedir.
Konuyu bir örnekle açıklamak gerekirse; bir sermaye şirketi olan A Ltd. Şti.’nin tür değiştirmek suretiyle yine sermaye şirketi statüsünde olan B Anonim Şirketine dönüşmesi durumunda B Anonim Şirketinin A Ltd. Şti.’ye ait iş deneyim belgesini hemen kullanabilmesi mümkündür.
Ancak güncel KİK kararlarına göre gerçek kişi ticari işletme olan Ahmet YILMAZ-Yılmaz Mühendislik işletmesinin tür değiştirerek Yılmaz Ltd. Şti.ye dönüştüğü durumda ise Ahmet YILMAZ-Yılmaz Mühendislik’e ait iş deneyim belgesinin Yılmaz Ltd. Şti. tarafından hemen kullanılması mümkün bulunmamakta, bunun için Ahmet YILMAZ’ın en az bir yıldır yeni türe dönüşen Yılmaz Ltd. Şti.’nin yarısından fazla hissesine sahip olması ve bu sürede Kanuna (4734 sayılı kanuna) göre yapılacak ihalelere ilişkin sözleşmelerin yürütülmesi konusunda temsile ve yönetime yetkili olması gerekmektedir.
Bununla birlikte bu hususta farklı yönde mahkeme kararları da bulunmaktadır.